Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

214 Skrifter i Samling II
og dei umliggjande Øyar heve lenge voret kjend;
men han hadde ogso skrivet nokot meir, som vardt
liggjande uprentat, og dertil høyrde eit Stykke um
Sjoormen,som no er innført i «Christiania Videnskabsselskabs
Forhandlinger» fyre 1876. Etter denne
Fraasegni skulde Sjoormen vera eit reint avskræmelegt
Udyr, som er nokre hundrad Famnar langt og
heve eit Hovud som ein stor Baat elder ei «passeleg»
Jagt. Det kann vera fleire saman paa ein Stad,
so som i Stavangerfjorden, der det stundom kann
vera tvo elder tri paa ein Gong. Og det verste
er, at han er so for frek til aa eta Folk, at han
legg seg midt i Skipsleidi til aa fanga deim, som
ferdast paa Sjoen; stundom berre lyfter han upp
Hovudet og tek Folket ut or Skuta, og stundom
slær han sunder Skutorna elder Baatarne og et
upp Folket, som var i deim. Den einaste Heppa
er, at det er so sjeldan han kann koma upp or
Djupet; det er berre i stillaste Vedret og bjartaste
Solskinet og ikkje paa andre Tider. Skulde ikkje
det vera, so kunde der ikkje koma Folk paa Sjoen,
og ingen kunde bu paa Øyom paa Vestersida av
Landet.
Peter Dass heve ogso nokre Ord um Sjoormen i
sin «Nordlands Trompet»; og sidan var det daa fleire,
som skreiv um det same. Biskop Pontoppidan i Bergen
sankade saman alle Fraasegner um detta Dyret
og førde deim inn i si Bok um «Norges naturlige
Historie». (1752). Han gav endaa paa ein Stad ei
Teikning av Sjoormen; men denne Teikningi var
komi fraa Presten Strøm paa Sunnmøre og var gjord
etter berre Fraasegn og ikkje etter eigi Augnesyn.
Det var ikkje fritt fyre, at Strøm tregade paa, at
denne Teikningi skulde koma soleides ut; for han
var rædd fyre, at Folk skulde tru, at han hadde seet
sjølve Dyret so vel, at han kunde teikna det av
etter Augnesyn. Strøm var sjølv ein ærleg «Viten-