Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

238 Skrifter i Samling II
millom Sol og Jord, at han halvt elder heilt kann
skyla Soli fyre oss, med di at Jordi daa kjem inn i
Skuggen av Maanen. Det er det Tilfelle, som dei
kalla ei Formyrkning. Eit annat Tilfelle er det, at
Jordi kann koma beint i Striket millom Sol og Maane,
so at Skuggen av Jordi kjem inn paa Maanen; daa
er det so aa sjaa til, som det var ei rund Skiva,
som kom sigande inn yver Maanen; og det er ogso
eit Merke paa, at Jordi er rund. Desse Formyrkningar
hava sine visse Tider, so at kunnige Folk vita
grant, kvat Dag og Time dei skula koma; og dei
kunna endaa rekna det ut fyre mange Aar fram
igjenom Tidi. Slik ein jamn og stødug Gang hava
desse Klotarne paa sin avstakade Veg i den store
Himmelrømdi.
Dei andre Klotarne, som me sjaa i Himmelromet,
kalla me allesaman Stjernor; men det er upplyst, at
nokre av deim era myrke Klotar, som berre lysa
med eit Atterskin fraa Soli og ganga kringum Soli
lika eins som Jordi. Dei era kallade «Planetor», det
er Flutningsstjernor, av di at dei flytja seg fraa den
eine Himmelbolken til den andre. Tvo av deim
standa imillom Soli og Jordi (som fyrr er nemnt); det
er «Merkur» næst Soli og «Venus» næst Jordi. Paa
andre Sida av Jordi er fyrst «Mars» og so ein Flokk
av Smaaklotar, som era litet kunnige; deretter kjem
der fjore store Klotar (Jupiter, Saturnus, Uranus og
Neptunus), som kvar fyre seg heve eit litet Fylgje
av Maanar kringum seg. Nokre av Planetom era so
ljose, at ein ser deim godt med berre Augom, og
tvo av deim (som er Venus og Jupiter) hava endaa
so bjart eit Skin, at dei stundom visa seg som dei
største av alle Stjernor. Naar me no tenkja oss, at
Jordi sjølv i langt Fraastand maa visa seg som ei
Stjerna, so kunna me ogso tenkja, at vaar Jord er
sjølv ei Planeta, som stend i tridje Staden fraa Soli,
midt imillom Venus og Mars; og so faa me det ut,