Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

258 Skrifter i Samling II
um alt det, som det treng til aa vita. Og dermed
fylgjer daa og ein Givnad til aa vita sine Livskrav,
so som aa finna seg høveleg Heimstad og søkja si
rette Føda og elles vakta og verja seg fyre all den
Faare, som til kann koma.
Elles er det no myken Skilnad baade i Bul og
Limer imillom dei ymise Livskapninger. Sume era
berre lagade til aa ganga paa Landjordi, sume til aa
fljuga i Lufti og sume til aa sviva i Vatnet. Nokre
Slag kunna baade ganga og fljuga, og nokre kunna
fljuga og symja lika godt; men so er der andre Slag,
som ikkje kunna liva utan i Vatnet. Og lika som
der er Skilnad paa Limer og Utreiding, so er der
og Skilnad paa Hug elder Vilje; og alltid sjaa me,
at Viljen høver til Utreidingi, so at det, som Dyret
heve beste Reidskapen til, det heve det ogso største
Hugen til. Eit Dyr, som kann kliva, vil halda seg
til Skogen; ein Fugl, som kann symja, vil halda seg
til Vatnet; eit Dyr, som er skapat til Grasfodring, vil
halda seg til Grasmarki og ikkje traatta etter annat
Foder. Og alltid er der no nokot tillagat til Fodring
aat kvart Dyrslag, so lenge som det fær liva fritt
og halda seg der, som beste Bergningi er aa finna.
Etter den vanlegaste Skipnad i Dyreriket er det
so lagat, at kvar Kynd heve tvau Kynskap, som er
Han-slag og Ho-slag, og at kvart Dyr, som skal
øksla seg elder faa Avkjøme, maa hava ein Make
med seg. Ho-slaget er det, som yngjer elder føder,
og jamnaste ogso det, som fostrar Ungarne, til dess
dei berga seg sjølve. I nokre Dyrslag er Fostret
myket veikt og hjelpelaust, daa det kjem til Verdi;
i andre Slag kjem det fram utan Liv, med di det
ligg løynt i eit Egg og ikkje eingong heve minste
Teikn til, kvat Skapnad det skal faa. Men naar Avkjømet
soleides treng Hjelp til si Framkoma, heve
Moderi ogso ein serleg Givnad til aa hjelpa det
fram. Ei Moder av Spendyr-Slaget vil vita, at ho