Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

Skrifter i Samling II
ein ny Upplysnings Ande var komen yver deim, som
stodo fremst i Folkahopen, daa Løysningsstriden i
Amerika, og Umstøyten i Frankrike hadde vakt upp
alle vitsame Folk til at tenkja paa ein betre Tilbunad
med Landsens Styr og Skipnad. Me ero mange som
kalla det eit heppelegt Tilhøve, at Løysningi kom i
den Tidi, daa Fridoms Anden var i sitt friskaste
Lag, daa Folk vaaro mest tilbøygde til den Tanken,
at Bonde og Borgar hadde same Rett til at styra
sin eigen Bunad og skipa si Styring so, at dei inkje
lenger skulde rekast fraa Trældom til Trældom, ut
or det eine Ovriket og inn i det andra, som fyrr
hadde voret deira vanlege Lagnad. Og her kunna
me vist ogso leggja til, at det var eit heppelegt Tilhøve
fyre vaart eiget Folk, at Fridomen var trugad
med store Faarar. Det var avgjort av framande Magter
at me skulde faa eit nytt Herredøme i Staden fyre
det gamle; dei vilde taka oss fraa det eine Riket og
leggja oss under eit annat; og soleides skulde Løysningi
verda berre ei Binding i eit annat Band. Skulde
her verda nokot gjort, som kunde hjelpa so laut
heile Landslyden standa trufast saman og gjera all
den Tilkostnad, som eit Folkaslag kann gjera, naar
det gjeld um Landsens Velferd. Her kunde inkje
verda nokon Hovdingastrid og helder inkje nokot
fullkomet Stormannsvald. Dei som stodo fremst i
Flokken, vaaro nøydde til at taka heile Landslyden,
heile Aalmugen med seg, soframt dei skulde vinna
nokot fyre sin eigen Part. Her var same Voni fyre
Smaafolk og Storfolk; det den eine Parten vann elder
tapte, det vann elder tapte den andre og. Og sidan
det no gjekk so heppelegt av, at dei vigtugaste
Raadgjerderna fingo Framgang og vordo samtykte
av deim som dei mest komo ved, so kann ein med
Sanning segja, at eit godt Umskifte var paakomet.
Eit godt Grunnlag var upplagt til ein rettferdig Riksskipnad,
ein ny Veg var opnad fyre Folket til at
191