Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

Skrifter i Samling II
(1812); og dermed fingo hans Fiendar Yvertaket og
søkte inn i hans eiget Land. Han vardt avsett og
utviist or Landet (1814); men endaa kom han atter
og samnade ein ny Stridsher imot Fienden; daa tapte
han eit stort Slag (ved Waterloo, 1815), og so vardt
han avsett paa nytt og utførd som Fange til ein
engelsk Hamnestad paa Øyi Sant-Helena under Afrika.
Seks Aar seinare døydde han.
Daa Napoleon var sigrad, hadde dei Magterna,
som stridde mot honom, fenget slikt Yvervelde, at
dei kunde skifta Land og Folk imillom seg, som dei
vilde; og dermed vardt det daa myken Umskipnad i
Tydskland og Italia og ymse andre Land. Millom
annat, som daa vardt avgjort, var ogso det, at Norig
skulde vera skilt fraa Danmark og lagt under Sverike;
men seinare vardt det daa so tilskipat, at Norig
skulde faa standa som serskilt Rike i Samband med
Sverike (1814).
Av nyare Umskifte kunna me som snøggaste nemna,
at Grækarland vardt skilt fraa Tyrkeriket og gjort
til serskilt Kongerike 1829, at Flamland (elder Belgia)
vardt skilt fraa Holland i 1830, og at Italia umsider
samnade seg til eit heilt Rike 1861. Frankrike
var Kongerike til 1848, daa det vardt umskipat til
Fristat; sidan var det Keisardøme under Napoleon
III fraa 1852 til 1870, og so vardt det Fristat paa
nytt. Um all den styggjelege Ufreden, som elles heve
voret i Tydskland og Frankrike, vilde her verda for
langt aa fortelja.
Eit huglegare Minne er daa dei mange heppelege
Uppfinningar, som era tilkomne i den sidste Mannsaldren.
Fyrst og fremst er det den Kunsten aa nøyta
Eimkrafti til Flutning og Førsla; dermed kom Folk
fyrst til aa byggja Eimskip til Langferder paa Sjoen,
og sidan til aa leggja Jarnvegar og gjera Eimvogner
til Førsla paa Landet. Dernæst kom det upp aa nøyta
Ravkrafti (S. 230) til Teiknestreng (Telegraf) og der-
303