1 ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ Д ...

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Д.Көптілеуова, Қ.Батқалова
ЖАПОН БАСПАСӨЗІНІҢ ТІЛІ
Оқу құралы
Алматы
«Қазақ университеті»
2012
1

Пікір жазғандар:
Филология ғылымдарының докторы Б.Н. Жұбатова
Филология ғылымдарының докторы С.А.Төлеубаева
Филология ғылымдарының кандидаты Э.Ж. Қансейітова
Көптілеуова Д., Батқалова Қ.
Жапон баспасөзінің тілі: Оқу құралы. – Алматы, 2012. -139 б.
Оқу құралы жапон баспасөз беттеріндегі мәтіндер негізінде
саяси-әлеуметтік тақырыпта жазбаша және ауызша аудару дағдысына
үйретуге бағытталған. Оқу құралы «Шетел филологиясы:
жапон тілі», «Аймақтану», «Шығыстану», «Аударма ісі»,
«Халықаралық қатынастар» мамандықтары студенттеріне, магистранттарына
және жапон тіліне қызығушы оқырмандарға арналған.
2

Алғы сөз
Оқырмандар назарына ұсынылып отырған оқу құралы
жапон тілін, басқа да қоғамдық ғылымдарды жапон тілінде
үйреніп жатқан қазақ студенттеріне, тыңдаушыларына,
шаруашылықтың түрлі салаларының қызметкерлеріне, магистранттарға
арналады.
Оқу құралында қазіргі уақыттағы жапон баспасөз беттерінде
жарияланған мәтіндер іріктелген. Олар әлеуметтіксаяси
тақырыптағы баспасөз беттерінде жиі ұшырайтын
терминдік ұғымдар мен лексикалық құрамды қамтиды. Әр
тапсырманың тілді жетілдіруге арналған өзіндік ерекшеліктері
бар. Сондай-ақ жазбаша жұмыстар, яғни шағын
әңгімелер, шығармалар да қарастырылған. Сонымен қатар
оқу құралының соңында жапон баспасөз беттерінде жиі
кездесетін сөздер мен сөз тіркестерінің жапонша-қазақшаағылшынша
сөздігі келтірілген.
Жапон тілін үйренуші студенттер сол тілдегі баспасөзді
оқу барысында кездесетін ұғымдар мен терминдерді түсінуде
бірсыпыра қиыншылықтарға тап болады. Сол себепті
оқу құралы жоғарыда көрсетілген оқырмандар қауымына
елеулі көмек көрсетеді деген үміттеміз.
3

Мақаланың тақырыбы:
І ТАҚЫРЫП
САПАРЛАР
オバマ 大 統 領 、 非 武 装 地 帯 訪 問 対 北 朝 鮮 で 韓 国 と 結 束
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
朝 日 新 聞 、2012 年 3 月 25 日
オバマ 米 大 統 領 は25 日 に 韓 国 を 訪 れ、 北 朝 鮮 の 軍 事 境 界 線 付 近
の 非 武 装 地 帯 (DMZ)を 視 察 した。 核 開 発 問 題 がくすぶる 北 朝 鮮
に、 韓 国 と 結 束 して 対 応 する 決 意 を 示 した 格 好 だ。
同 行 記 者 団 によると、オバマ 氏 は、DMZの 監 視 塔 から 双 眼 鏡 で
軍 事 境 界 線 付 近 を 視 察 。 付 き 添 いの 軍 関 係 者 に、 境 界 線 の 実 際 の 位
置 や 北 朝 鮮 側 の 村 の 規 模 などを 尋 ねたという。 米 大 統 領 によるDM
Z 視 察 は2002 年 のブッシュ 前 大 統 領 以 来 、 約 10 年 ぶり。
オバマ 氏 はソウルで 開 かれる2 回 目 の 核 保 安 サミットに 出 席 する
ため27 日 まで 韓 国 に 滞 在 する。25 日 は 李 明 博 (イ・ミョンバ
ク) 大 統 領 と 会 談 し、 共 同 記 者 会 見 する 予 定 。
Жаңа сөздер:
大 統 領 (だいとうりょう)
非 武 装 地 帯 (ひぶそうちたい)
訪 問 (ほうもん)
軍 事 境 界 線 付 近
(ぐんじきょうかいせんふきん)
対 応 する (たいおうする)
4
президент
демилитаризацияланған
аймақ
сапар
әскери демаркациялық сы–
зық маңы
қолдау, демеу, қуаттау

記 者 団 によると
(きしゃだんによると
軍 関 係 者 (ぐんかんけいしゃ)
境 界 線 (きょうかいせん)
実 際 の 位 置 (じっさいのいち)
2 回 目 の 核 保 安 サミット
(にかいめのかくほあんサミット)
日 まで 滞 在 する
(にちまでたいざいする)
会 談 する (かいだんする)
共 同 記 者 会 見 する
(きょうどうきしゃかいけんする)
баспасөз қызметінің ақпа–
ратына сәйкес
әскери қызметкер
шекара
істің ақиқат жағдайы
ядролық қауіпсіздік жөнін–
дегі екінші саммит
(сапарда) дейін болу
кездесу, келіссөз жүргізу
ортақ баспасөз конферен–
циясын өткізу
I. Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. オバマ 大 統 領 はいつ 韓 国 を 訪 問 しましたか。
2. 非 武 装 地 帯 への 訪 問 の 目 的 は 何 でしたか。
3. 同 行 記 者 団 によるとオバマ 氏 は 何 視 察 したか。
4. どうして 米 大 統 領 は 韓 国 に 滞 在 する 予 定 ですか。
5. オバマ 大 統 領 は 韓 国 への 訪 問 の 中 で 何 をする 予 定 ですか。
II. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
IV. Бос орындарға тиісті сөздер мен сөз тіркестерін қойыңыз.
1. 境 界 線 の 実 際 の…… を 尋 ねたという
5

2. 回 目 の …… サミットに 出 席 する
3. 北 朝 鮮 の 軍 事 境 界 線 付 近 の …….. を 視 察 した。
V. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 軍 関 係 者
4. 実 際 の 位 置
2. 規 模
3. 共 同 記 者 会 見 する 予 定
5. 格 好
6. 対 応 す
VI. Қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 訪 問 кездесу
2. 大 統 領 бұрынғы президент
3. 非 武 装 地 帯 шекара
4. サミット демилитаризацияланған аймақ
5. 談 する сапар
6. 境 界 線 саммит
7. 前 大 統 領 президент
VII. Төмендегі сөздер мен сөз тіркестерін жапон тіліне ауда–
рыңыз.
1. 対 北 朝 鮮
2. 訪 れ
3. 米 大 統 領
5. 決 意 する
6. 監 視 塔
7. 双 眼 鏡
4. 結 束
VIII. Келесі сөздерді пайдалана отырып, сөз тіркестерін құраңыз.
1. 大 統 領 2. 開 かれる
6

3. 問 題
4. サミット
5. 視 察 する
6. 前
7. 出 席 する
IX. Қазақ тіліне аударыңыз.
1.オバマ 米 大 統 領 は 韓 国 を 訪 れた
2. 同 行 記 者 団 によると
3.DMZの 監 視 塔 から
4. 付 き 添 いの 軍 関 係 者
5. 核 保 安 サミットに 出 席 するため
6. 大 統 領 と 会 談 する
7. 共 同 記 者 会 見 する 予 定
X. « 前 大 統 領 » сөзіне антоним табыңыз.
XI. Баспасөз беттерінен сапарлардың түрлерін сипаттайтын сөз
тіркестерін тауып жапон тіліне аударып келіңіз. Мысалы: ресми
сапар және т.б.
XII. Сөздіктің көмегімен жапон тіліне аударыңыз.
1. Қазақстан Республикасының Президенті жұмыс бабында–
ғы сапармен Мәскеуге келді.
2. Сапар аясында Қазақстанның Мемлекет басшысы Ресей
Федерациясының Президентімен кездесу өткізді және екі жақты
өзара қатынастарды дамыту мәселелерін, сонымен қатар халы–
қаралық өзекті мәселелерді талқылады.
3. Сапардың мақсаты саяси байланыстарды нығайту, екі ел
арасындағы ынтымақтастықтың өзекті мәселелерін, сонымен
қатар басқа да маңызды халықаралық мәселелерді талқылау
болды.
7

4. ГФР Федералдық канцлері Ангела Меркель ресми сапар–
мен Қазақстанға келді. Астана қаласының әуежайында Ангела
Меркельді ҚР Премьер-Министрі Кәрім Мәсімов, Экономика–
лық даму және сауда министрі Жанар Айтжанова, Сыртқы істер
министрінің орынбасары Константин Жигалов қарсы алды.
5. Ағымдағы жылдың сәуір айында Елбасы Нұрсұлтан На–
зарбаевтың Индонезияға ресми сапары жоспарлануда.
6. Бұл туралы бүгін Eлордада Индонезия-Қазақстан Іскерлік
кеңесінің салтанатты ашылуы барысында мәлім болды. «Алдағы
сәуір айында Қазақстан Президенті Н.Назарбаев ресми сапармен
Индонезияға баруы жоспарланады. Сондықтан да Индонезия-
Қазақстан Іскерлік кеңесінің ашылуы екі елдің қарым-қатына–
сын кеңейтуге мүмкіндік бере отырып, тараптардың екіжақты
байланысын нығайта түседі», - деді Индонезия-Қазақстан Іскер–
лік кеңесінің құрметті төрағасы Ирван Идинг.
7. Қазақстан Президенті Н.Назарбаевтың 2012 жылғы нау–
рызда Оңтүстік Кореяға ресми сапары кезінде Балқаш жылу
электр стансасы жобасы бойынша корей концорциумімен бірқа–
тар құжаттарға қол қойылады деп жоспарлануда деп мәлімдеді
«Самұрық-Энерго» АҚ Директорлар Кеңесі төрағасы.
XIII. Баспасөз материалдарының негізінде «Cапар» тақырыбында
қысқаша жаңалықтар дайындаңыз.
Мақаланың тақырыбы:
中 国 、カンボジア 懐 柔 か…ASEAN 分 断 狙 う
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
読 売 新 聞 、2012 年 3 月 31 日
北 京 = 大 木 聖 馬 中 国 の 胡 錦 濤 (フージンタオ) 国 家 主 席 は3
月 30 日 、 今 年 の 東 南 アジア 諸 国 連 合 (ASEAN)の 議 長
8

国 カンボジアを 訪 問 し、31 日 にシハモニ 国 王 やフン・セン
首 相 と 会 談 した。
中 国 の 最 高 指 導 者 がカンボジアを 訪 問 するのは2000 年
以 来 。 胡 政 権 は 経 済 支 援 などを 通 じて 両 国 関 係 を 強 化 し、A
SEAN 加 盟 国 との 間 で 抱 える 南 シナ 海 の 領 有 権 問 題 などで
協 力 を 取 り 付 ける 狙 いだ。
中 国 外 務 省 によると、 胡 主 席 はフン・セン 首 相 との 会 談 で、
中 国 企 業 によるカンボジアでの 投 資 、 社 会 資 本 整 備 への 協 力
推 進 を 約 束 、 両 国 の 貿 易 総 額 を11 年 の25 億 ドル( 約 20
70 億 円 )から、17 年 には50 億 ドル( 約 4140 億 円 )
に 倍 増 させることで 一 致 した。 胡 主 席 はフン・セン 首 相 に 対
し、「カンボジアが 議 長 国 として、 地 域 で 重 要 な 役 割 を 発 揮
することを 支 持 し、 協 力 を 強 めていく」と 伝 えた。
中 国 には「 南 シナ 海 で 領 有 権 問 題 を 抱 えていないカンボジ
アへの 働 きかけを 強 め、 東 アジア 首 脳 会 議 などの 場 での 議 論
を 低 調 なものにさせたい 思 惑 」( 中 国 ASEAN 関 係 筋 )が
ある。
実 際 、 今 年 1 月 に 開 かれたASEAN 高 級 事 務 レベル 会 合
では、カンボジアは 非 公 式 外 相 会 議 で 取 り 上 げる 議 題 に 南 シ
ナ 海 問 題 を 含 めない 原 案 を 示 た。
Жаңа сөздер:
懐 柔 する (かいじゅうする)
бітісу, ымыраласу,
мәмілелесу, табысу
9

国 家 主 席 (こっかしゅせき)
経 済 支 援 (けいざいしえん)
南 シナ 海 (みなみシナかい)
中 国 企 業 (ちゅうごくきぎょう)
投 資 (とうし)
倍 増 する (ばいぞうする)
一 致 する (いっちする)
最 高 指 導 者 (さいこうしどうしゃ)
国 王 (こくおう
首 相 (しゅしょう)
議 論 する (ぎろんする)
低 調 なものにする
(ていちょうなものにする)
思 惑 する (おもわくする)
関 係 筋 (かんけいすじ)
非 公 式 外 相 会 議
(ひこうしきがいしょうかいぎ)
議 題 (ぎだい)
原 案 を 示 す (げんあんをしめす)
Елбасы
экономикалық жәрдем
Оңтүстік Қытай теңізі
қытай компаниясы
инвестиция, қаржы салу
екі есе арттыру, еселеу
біріздендіру, жүйелеу
жоғарғы басшы
патша
премьер-министр
талқылау
мәселенің жүрісін
бәсеңдету
өз мақсатында пайдалану
лауазымды тұлға
сыртқы істер
министрлерінің бейресми
кездесуі
күн тәртібі
жобаны ұсыну
I. Сұрақтарға жауап беріңіз.
1. 大 木 聖 馬 中 国 の 胡 錦 濤 (フージンタオ) 国 家 主 席 は3 月 30
日 、どこの 国 を 訪 問 しましたか。
2. カンボジアでだれと 会 談 しましたか。
10

3. 両 国 の 貿 易 総 額 について 説 明 してください。
4. カンボジアの 地 域 での 役 割 はどうですか。
5. カンボジアは 非 公 式 外 相 会 議 で 何 を 示 たのか。
II. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жапон тіліне аударыңыз.
1. Оңтүстік-Шығыс Азия мемлекеттері Ассоциациясы жоғары
лауазымды тұлғаларының кездесуі.
2. екіжақты байланысты нығайту.
3. Оңтүстік-Шығыс Азия мемлекеттері Ассоциациясына мүше
елдер.
4. Оңтүстік Қытай теңізіндегі даулы территориялар мәселесі
5. сыртқы істер министрлігінің мәліметіне сәйкес.
6. әлеуметтік капиталды жақсарту.
7. ынтымақтастықты дамытуға талпыныс.
8. екі мемлекет арасындағы жалпы сауда көлемі.
9. ынтымақтастықты нығайтуға ниетін білдіру.
IV. Төмендегі сөз тіркестермен сөйлем құрастырыңыз.
1. 議 長 国 として
2. 重 要 な 役 割
3. 働 きかけを 強 める
4. 東 アジア 首 脳 会 議
V. Қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 国 王 инвестиция, қаржы салу
2. 議 論 する өз мақсатында пайдалану
3. 思 惑 する мәселенің жүрісін бәсеңдету
4. 議 長 国 Шығыс Азия елдері саммиті
11

5. 東 アジア 首 脳 会 議 талқылау
6. 投 資 император
7. 低 調 なものにする төрағалық етуші мемлекет
VI. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз
VII. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 国 家 主 席
2. 両 国 の 貿 易 総 額
3. 一 致 する
4. 地 域 で 重 要 な 役 割 を 発 揮 する
5. 関 係 筋
6. ASEAN 高 級 事 務 レベル 会 合
7. 社 会 資 本 整 備
VIII. Бос орындарға тиісті сөздер мен сөз тіркестерін қойыңыз.
1. 東 南 アジア …… の 議 長 国
2. 国 王 や 首 相 と ….. 会 談 した
3. 胡 政 権 は 経 済 支 援 などを 通 じて ….. を 強 化 する
4. 重 要 な 役 割 を ...... ことを 支 持 し、 協 力 を 強 めていく
5. カンボジアが ...... として
IX. « 国 家 主 席 » сөзіне синонимдер табыңыз.
X. Келесі сөздерді пайдалана отырып сөз тіркестерін құраңыз.
1. 国 2. 企 業
12

3. 会 談
4. 役 割
5. 両 国
XI. Мәтіннің әрбір абзацынан негізгі ақпаратты білдіретін сөй–
лемді тауып мәтіннің жоспарын құраңыз. Құрылған жоспар не–
гізінде мәлімдеме жасаңыз.
XII. Баспасөз материалдарын пайдаланып, халықаралық көпжақ–
ты кездесу тақырыбында жаңалықтар дайындап келіңіз.
XIII.Сөздіктің көмегімен жапон тіліне аударыңыз.
1. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев бүгін Германия
Федеративтік Республикасына ресми сапармен жүріп кетті. Рес–
ми сапар барысында Берлинде Германия мен Қазақстан арасын–
дағы қатынастарды одан әрі нығайтуға қызмет ететін бірқатар
экономикалық құжаттарға қол қойылуы жоспарлануда. Герман
тарапының пікірінше, сапардың практикалық маңызы зор және
өзара тиімді толық ауқымды әріптестікке қуатты серпін береді.
2. Бүгін Бейжіңдегі Халық жиналысы үйінің Солтүстік за–
лында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевты ҚХР төра–
ғасы Ху Цзиньтао қарсы алды, одан кейін ҚХР мен ҚР ресми
делегация мүшелерін таныстыру рәсімі ұйымдастырылды.
3. Сапар барысында британдық жазушы және өмірбаяншы
Джонатан Айткеннің «Қазақстан: тосын сыйлар және таптау–
рындар. 20 жыл тәуелсіздік» кітабының ағылшын тіліндегі нұс–
қасы ұсынылды. Жалпы, Қазақстанның сыртқы саяси ведом–
ствосының басшысы ретінде Ержан Қазыхановтың АҚШ-қа жа–
саған бірінші ресми сапары АҚШ пен Қазақстан арасындағы
стратегиялық әріптестіктің халықаралық және аумақтық өзекті
мәселелер бойынша жаңа деңгейде нығаюына, сондай-ақ мем–
лекет басшылары деңгейінде қол жеткізген келісімдер рухының
екіжақты қарым-қатынастардың одан әрі алға басуына себеп
болды.
13

4. Литваның Сыртқы істер министрі Аудронюс Ажубалис ке–
лесі аптада 28ақпан -1наурыз аралығында Қазақстанға ресми са–
пармен келеді. "Келіссөздердің өзегі ретінде ЕҚЫҰ аясындағы
Астана мен Вильнюс ынтымақтастығы, орталықазиялық аймақ–
тық мәселелер ерекше назармен Қырғызстандағы оқиғалар,
Қазақстан мен Литваның екі жақты ынтымақтастық қатынас–
тары сөз деп күтілуде", - деп сыртқы істер министрлігінің ар–
найы өкілі Асқар Абдрахманов брифингте айтты.
5. Мемлекеттік хатшы, Сыртқы істер министрінің шақы–
руымен осы аптада елімізге Түркия Республикасының Сыртқы
істер министрі Ахмет Давутоғлу ресми сапармен келеді.
6. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Астанаға ресми
сапармен келген Үндістан Республикасының Премьер-Министрі
Манмохан Сингхпен кездесті, деп хабарлайды ҚР Президентінің
баспасөз қызметі. Ақордада өткен ресми рәсімнен кейін шағын
және кеңейтілген құрамда келіссөздер болып өтті. Қазақстан
Президенті мен Үндістан Премьер-Министрі халықаралық және
аймақтық ұйымдардың ынтымақтастығы мен екіжақты өзара ісқимылдың
едәуір өзекті мәселелері бойынша толықтай пікір ал–
масты.
Мақаланың тақырыбы:
インドネシア 大 統 領 が 訪 日 へ、 被 災 地 訪 問 も 検 討
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
読 売 新 聞 、2011 年 5 月 25 日
【ジャカルタ= 梁 田 真 樹 子 】 東 日 本 大 震 災 で 被 災 した 日 本
への 支 援 を 表 明 するため、インドネシアのユドヨノ 大 統 領 が
6 月 16、17の 両 日 、 訪 日 することが24 日 、わかった。
大 統 領 府 筋 によると、 大 統 領 は 天 皇 陛 下 にお 会 いして 直 接
見 舞 いの 言 葉 を 伝 える。また、 被 災 地 訪 問 も 検 討 している
14

Жаңа сөздер:
訪 日 する (ほうにちする)
被 災 地 訪 問 (ひさいちほうもん)
検 討 する (けんとうする)
被 災 (ひさい)
支 援 を 表 明 する
(しえんをひょうめいする)
天 皇 陛 下 (てんのうへいか)
直 接 見 舞 いの 言 葉
(ちょくせつみまいのことば)
Жапонияға сапармен келу
жапа шеккен аудандарға
сапар
зерттеу
апат, зілзала
қолдау білдіру
ұлы мәртебелі император
қайғыға ортақтасу
I. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
II. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
III. Келесі сөздермен баспасөз тіліне тән сөз тіркестерін құрастырыңыз.
支 援
言 葉
検 討
IV.Жапон тіліне аударыңыз.
1. Ұлы шығыс жапондық жер сілкінісі
2. Жапонияға сапармен келу
3. апат, зілзала
4. қолдау білдіру
5. президент әкімшілігі
6. ұлы мәртебелі император
7. қайғыға ортақтасу
15

8. президент әкімшілігінің мәліметіне сәйкес
V. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 被 災 地 訪 問
2. 支 援
3. 表 明 する
4. 見 舞 いの 言 葉
16
5. 伝 える
6. 東 日 本 大 震 災
7. 検 討 する
VI. Оқып шығып қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 訪 日 する жер сілкінісі
2. によると зерттеу
3. 東 日 本 大 震 災 сапар шегу
4. 天 皇 陛 下 Жапонияға сапармен келу
5. 訪 問 ұлы мәртебелі император
6. 震 災 сәйкес
7. 検 討 する ұлы шығыс жапондық жер сілкі–
нісі
VII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. インドネシア 大 統 領 が 訪 日 へ
2. 被 災 地 訪 問 も 検 討 する
3. 東 日 本 大 震 災 で 被 災 した 日 本
4. 支 援 を 表 明 するためた。
5.6 月 16、17の 両 日 (りょうじつ)、 訪 日 (ほうにち)する
6. 大 統 領 府 筋 によると
7. 大 統 領 は 天 皇 陛 下 にお 会 いして…

VII. Жаңа сөздерді пайдаланып сөйлем құрастырыңыз.
VIII. « 東 日 本 大 震 災 » терминінің ресми түрде бекітілуі туралы
ақпарат тауып келіңіз.
IX. Баспасөз материалдарын пайдалана отырып зілзала салдарынан
жапа шеккен мемлекет пен оның халқына қайғыға ортақтасу
туралы ниет білдірудің мысалдарын келтіріңіз.
X. «-によると» кіріспе конструкциясын пайдаланып әлемде
болған табиғи апаттар туралы жаңалықтар дайындаңыз.
XI. Сөздіктің көмегімен жапон тіліне аударыңыз.
1. Алматы облысы Ақсу ауданы Қызылағаш ауылында Қа–
зақстан Республикасы Білім және ғылым министрі Жансейіт
Түймебаев биылғы жылдың 12 наурызында су тасқынынан зар–
дап шеккен Қызылағаш пен Егінсу ауылдарындағы негізгі мек–
теп саналатын І.Жансүгіров атындағы орта мектептің түлектері–
мен кездесті. Кездесу барысында мектеп бітірушілердің Ұлттық
бірыңғай тестілеуге (ҰБТ) қатысу мәселесі талқыланды.
2. Сейсенбі күні түнде Алматыға ұшып келген АҚШ-тың
бұрынғы президенті Билл Клинтон Қазақстан президентімен
кездесті. АҚШ-тың экс-президенті Қазақстанға келер алдында
Катрин дауылынан зардап шеккен Жаңа Орлеан өңіріндегі көп–
теген аудандарды аралап шыққандығын және одан зардап шек–
кендерге арнап қор құрылғандығын айтты. Нұрсұлтан Назарбаев
өз кезегінде табиғи апаттан зардап шеккен американдықтарға
Қазақстан көмек көрсетеді деді.
3. Көптеген кісінің өмірін қиған, еліңізге зардап әкелген жер
сілкінісі туралы суыт хабарды терең қасіретпен қабыл алдым.
Осындай ауыр сәттерде қайғыларыңызды шын жүрегіммен бө–
лісетінімді білдіре отырып, Қазақстан халқының және жеке өз
атымнан табиғи апат салдарынан жақындарынан айрылған әу–
леттерге көңіл айтамын, делінген жеделхатта.
17

4. Қазақстанның сыртқы істер министрі орынбасарының тө–
рағалығымен өткен шараға қатысушылар Азия, Африка, Еуропа
және Оңтүстік Америкадағы 57 мүше мемлекеттердің ортақ
мүдделеріне қатысты кеңейтілген саяси мәселе–лерге өз ойла–
рын білдірді. Дипломаттар лаңкестікпен күрес, діндер ықпал–
дастығы, қарусыздану процесі, мұсылман мемлекеттеріндегі
адам құқығы, табиғи апат салдарларын жою, Таяу Шығыс пен
Батыс Африкадағы шиеленіскен жанжалдарды шешу, сонымен
қатар 2005 жылы Ұйымның Мекке Саммитінде қабылданған
ИКҰ іс-әрекеттерінің 10 жылдық бағдарламасының жүзеге асуы
мәселелеріне қатысты жағдайларды талқылады.
5. Дүниежүзін дүр сілкіндірген Жапониядағы зілзала туын–
датқан цунами апатына бір жыл толды. Цунами салдарынан қаза
тапқандар бір минөт үнсіздікпен еске түсірілді.
6. Астанада табиғи апаттарды жою жөніндегі "Аймақтық
ынтымақтастық" атты халықаралық оқу-жаттығулар өтеді. Бұл
туралы Kazakhstan Today агенттігінің тілшісіне ҚР Төтенше
жағдайлар министрлігінің баспасөз қызметінен хабарлады.
Мақаланың тақырыбы:
野 田 首 相 : 太 平 洋 新 秩 序 の「ドクトリン」5 月 訪 米 時 表 明 へ
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
毎 日 新 聞 , 2012 年 03 月 22 日
野 田 佳 彦 首 相 は5 月 の 大 型 連 休 中 で 調 整 している 米 国 訪 問
に 合 わせ、 太 平 洋 の 新 たな 秩 序 作 りのための 基 本 戦 略 「 野 田
ドクトリン」( 仮 称 )を 打 ち 出 す 方 向 で 検 討 に 入 った。 海 上
航 行 の 自 由 や 紛 争 の 平 和 的 解 決 、 高 いレベルの 自 由 貿 易 体 制
構 築 が 柱 。「アジア 太 平 洋 重 視 」の 姿 勢 を 強 める 米 国 と 歩 調
を 合 わせ 太 平 洋 の 安 全 保 障 、 経 済 発 展 を 主 導 し、 中 国 やロシ
18

アを 新 秩 序 作 りに 巻 き 込 むことを 目 指 す。 首 相 訪 米 時 にワシ
ントンで 講 演 し、 提 唱 する 見 通 しだ。【 西 田 進 一 郎 (にしだし
んいちろう)】
政 府 関 係 者 によると、 首 脳 会 談 では、 安 全 保 障 ▽ 経 済 ▽ 文
化 ・ 人 的 交 流 −−を3 本 柱 にした、 同 盟 深 化 の 共 同 声 明 を 発 表
する 方 向 。これと 合 わせて「 野 田 ドクトリン」で、アジア 太
平 洋 地 域 の 安 定 と 経 済 発 展 のための 協 力 体 制 作 りを 提 唱 する。
野 田 政 権 に 対 する「 明 確 な 外 交 ビジョンがない」との 批 判 に
応 える 狙 いもある
Жаңа сөздер:
太 平 洋 新 秩 序
(たいへいようしんちつじょ)
ドクトリン
訪 米 時 (ほうべいじ)
国 会 内 (こっかいない)
調 整 する (ちょうせいする)
訪 問 に 合 わせて
(ほうもんにあわせて)
秩 序 作 り (ちつじょづくり)
基 本 戦 略 (きほんせんりゃく)
仮 称 (かしょう)
方 向 (ほうこう)
Тынық мұхитындағы
жаңа тәртіп
доктрина, ілім, теория
АҚШ-қа сапар барысында
ұлттық жиналыс
жөнге салу, реттеу, тәртіпке
келтіру
сапар бағдарламасы
бойынша
тәртіп орнату
басты, негізгі стратегия
алдын ала атауы
бағыт
19

海 上 航 行 の 自 由
(かいじょうこうこうのじゆう)
紛 争 の 平 和 的 解 決
(ふんそうのへいわてきかいけつ)
高 いレベル (たかいレベル)
自 由 貿 易 体 制 構 築 する (じゆう
ぼうえきたいせいこうちくする)
柱 (はしら)
重 視 (じゅうし)
姿 勢 を 強 める (しせいをつよめる)
安 全 保 障 (あんぜんほしょう)
経 済 発 展 を 主 導 する
(けいざいはってんをしゅどうする)
巻 き 込 む (まきこむ)
目 指 す (めざす)
講 演 する (こうえんする)
提 唱 する (ていしょうする)
見 通 す (みとおす)
政 府 関 係 者 (せいふかんけいしゃ)
首 脳 会 談 (しゅのうかいだん)
文 化 ・ 人 的 交 流
(ぶんか・じんてきこうりゅう)
同 盟 (どうめい)
20
теңіз еркіндігі
алауыздықты бейбітшілік
жолмен реттеу
жоғарғы деңгей
еркін сауда жүйесін құру
бағана, тірек
маңыздылық
позициясын нығайту
қауіпсіздік
экономикалық дамуға
басшылық жасау
енгізу, қамту
ұмтылу
талқылау
ұсыну
болжау
үкімет шенеуніктері
жоғары деңгейдегі кездесу
мәдени және адамдармен
алмасу
альянс

共 同 声 明 (きょうどうせいめい)
批 判 に 応 える 狙 い (ひはんにこたえ
るねらい)
ортақ мәлімдеме
сынға жауап беру
I. Мәтінді оқып шығып сұрақтар дайындаңыз.
II. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жапон тіліне аударыңыз.
1. жаңа тәртіп
2. доктрина
3. теңіз еркіндігі
4. еркін сауда жүйесін құру
5. бағана, тірек
6. ортақ мәлімдеме
7. реттеу
IV. Бос орындарды тиісті сөздермен толтырыңыз.
1. 野 田 佳 彦 首 相 は5 月 の..........で 調 整 している 米 国 訪 問 に 合 わ
せ、 太 平 洋 の.........のための 基 本 戦 略 「 野 田 ドクトリン」( 仮
称 )を 打 ち 出 す 方 向 で 検 討 に 入 った.
2. 海 上 航 行 の 自 由 や 紛 争 の.........、 高 いレベルの 自 由 貿 易 体 制
構 築 が 柱 。
3. 政 府 関 係 者 によると、 首 脳 会 談 では、..........▽ 経 済 ▽ 文 化 ・ 人
的 交 流 −−を3 本 柱 にした、 同 盟 深 化 の..........を 発 表 する 方 向 。
4. 安 全 保 障 大 型 連 休 中 新 たな 秩 序 作 り 共 同 声 明 平 和 的 解 決
V. « 基 本 戦 略 » сөз тіркесіне синоним табыңыз.
VI. Төмендегі сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып сөйлем
құрастырыңыз.
1. 同 盟
21

2. 紛 争 の 平 和 的 解 決
3. 自 由 貿 易 体 制 構 築 する
4. 巻 き 込 む
5. 批 判 に 応 える 狙 い
6. 文 化 ・ 人 的 交 流
7. 方 向
VII. « 太 平 洋 新 秩 序 » сөз тіркесінің мағынасын түсіндіріңіз.
VIII. Қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 訪 米 時 маңыздылық
2. 見 通 す адамдармен алмасу
3. 人 的 交 流 енгізу, қамту
4. 巻 き 込 む болжау
5. 重 視 жоғары деңгейдегі кездесу
6. 提 唱 する АҚШ-қа сапар барысында
7. 首 脳 会 談 ұсыну
IX. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. 大 型 連 休 中 で 調 整 している
2. 米 国 訪 問 に 合 わせ
3. 海 上 航 行 の 自 由 や 紛 争 の 平 和 的 解 決
4. 高 いレベルの 自 由 貿 易 体 制 構 築 が 柱
5. にワシントンで 講 演 し
22

6. アジア 太 平 洋 地 域 の 安 定 と 経 済 発 展 のための 協 力 体 制 作 り
を 提 唱 する
7. な 外 交 ビジョンがない
X. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
XI. Баспасөз материалдарынан халықаралық сапарлар барысында
жасалған ортақ мәлімдемелер туралы жаңалықтар дайындаңыз.
XII. Сөздіктің көмегімен жапон тіліне аударыңыз.
1. АҚШ пен Жапония екі ел тарихында бұрын соңды болмаған
кең ауқымды әскери оқу-жаттығуларын бастап кетті. Оған
34-мың жауынгер, 40 кеме және 250 әскери әуе техникасы жұмылдырылды.
Әскери қимылдар Тынық мұхитында, Окинава
аралы маңында өтіп жатыр. «Өткір қылыш» деп аталатын жаттығулар
АҚШ пен Жапония әскери қарым-қатынастарының, 50
жылдығына орай ұйымдастырылды.
2. АҚШ-Корей ядролық бағдарламасының мәселелері бойынша
Солтүстік Кореямен екіжақты келіссөз жүргізуге дайын.
Ол келіссөздің бірден-бір шарты - Пхеньянның келіссөз үстеліне
бастапқы құраммен оралуы. Бұл туралы АҚШ Президентінің
ұлттық қауіпсіздік жөніндегі кеңесшісі мәлім етті, деп хабарлайды
ҚазАқпарат Ассошиейтед Пресс агенттігіне сілтеме жасап.
3. Жиырмасыншы ғасырдың аяқталу кезеңі мынадай белгімен
ерекшеленеді, яғни бұрын екінші реттегі қызығушылықты
туғызған Азия-Тынық мұхиты аймағы экономикалық өсу көзқарасынан
да, ғаламдық және аймақтық қауіпсіздікті қамтамасыз
ету тұрғысынан да күн санап күрделеніп отыр. Ол үлкен көлемдегі
әскери, теңіз және әуе базаларының орналасуымен айқындалады,
тиісінше оның өзі көптеген елдердің, әсіресе АҚШ,
Ресей, Жапония және Қытай сияқты ұлы державалардың сыртқы
саясатында векторлықты қалыптастырады. Халықаралық ынты-
23

мақтастықтың формаларын белсенді ету үшін аймақтың тартымды
болуы төмендегідей түсіндіріледі: бұл аймақта үлкен шамада
адам ресурстары, табиғи шикізаттың қорлары, жоғары дамыған
өнеркәсіп, сонымен бірге кең көлемдегі кеңістік шоғырланған.
4. Жапондар жарты ғасырдан астам уақыттан бері «қырғи
қабақ соғыс» кезінде орыстардың қанжығасында кеткен аралдарын
қайтара алмай әлек. Өткен аптада бірқатар жапондық шенеунікпен
кездескен Путин бұл проблеманы талқыға салудан
бас тартатындығын ашық мәлімдеді.
5. Бүгін Сириядағы жанжалдасушы тараптар бір жылға созылған
қантөгісті тоқтатуға уәде берді. Ал, Вашингтонда «Үлкен
сегіздік» елдерінің сыртқы істер министрлері бас қосып, осы
мәселені талқылауға кірісті. Жиынға АҚШ, Ресей, Канада, Италия,
Жапония бас дипломаттары қатысып жатыр. Келіссөздер
барысында АҚШ Мемлекеттік департаментінің жетекшісі сөз
сөйлеп, Сириядағы ахуалды реттеуде халық-аралық ынтымақты
күшейтуге шақырды. Сонымен қатар, министрлер форумы Солтүстік
Кореяның баллистикалық зымыран ұшыру жоспарына да
ерекше назар аудармақ.
Мақаланың тақырыбы:
野 田 首 相 、5 月 訪 米 で 調 整 … 米 軍 再 編 など 協 議
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
読 売 新 聞 , 2012 年 2 月 20 日
野 田 首 相 は5 月 の 大 型 連 休 中 に 訪 米 し、オバマ 大 統 領 と 首
脳 会 談 を 行 う 方 向 で 調 整 に 入 った。
複 数 の 政 府 関 係 者 が 明 らかにした。 在 日 米 軍 再 編 計 画 の 見
直 しや、 環 太 平 洋 経 済 連 携 協 定 (TPP)への 日 本 の 交 渉 参
加 問 題 、 北 朝 鮮 情 勢 などを 協 議 する。
24

首 脳 会 談 では、 在 沖 縄 米 海 兵 隊 のグアム 移 転 と 切 り 離 した
沖 縄 県 の 米 軍 普 天 間 飛 行 場 ( 宜 野 湾 (ぎのわん) 市 )の 移 設 問 題
についても、 名 護 市 辺 野 古 への 移 設 計 画 の 堅 持 を 改 めて 確 認
し、 日 米 同 盟 の 深 化 を 国 際 社 会 にアピールしたい 考 えだ。
民 主 党 政 権 発 足 後 、 国 際 会 議 出 席 を 伴 わない 首 相 の 訪 米 は
初 めてとなる。 日 米 首 脳 会 談 は 最 近 では、 昨 年 11 月 にアジ
ア 太 平 洋 経 済 協 力 会 議 (APEC) 首 脳 会 議 が 開 かれた 米 ハ
ワイ 州 で 行 われた 。
Жаңа сөздер:
米 軍 再 編 (べいぐんさいへん)
協 議 (きょうぎ)
首 脳 会 談 を 行 う
(しゅのうかいだんをおこなう)
在 日 米 軍 再 編 計 画 (ざいにちべい
ぐんさいへんけいかく)
見 直 (みなおし)
環 太 平 洋 経 済 連 携 協 定
(かんたいへいようけいざいれん
けいきょうてい)
交 渉 参 加 (こうしょうさんか)
北 朝 鮮 情 勢
(きたちょうせんじょうせい)
АҚШ қарулы күштерін
қайта ұйымдастыру
кеңесі, консультация
жоғары деңгейде кездесу
өткізу
Жапониядағы АҚШ әскери
күштерін қайта ұйымдастыру
жоспары
қайта қарау
Тынық мұхиттық экономикалық
ынтымақтастық
келісімі
келіссөздерге қатысу
Солтүстік Кореядағы жағдай
25

在 沖 縄 米 海 兵 隊
(ざいおきなわべいかいへいたい)
移 転 する (いてんする)
移 設 問 題 (いせつもんだい)
移 設 計 画 (いせつけいかく)
確 認 する (かくにんする)
日 米 同 盟 (にちべいどうめい)
深 化 する (しんかする)
国 際 社 会 (こくさいしゃかい)
国 際 会 議 (こくさいかいぎ)
アジア 太 平 洋 経 済 協 力 会 議
(アジアたいへいようけいざい
きょうりょくかいぎ)
Окинавадағы АҚШ-тың
теңіз әскері
аудару, көшіру
орнын ауыстыру мәселесі
орнын ауыстыру жоспары
тексеру
жапон-америкалық
альянсы
тереңдей түсу
халықаралық қауымдастық
халықаралық келіссөздер
Азия-Тынық Мұхит экономикалық
әрiптестiк
ұйым (APEC)
I. Мәтіннің әрбір абзацында негізгі ақпаратты білдіруші сөздерді
анықтап мәтіннің жоспарын құрыңыз.
II. Құрылған жоспар негізінде мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жапон тіліне аударыңыз.
1. жоғары деңгейде кездесу өткізу
2. Жапониядағы АҚШ әскери күштерін қайта ұйымдастыру
жоспары
3. келіссөздерге қатысу
4. тексеру
5. халықаралық қауымдастық
6. халықаралық келіссөздер
26

7. Азия-Тынық Мұхит экономикалық әрiптестiк ұйымы
IV. Мәтінді мұқият оқып шығып төмендегі бос орындарды
тиісті сөздермен толтырыңыз.
1. 野 田 首 相 は5 月 の 大 型 連 休 中 に 訪 米 し、オバマ 大 統 領 と.....
を 行 う..... 調 整 に 入 った。
2. 複 数 の.....が 明 らかにした。
3...... 政 権 発 足 後 、 国 際 会 議 出 席 を 伴 わない 首 相 の 訪 米 は.....。
政 府 関 係 者 首 脳 会 談 方 向 で 民 主 党 初 めてとなる
V.Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз
1. 移 設 問 題
2. 日 米 同 盟
3. 在 沖 縄 米 海 兵 隊
4. 在 日 米 軍 再 編 計 画
5. 環 太 平 洋 経 済 連 携 協 定
6. 北 朝 鮮 情 勢
7. 深 化 する
VI. Қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 日 米 同 盟 кеңес
2. 国 際 会 議 халықаралық қауымдастық
3. 見 直 し Азия-Тынық Мұхит экономикалық
әрiптестiк ұйымы
4. 国 際 社 会 жапон-американдық альянсы
5. 移 転 する қайта қарау
6. アジア 太 平 洋 経 済 協 力 会 議 халықаралық келіссөздер
7. 協 議 аудару, көшіру
27

VII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. オバマ 大 統 領 と 首 脳 会 談 を 行 う 方 向 で 調 整 に 入 った。
2. 複 数 の 政 府 関 係 者 が 明 らかにした
3. 移 設 問 題 について
4. 国 際 社 会 にアピールしたい
5. 国 際 会 議 出 席 を 伴 わない 首 相
6. 訪 米 は 初 めてとなる
7. アジア 太 平 洋 経 済 協 力 会 議 (APEC) 首 脳 会 議
VIII. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
IX. Баспасөз беттеріндегі ресми іссапар туралы ақпарат негізінде
үйренген жаңа сөздерді қолдана отырып баяндама жасаңыз.
X. Төменде келтірілген сөз тіркестерін пайдалану арқылы іссапар
тақырыбында баспасөз конференциясын ұйымдастырыңыз.
1. ご 承 知 のとうり баршаға мәлімдей,...
2. 知 っているところでは біздің білуімізше...
3. ご 意 見 では сіздің пікіріңіз бойынша ...
4. お 何 いしたいのは…ということです。сұрайын дегенім ...
5. すでに 前 に 簡 単 にふれましたが жоғарыда қысқаша айтып
өткенімдей...
6. ご 静 聴 どうも 有 り 難 うございました назарларыңызға үлкен
рахмет...
28

XI. Сөздіктің көмегімен жапон тіліне аударыңыз.
1. Малайзия Қазақстанның Оңтүстік-Шығыс Азиядағы негізгі
серіктестерінің бірі болды және болып қала береді. Біз Малайзияның
заманауи, ғылымды қажет ететін экономиканы және инновацияны
дамыту үшін тиімді инфрақұрылымды құрудағы табыстарын
зейін салып қадағаладық. Қазақстан Малайзиямен
жан-жақты, өзара тиімді ынтымақтастықты одан әрі дамытуға
ниетті, - деді Мемлекет басшысы.
2. Қазақстан – саяси және экономикалық реформаларды іске
асыруда барлық жас ұлттарға ойластырылған және көреген
қадамдарымен үлгі көрсеткен, Орталық Азиядағы жетекші мемлекет.
Қысқа мерзімде Сіздің елдеріңіз тамаша нәтижелерге қол
жеткізді. Мен Сіздің бастап берген шикізаттық экономикадан
жоғары технологияға өту Қазақстанды XXI ғасырдағы ең табысты
мемлекеттердің қатарына қосатынына сенемін, - деді Махатхир
Мохаммад Мемлекет басшысымен әңгімесінде.
3. Корольдіктің Батыс пен Шығыстың жетекші мемлекеттерімен
достық байланыстары, араб әлеміндегі өзіндік орны, сондай-ақ,
жоғарыда аталған халықаралық және өңірлік ұйымдарға
мүшелігі ел басшылығы үшін үлкен стратегиялық маңызға ие.
Ол сыртқы саяси бағытта Корольдіктің тек халықаралық деңгейдегі
бастамаларын жүзеге асыруға мүмкіндік беріп қоймай,
сонымен қатар, ішкі тұрақтылық мен қауіпсіздікті қамтамасыз
етуге және елдің сауда-экономикалық саласын дамытуға септігін
тигізуде.
4. Сыртқы істер министрлігінің ресми өкілі кеше дәстүрлі апталық
брифинг өткізді. Ол бірінші кезекте 12-14 сәуірде Қазақстан
Республикасының Президентінің Индонезия Республикасына
тұңғыш мемлекеттік сапары өтетінін хабарлады.
5. Кездесулер барысында Қазақстан-Индонезия арасындағы
екіжақты және көпжақты ынтымақтастықтың ауқымды мәселелері,
оның болашағы мен өзекті аймақтық және халықаралық
тақырыптар талқыланатынын айтты. Олардың қатарында, әрине,
Қазақстанның Ислам Ынтымақтастығы Ұйымындағы төрағалығының
басты басымдықтары бар.
29

Мақаланың тақырыбы:
ІІ ТАҚЫРЫП
КЕЛІССӨЗДЕР
ロシア 大 統 領 「2015 年 までにユーラシア 連 合 」
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
朝 日 新 聞 、2012 年 3 月 20 日 2
ロシアのメドベージェフ 大 統 領 は19 日 、 旧 ソ 連 諸 国 でつ
くるユーラシア 経 済 共 同 体 (EAEC)の 首 脳 会 議 をモスク
ワのクレムリンで 開 いた。 会 議 後 の 記 者 会 見 で、 欧 州 連 合
(EU)のように 旧 ソ 連 圏 を 経 済 統 合 する「ユーラシア 連
合 」に 関 する 包 括 条 約 が、2015 年 1 月 1 日 までに 署 名 さ
れると 表 明 した。
東 西 冷 戦 の「 東 」の 大 国 だったソ 連 が1991 年 末 に 崩 壊
後 、 各 独 立 国 は 再 びロシアを 軸 に 経 済 的 つながりを 深 めつつ
ある。ただ、00 年 にできたEAECは 形 骸 化 しており、そ
そうせつ
の 発 展 的 解 消 を 通 じて「 連 合 」 創 設 につなげる 考 えだ。
19 日 の 会 議 には 経 済 共 同 体 に 加 盟 するロシア、カザフス
タン、ベラルーシ、キルギス、タジキスタンの 各 大 統 領 のほ
か、オブザーバー 国 のウクライナ、アルメニア、モルドバの
大 統 領 らが 出 席 。メドベージェフ 氏 は「 統 合 プロセスを 今 後
どう 発 展 させるかを 協 議 し、 予 見 可 能 なシナリオで15 年 に
向 けて 統 合 を 進 めることで 合 意 した」と 述 べた
30

Жаңа сөздер:
ユーラシア 連 合
(ユーラシアれんごう)
旧 ソ 連 諸 国
(きゅうソれんしょこく)
ユラーシア 経 済 共 同 体 (ユーラシア
けいざいきょうどうたい)
首 脳 会 議 (しゅのうかいぎ)
会 議 後 の 記 者 会 見 で
(かいぎごのきしゃかいけんで)
欧 州 連 合
(おうしゅうれんごう)
経 済 統 合 (けいざいとうごう)
表 明 する (ひょうめいする)
各 独 立 国 (かくどくりつこく)
経 済 的 つながりを 深 めつつある
(けいざいてきつながりを
ふかめつつある)
経 済 共 同 体 に 加 盟 する (けいざい
きょうどうたいにかめいする)
各 大 統 領
(かくだいとうりょう)
Еуразиялық Одақ
бұрынғы Кеңес Одағы
республикалары
Еуразиялық экономикалық
қоғамдастық
жоғарғы деңгейдегі
кездесу
кездесуден кейінгі баспасөз
конференциясында
Еуропалық одақ
экономикалық интеграция
жариялау, мәлімдеу
әр тәуелсіз мемлекет
экономикалық байланыстар
тереңдеу үстінде
экономикалық қауымдастыққа
қосылу
әр президент
31

予 見 可 能 なシナリオで
(よけんかのうなシナリオで)
統 合 を 進 める
(とうごうをすすめる)
合 意 する (ごういする)
көз жетерлік болашаққа
жасаған сценарий бо–
йынша
ықпалдастықты дамыту
келісу
I. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
II. Мәтіннің әрбір абзацының мағынасын ашатын сұрақтар
дайындаңыз.
III. Жапон тіліне аударыңыз.
1. Еуразиялық Одақ
2. бұрынғы Кеңес Одағы республикалары
3. экономикалық қауымдастыққа қосылу
4. мәлімдеу
5. жоғары деңгейдегі кездесу
6. экономикалық байланыстарды тереңдету
7. келісу
IV. Мәтінді мұқият оқып шығып төмендегі бос орындарды
тиісті сөздермен толтырыңыз.
1. ロシアのメドベージェフ 大 統 領 は19 日 、.....でつくるユー
ラシア 経 済 共 同 体 (EAEC)の 首 脳 会 議 をモスクワのクレ
ムリンで 開 いた。
2. 東 西 冷 戦 の「 東 」の 大 国 だったソ 連 が1991 年 末 に.....、
各 独 立 国 は 再 びロシアを 軸 に.....つながりを 深 めつつある。
32

3.メドベージェフ 氏 は「.....を 今 後 どう 発 展 させるかを 協 議 し、
予 見 可 能 なシナリオで15 年 に 向 けて 統 合 を..... 合 意 した」と
述 べた。
旧 ソ 連 諸 国 経 済 的 崩 壊 後 進 めることで 統 合 プロセス
V. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 会 議 後 の 記 者 会 見 で
2. 欧 州 連 合
3. 経 済 統 合
4. 予 見 可 能 なシナリオで
5. 統 合 を 進 めること
6. 経 済 的 つながりを 深 めつつある
7. 合 意 する
VI. Оқып шығып, қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 会 議 後 экономикалық ықпалдасу
2. ユラーシア 経 済 共 同 体 ықпалдастықты дамыту
3. 各 大 統 領 әр тәуелсіз мемлекет
4. 経 済 統 合 кездесуден кейін
5. 各 独 立 国 Еуразиялық экономикалық
қоғамдастық
6. 統 合 を 進 める экономикалық қауымдастыққа
қосылу
7. 経 済 共 同 体 に 加 盟 する әр президент
33

VII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. 旧 ソ 連 諸 国 でつくるユーラシア 経 済 共 同 体 (EAEC)の
首 脳 会 議
2. 会 議 後 の 記 者 会 見 で
3. 旧 ソ 連 圏 を 経 済 統 合 する「ユーラシア 連 合 」に 関 する 包 括
条 約
4. 経 済 的 つながりを 深 めつつある
5. その 発 展 的 解 消 を 通 じて「 連 合 」 創 設 (そうせつ)につなげる
考 えだ。
6. 会 議 には 経 済 共 同 体 に 加 盟 する
7. 統 合 プロセスを 今 後 どう 発 展 させるか
VIII. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
IX. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
X. Баспасөз беттеріндегі ресми келіссөздер туралы ақпарат
негізінде үйренген жаңа сөздерді қолдана отырып баяндама
жасаңыз.
XI. Сөздіктің көмегімен аударыңыз.
1. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрінің
Канадаға жұмыс сапары өтті. Сапар барысында Канаданың
азық-түлік және ауыл шаруашылығы министрі
Джерри Ритцпен, Саскачеван және Альберт провинцияларының
аймақтық үкімет басшыларымен, сондай-ақ аграрлық
салада қызмет ететін бірқатар фермерлік қауымдастықтар және
компанияларымен келіссөздер жүргізілді.
2. Қытай Халық Республикасының Қазақстандағы Төтенше
және Өкiлеттi Елшiсiнің Қазақстандағы миссиясының аяқ-
34

талуына байланысты ағымдағы жылғы 3 қыркүйекте ІІМ-де
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрінің Чжан
Сиюньмен кездесуі өтті. Кездесуге қатысушылар қылмысқа
қарсы күрес саласындағы екіжақты ынтымақтастық мәселе–
лерін талқылады.
3. ЕҚЫҰ-ның Астана Саммитін пайдалана отырып, сон–
дай-ақ Молдова Республикасының аумақтық тұтастығы мен
егемендігін ескере отырып, біз «5+2» форматындағы ресми ке–
ліссөздерді жандандыруға шақырамыз. Бүгін Астанада өтіп
жатқан ЕҚЫҰ Саммитінің екінші сессиясында Молдова Пре–
мьер-министрінің орынбасары Виктор Осипов осылай мәлім
етті.
4. Қазақстан Республикасының Президенті мен Эстония
Республикасының Президенті Томас Ильвестің Таллинндегі
Кадриорг сарайында өткен кездесуінің қорытындысы бойынша
Бірлескен мәлімдемеге қол қойылды.
5. 2011 ж. шілденің екінші жартысында ҚР СІМ Жауапты
хатшысы Р. Жошыбаев бастаған Қазақстан делегациясы Латын
Америкасының бірқатар елдерінде жұмыс сапарымен болып,
оның барысында Бразилия, Мексика, Венесуэла және Гайана
елдерінің сыртқы саясат ведомстволарының басшыларымен
келіссөздер жүргізді. Екіжақты саяси және экономикалық ынтымақтастық
келешектерін ортаға салумен қатар, Елбасының
тапсырмасы бойынша, отандық дипломаттар шетелдік әріптестер
назарына EXPO-2017 Халықаралық мамандырылған
көрмесін өткізуге өтінімін ұсынды.
6.Франция президенті Н.Саркози Қазақстанға мемлекеттік
сапармен келді, деп хабарлады ҚазТАГ тілшісі. Н.Саркози
қазақстандық әріптесі Н.Назарбаевпен екеуара кездесу өткізеді,
содан кейін кеңейтілген құрамдағы делегациялардың келіссөздері,
бірлескен баспасөз мәслихаты және бірқатар құжаттарға
қол қою жоспарланып отыр.
35

Мақаланың тақырыбы:
鳩 山 元 首 相 :イラン 大 統 領 と 会 談
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
毎 日 新 聞 , 2012 年 04 月 09 日
イランのアフマディネジャド 大 統 領 ( 右 )と 会 談 する 鳩 山
由 紀 夫 元 首 相 ( 左 )=テヘランで、AP 【テヘラン 鵜 塚
健 】イランを 訪 問 している 民 主 党 の 鳩 山 由 紀 夫 元 首 相 は8 日 、
テヘランでアフマディネジャド 大 統 領 と 会 談 し、イランの 核
開 発 問 題 について 米 欧 諸 国 との 緊 張 緩 和 に 向 け 核 兵 器 開 発 疑
惑 の 払 拭 (ふっしょく)への 努 力 を 求 めた。 大 統 領 は「 今 後
も 努 力 を 続 ける。 核 兵 器 のない 世 界 の 実 現 に 向 け 日 本 と 協 力
したい」と 答 えた。
記 者 会 見 した 鳩 山 氏 によると、 鳩 山 氏 が、14 日 に 予 定 さ
れる 国 連 安 保 理 常 任 理 事 国 にドイツを 加 えた6カ 国 とイラン
との 協 議 での 前 進 に 向 けた 柔 軟 な 対 応 を 求 めると、 大 統 領 か
らは 前 向 きな 反 応 があったという。
鳩 山 氏 はイラン 訪 問 について「 政 府 の 立 場 と 異 なるメッセ
ージは 出 していない」と 語 り、 与 野 党 から 出 ていた「 二 元 外
交 」にはあたらないと 強 調 した。 鳩 山 氏 は9 日 午 後 にも 帰 国
する.
Жаңа сөздер:
会 談 (かいだん)
келіссөздер
36

核 開 発 問 題
(かくかいはつもんだい)
米 欧 諸 国 (べいおうしょこく)
緊 張 緩 和 する
(きんちょうかんわする)
記 者 会 見 (きしゃかいけん)
国 連 安 保 理 常 任 理 事 国
(こくれんあんぽりじょうにんり
じこく)
柔 軟 な 対 応
(じゅうなんなたいおう)
異 なる (ことなる)
与 野 党 (よやとう)
帰 国 する (きこくする)
ядролық даму мәселесі
АҚШ және Еуропа елдері
бәсең-
шиеленісушілікті
дету
баспасөз конференциясы
БҰҰ Қауіпсіздік кеңесінің
тұрақты мүшесі
тиімді қолдау
өзгеше, айрықша болу
илеуші және оппозициялық
партия
елге оралу
I. Мақаланың мағынасын ашатын сұрақтар дайындаңыз.
II. Мәтіннің қысқаша мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жапон тіліне аударыңыз.
1. келіссөздер
2. АҚШ
3. Еуропа елдері
4. шиеленісушілікті бәсеңдету
5. қауіпсіздік кеңесі
6. тұрақты мүше
7. айрықша болу
37

IV. Бос орындарды тиісті сөздермен толтырыңыз.
1. 大 統 領 は「 今 後 も 努 力 を........。........のない 世 界 の 実 現 に 向
け 日 本 と.......」と 答 えた。
2. 大 統 領 からは........... 反 応 があったという
3. 鳩 山 氏 は9 日 午 後 にも.........。
前 向 きな 協 力 したい 続 ける 核 兵 器 帰 国 する
V. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. テヘラン
2. 米 欧 諸 国
3. 緊 張 緩 和
4. 努 力 を 続 ける
38
5. 記 者
6. 会 見 する
7. 反 応
VI. Оқып шығып, қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 会 談 тиімді қолдау
2. 与 野 党 АҚШ және Еуропа елдері
3. 記 者 会 見 БҰҰ Қауіпсіздік кеңесінің тұрақты
мүшесі
4. 緊 張 緩 和 する билеуші және оппозициялық партия
5. 米 欧 諸 国 баспасөз конференциясы
6. 柔 軟 な 対 応 келіссөздер
7. 国 連 安 保 理 常 任 理 事 国 шиеленісушілікті бәсеңдету
VII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. イラン 大 統 領 と 会 談

2.イランを 訪 問 している 民 主 党 の 鳩 山 由 紀 夫 元 首 相
3.14 日 に 予 定 される
4. 国 連 安 保 理 常 任 理 事 国 にドイツを 加 えた6カ 国 と
5. 協 議 での 前 進 に 向 けた 柔 軟 な 対 応 を 求 める
6. 前 向 きな 反 応
7.「 二 元 外 交 」にはあたらないと 強 調 した
VIII. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
IX. Жаңа сөздерді пайдаланып сөйлем құрастырыңыз.
X. Келесі сөздермен сөз тіркестерін құрастырыңыз.
会 談
異 なる
努 力
XI. Сөздіктің көмегімен аударыңыз.
1. Кеше Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев ІІ Ядролық
қауіпсіздік жөніндегі саммит жұмысына қатысу үшін Корея
Республикасының астанасы Сеул қаласына барды. 26-27 наурыз
күндері Оңтүстік Корея астанасы Сеул қаласында өтіп жатқан
ядролық қауіпсіздік жөніндегі саммитке 53 елдің басшылары
мен төрт халықаралық ұйымның, атап айтқанда БҰҰ, Еуропалық
одақ, МАГАТЭ және Криминалдық полиция халықаралық
ұйымы (Интерпол) жетекшілері қатысуда.
2. Сеулде Ядролық қауіпсіздік жөніндегі екінші саммиттің
аясында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев пен АҚШ
Президенті Барак Обама кездесті. Кездесу барысында тараптар
кең көлемдегі мәселелерді талқылады. Ядролық қауіпсіздік, ядролық
қаруды таратпау және қарусыздану жөніндегі байыпты
39

пікір алмасылды, сондай-ақ екіжақты серіктестікті дамыту келешегі
қозғалды.
3. Корея Президенті Ли Мён Бактың елімізге сапары аясындағы
келіссөздердің қорытындысы бойынша Қазақстан Президенті
Нұрсұлтан Назарбаев пен Корея Президенті Ли Мён Бак
екі елдің стратегиялық әріптестікке әзірлігін айқындайтын Бірлескен
мәлімдеме қабылдады. ҚазАқпарат ҚР Президентінің
баспасөз қызметіне сілтеме жасап Бірлескен мәлімдеменің мәтінін
таратады.
4. Ядролық қауіпсіздік жөніндегі жаһандық саммитке қатысу
үшін АҚШ астанасы Вашингтонға келген президент Нұрсұлтан
Назарбаев осында Құрама Штаттардың президентімен кездесті.
Стратегиялық әріптестер әңгіме барысында, алдағы уақытта да
жан-жақты ынтымақтастықты жалғастыра беретінін, оған екі тарап
та мүдделілік танытып отырғанын айтты. Вашингтонда
Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстанға ірі көлемде инвестиция салған
бірқатар компания басшыларымен де жүздесті.
5. БҰҰ бас хатшысы мен Қазақстан президентінің келіссөздері
кезінде Арал теңізі алабындағы экологиялық және әлеуметтік-экономикалық
ахуалға да ерекше назар аударылды, деп хабарлайды
Kazakhstan Today президенттің баспасөз қызметіне
сілтеме жасап.
6. Пан Ги Мун Қазақстан көшбасшысының жақында Вашингтонда
өтетін Ядролық қауіпсіздік жөніндегі ғаламдық саммитте
сөз сөйлеуге өзге ешкімде жоқ моральдық құқыққа ие
екенін атап айтты.
7. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев АҚШ-та болып,
ядролық қауіпсіздік жөніндегі жоғары деңгейдегі отырысқа қатысты.
БҰҰ ұйымына мүше мемлекеттер – АҚШ, Ресей, Корея
Республикасы, Жапония, Бразилия, Франция мен Украина, Қазақстан
басшылары қатысқан отырыста дүние жүзі халқының
қауіпсіздігі жайында елеулі мәселелер қаралды.
40

Мақаланың тақырыбы:
北 がIAEAを 招 請 、 発 射 発 表 日 に… 米 けん 制 か
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
読 売 新 聞 , 2012 年 3 月 20 日
ジュネーブ= 石 黒 穣 】 国 際 原 子 力 機 関 (IAEA) 報 道 官
は19 日 、 北 朝 鮮 からIAEAに 対 し、 同 国 訪 問 を 求 める 招
請 が16 日 にあったと 明 らかにした。2 月 末 の 米 朝 合 意 に 盛
り 込 まれた、 北 朝 鮮 核 施 設 へのIAEA 監 視 要 員 復 帰 につい
て 協 議 するのが 目 的 。 訪 問 が 実 現 すれば、2009 年 4 月 に
IAEA 要 員 が 寧 辺 の 核 施 設 から 退 去 させられて 以 来 、 約 3
年 ぶりとなる。
訪 問 要 請 が 行 われた16 日 は、 北 朝 鮮 が 人 工 衛 星 打 ち 上 げ
予 告 と 称 して 弾 道 ミサイル 発 射 計 画 を 発 表 したのと 同 じ 日 。
米 国 は、ミサイル 発 射 について、ウラン 濃 縮 活 動 や 弾 道 ミサ
イル 発 射 の 一 時 停 止 の 見 返 りに 栄 養 食 支 援 を 約 束 した 米 朝 合
意 に 違 反 すると 反 発 しており、 北 朝 鮮 はIAEAの 招 請 で 合
意 を 履 行 する 姿 勢 を 示 し、 米 国 による 支 援 差 し 止 めなどの 動
きをけん 制 する 思 惑 もあるとみられる。
Жаңа сөздер:
招 請 する (しょうせいする)
国 際 原 子 力 機 関
(こくさいげんしりょくきかん)
шақыру
атомдық энергия бойынша
халықаралық агенттігі
41

報 道 官 (ほうどうかん)
北 朝 鮮 核 施 設
(きたちょうせんかくしせつ)
IAEA 要 員
(IAEAよういん)
履 行 する (りこうする)
баяндаушы
Корей халық демократиялық
республикасының ядролық
нысандары
IAEA қызметкерлері
жүзеге асыру
I. Мәтінге қатысты сұрақтар құрастырыңыз.
II. Жапон тіліне аударыңыз.
1. шақыру
2. халықаралық агенттік
3. қызметкер
4. жүзеге асыру
5. атомдық энергия
6. баяндаушы
7. нысан
III. Мәтінді мұқият оқып шығып, төмендегі бос орындарды
тиісті сөздермен толтырыңыз.
1.2 月 末 の 米 朝 合 意 に 盛 り 込 まれた、 北 朝 鮮 核 施 設 へのIAE
A 監 視 要 員 復 帰 について.....のが 目 的 。
2. 北 朝 鮮 が 人 工 衛 星 打 ち 上 げ 予 告 と 称 して 弾 道 ミサイル.....を
発 表 したのと 同 じ 日 。
3. 北 朝 鮮 はIAEAの.....で 合 意 を 履 行 する.....を 示 し、 米 国 に
よる 支 援 差 し 止 めなどの 動 きをけん 制 する.....もあるとみられ
る
発 射 計 画 協 議 する 姿 勢 招 請 思 惑
42

IV. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 招 請
2. 同 国 訪 問
3. 北 朝 鮮 核 施 設
4. ウラン 濃 縮 活 動
43
5. ミサイル 発 射
6. 違 反 する
7. 思 惑
V. Оқып шығып қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 招 請 する жүзеге асыру
2. 国 際 原 子 力 機 関 қызметкер
3. 報 道 官 Корей халық демократиялық
республикасы
4. 履 行 する шақыру
5. 核 施 設 атомдық энергия бойынша
халықаралық агенттігі
6. 北 朝 鮮 ядролық нысан
7. 要 員 баяндаушы
VI. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. 国 際 原 子 力 機 関 (IAEA) 報 道 官 は
2. 同 国 訪 問 を 求 める
3. 約 3 年 ぶりとなる。
4. 一 時 停 止 の 見 返 り
5.IAEAの 招 請 で 合 意 を 履 行 する 姿 勢 を 示 し
6. 米 国 による 支 援 差 し 止 め
7. 思 惑 もあるとみられる
VII. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.

VIII. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
IX. Жаңа сөз және сөз тіркестерімен сөйлем құрастырыңыз.
X. Сөздіктің көмегімен аударыңыз.
1. Иран атом келіссөздері алдында көзқарасын ортаға қойды.
Иран Атом Энергия мекемесі басшысы қажеттіліктеріне жауап
беретін мөлшерде уранды байытып, жанармай өндірісін жалғастыратынын,
алайда мұны Атом энергия мекемесінің бақылауында
жасайтындарын білдірді.
2. Жерорта теңізі мен Қаратеңізде құрылатын атомдық станциялар
үшін келіссөз жалғасуда. 2023 жылы жұмысын бастайтын
екі станцияның бірі үшін Ресеймен келісімге келінді. Қара
теңізде салынуы жоспарланған станция үшін болса Оңтүстік
Кореямен келіссөз жалғасуда.
3. Өткен аптада Курчатов қаласына ресми сапармен CNCP
жабық ядролық орталығы жөніндегі Британдық Бағдарламаның
сарапшылары Патрик Грэй, Стэфан Сагден, Чарльз Монк (Ұлыбритания),
Александр Цибуля, Роман Тертычный, Дмитрий
Алявдин келді. Келу мақсаттары: коммерциялық әлеуетті бірлескен
жобаларды қарастыру, әріптестіктің жаңа түрлерін және
оқыту, тәжірибемен алмасу мүмкіндіктерін іздестіру.
4. Қорыта айтқанда, Сеул саммитінде бейбітшіл ел Қазақстанның
ядролық қарусыздануды жақтайтын сара саясаты әлем
жұртшылығы алдында тағы бір мақұлданды. Бұл саммит миллиондардың
тағдырын бір түйменің астына тығып отырған кеу–
демсоқтарды да бейжай қалдырмаса керек.
5. Қытай Иранның атомды бейбіт мақсаттарға пайдалану құқын
сыйлайды. Бірақ, Тегеранның ядролық қару жасауына қарсы.
Бұл туралы сейсенбі күні ҚХР Сыртқы істер министрі Ян
Цзечи мәлім етті.
6. Ресейге Ираннан атом саласындағы ынтымақтастық бойынша
құпия түрде делегация келіп, келіссөздер жүргізгені бұқаралық
ақпарат құралдрына белгілі болып қалды. Ирандықтар
44

Ресейден 5 атом электр стансасын салып беруге көмек сұраған
көрінеді.
7. Қытай өкілдерінің айтуынша, аталған келіссөздер тамыздың
29-нан кейін жалғасатын болады. АҚШ өкілі Кристофер
Хиллдің айтуынша, Вашингтон Солтүстік Кореяның “бізге
атомдық реакторлар энергия үшін керек” деген мәлімдемесін
жоққа шығара алмайды. “Соңғы бірнеше күн Солтүстік Корея
коммерциялық, немесе бейбіт мақсатта ядролық энергияны ғана
емес, сонымен қатар жеңіл-сулы реакторды жасауға рұқсат талап
етіп отыр,” деді АҚШ өкілі Хилл.
Мақаланың тақырыбы:
日 中 外 相 が 電 話 会 談 、 北 ミサイルへの 対 応 協 議
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
読 売 新 聞 ,
2012 年 4 月 15 日
玄 葉 外 相 は14 日 夜 、 中 国 の 楊 潔 チ(ヤンジエチー)(よ
う・けつち) 外 相 と 電 話 で 約 25 分 間 会 談 し、 北 朝 鮮 が 長 距
離 弾 道 ミサイルを 発 射 した 問 題 への 対 応 を 協 議 した。
玄 葉 氏 は「 国 連 安 全 保 障 理 事 会 の 存 在 意 義 にかかわる 問 題
だ。 安 保 理 が 適 切 な 対 応 をとる 必 要 がある」と 強 調 した。 楊
氏 は 北 朝 鮮 の 対 応 を「 遺 憾 だ」としたが、「 朝 鮮 半 島 と 地 域
の 平 和 と 安 定 のため、 対 話 を 維 持 し、 事 態 を 悪 化 させないよ
うともに 努 力 することが 重 要 だ」と 述 べるにとどめた.
Жаңа сөздер:
電 話 会 談 (でんわかいだん)
телефон арқылы келіссөз
国 連 安 全 保 障 理 事 会 БҰҰ Қауіпсіздік
45

(こくれんあんぜんほしょうりじかい)
適 切 な 対 応 (てきせつなたいおうをと
る)
遺 憾 する (いかんする)
地 域 の 平 和 と 安 定
(ちいきのへいわとあんてい)
維 持 する (いじする)
事 態 を 悪 化 させないようともに
(じたい)をあっかさせないようともに)
Кеңесі
тиісті жауап
өкіну
аймақтағы
бейбітшілік пен тұрақтылық
сақтау
жағдайды ушықтырмау
мақсатында
I. Мәтіннің мағынасын ашатын сұрақтар құрастырыңыз.
II. Жаңа сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып сөйлем құ–
растырыңыз.
III. Жапон тіліне аударыңыз.
1. телефон арқылы келіссөз жүргізу
2. БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі
3. тиісті жауап алу
4. өкініш білдіру
5. маңызды аймақ
6. бейбітшілікті сақтау
7. мәселені ушықтыру
IV. Мәтінді мұқият оқып шығып төмендегі бос орындарды
тиісті сөздермен толтырыңыз.
1. 玄 葉 氏 は「 国 連 安 全 保 障 理 事 会 の.....にかかわる 問 題 だ。
2. 安 保 理 が 適 切 な 対 応 をとる.....がある」と 強 調 した。
46

3. 楊 氏 は 北 朝 鮮 の 対 応 を「.....」としたが、「 朝 鮮 半 島 と 地 域
の 平 和 と.....のため、 対 話 を 維 持 し、 事 態 を..... 努 力 することが
重 要 だ」と 述 べるにとどめた。
遺 憾 だ 悪 化 させないようともに 存 在 意 義 必 要 安 定
V. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 対 応 協 議
2. 外 相
3. 対 応 を 協 議 する
4. 遺 憾
5. 地 域 の 平 和
6. 重 要
7. 述 べる
VI. Оқып шығып, қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 維 持 する жағдайды ушықтырмау
мақсатында
2. 遺 憾 する БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі
3. 適 切 な 対 応 сақтау
4. 地 域 の 平 和 と 安 定 телефон арқылы келіссөз
5. 事 態 を 悪 化 させないようともに тиісті жауап
6. 国 連 安 全 保 障 理 事 会 өкіну
7. 電 話 会 談 аймақтағы бейбітшілік
пен тұрақтылық
47

VII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. 日 中 外 相 が 電 話 会 談
2. 約 25 分 間 会 談 する
3. 国 連 安 全 保 障 理 事 会 の 存 在 意 義 にかかわる 問 題 だ
4. 安 保 理 が 適 切 な 対 応 をとる 必 要 がある
5. 地 域 の 平 和 と 安 定 のため
6. 対 話 を 維 持 する
7. 努 力 することが 重 要 だ
VIII. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
IX. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
X. Баспасөз құралдарын пайдалана отырып халықаралық келіссөздер
туралы баяндама жасаңыз.
XI. Ресми іссапар тақырыбында төменде келтірілген сөз тіркестерін
пайдалану арқылы пікірталас ұйымдастырыңыз.
1. まず、 第 一 に ең алдымен, бірінші кезекте...
2. ご 存 知 じゃありませんか білетін боларсыз...
3. 御 意 見 の 発 表 をお 願 いいたします сөйлеуге рұқсат етіңіз
4. おっしゃったとうり сіздің айтқаныңыздай...
5. よく 耳 に 入 るのは…ということです үнемі еститініміз ....
6. 加 え た い こ と が あ り ま し た ら 、 ど う ぞ 、 ご 遠 慮 な く
қосатын пікірлеріңіз болса, өтінеміз
7. と 言 う 点 に 注 目 する мәселеге көңіл бөлу
48

XII. Өз бетінше оқуға арналған мәтіндер. Сөздік қолдану арқылы
оқу және аудару.
1. Жақында Доха қаласында Қазақстан Республикасы Сыртқы
істер министрінің орынбасары Қайрат Омаровтың Катар
мемлекеті Сыртқы істер министрінің орынбасары Мұхамед
Абдалла М. Әл-Румейхимен кездесуі өтті, - деп хабарлады ҚР
СІМ-інің баспасөз қызметі.
2. Кездесу барысында М.Әл-Румейхи Қазақстанда тәуелсіз–
діктің соңғы 20 жылында қол жеткізілген оң өзгерістерді атап
өтіп, Президент Н.Назарбаевтың дамыған мемлекет құру қабілетін
жоғары бағалады. Халықаралық күн тәртібіндегі өзекті мәселелер
бойынша ынтымақтастықты одан әрі дамытудың зор
әлеуетін білдіре отырып, катарлық тарап Қазақстанмен экономикалық,
гуманитарлық салаларда, оның ішінде, конфессияаралық
үнқатысуды одан әрі дамыту бағытында өзара әрекеттесуді
тереңдете түсуге ықыласты екендігін білдірді.
3. Үстіміздегі жылдың 19-23 наурыз аралығында ҚР сыртқы
істер министрлігінің жауапты хатшысы және ЭКСПО-2017
жобасының ұлттық үйлестірушісі Рәпіл Жошыбаевтың басшылығымен
қазақстандық делегация Швеция, Дания Коольдіктеріне
және Финляндияға жұмыс сапарымен барды, деп хабарлайды
ҚР Сыртқы істер министрлігінің Баспасөз қызметі. Сапар
мақсаты – 2017 жылы халықаралық ЕХРО көрмесін Астанада
өткізу ұсынысын алға жылжыту.
4. Келіссөздер барысында екіжақты саяси және сауда-экономикалық
қатынастың өзекті мәселелері талқыланды. Ұсынылып
отырған EXPO 2017 «Болашақтың энергиясы» тақырыбы аясында
баламалы энергетика, ғылыми зерттеу мен технология алмасу
саласында екіжақты ынтымақтастықты дамыту бойынша
келісімге қол жеткізілді.
5. 2 ақпанда Брюсселде Қазақстанның Сыртқы істер министрі
Ержан Қазыхановтың Еуропалық Одақтың сыртқы істер және
саясат қауіпсіздігі жөніндегі Жоғарғы өкілі Кэтрин Эштонмен
келіссөздері болып өтті. Қазақстандық және еуропалық дипломаттардың
жыл басындағы кездесулері мейрімді дәстүрге айна-
49

лып, бұл кездесулерде екіжақты қарым-қатынастардың қазіргі
өзекті мәселелері мен келешектері жайлы талқыға салынып
тұратын болды.
6. Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Вьетнам Социалистік
Республикасына сапары аяқталды.
7. Ханойда Қазақстан басшысының Вьетнам президентімен
келіссөздері болып өтті. Онда екі ел арасындағы тауар айналымын
арттыру және инвестициялық ынтымақтастық сынды экономиканы
дамыту мәселелері қозғалды. Тараптар сонымен қатар
БҰҰ, СВМДА мен өзге де халықаралық ұйымдар шеңберінде
ҚР мен ВСР тиімді ынтымақтастығын одан әрі нығайтудың, Кеден
одағы аясында Вьетнамның Қазақстанмен еркін сауда туралы
келісім жасауы мен оған қол қойылуының маңыздылығын
атап өтті. Келіссөздердің нәтижелері бойынша тараптар түрлі
салалардағы ынтымақтастық туралы келісімдерге қол қойды.
50

ІІІ ТАҚЫРЫП
ЖАПОНИЯНЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖӘНЕ
ОРТАЛЫҚ АЗИЯ ЕЛДЕРІМЕН ЫНТЫМАҚТАСТЫҒЫ
Мақаланың тақырыбы:
日 本 企 業 、カザフに 原 発 建 設 可 能 か 調 査 へ- 東 芝 や 丸 紅 、 覚 書 締 結
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
朝 日 新 聞 、2012 年 3 月 14 日
東 芝 と 日 本 原 子 力 発 電 、 丸 紅 の 関 連 会 社 が、カザフスタン
で 原 子 力 発 電 所 の 建 設 が 可 能 かどうかを 確 かめる 調 査 を 始 め
ることが 明 らかになった。カザフスタンの 政 府 機 関 と29 日
夕 、 東 京 で 覚 書 に 署 名 する。 日 本 政 府 は 将 来 の 原 発 輸 出 に 向
け 前 進 した としている。
カザフスタンはウランの 埋 蔵 量 が 豊 富 で、 日 本 にとってカ
ナダ、オーストラリアに 次 ぐ 原 発 用 のウラン 燃 料 の 輸 入 相 手
国 。 一 方 、カザフ 国 内 に 原 発 はなく、 効 率 の 悪 い 火 力 発 電 所
も 多 いという。そこでカザフ 側 は 初 の 原 発 建 設 に 向 けて 日 本
側 に 調 査 を 持 ちかけた。
年 度 内 にも 発 電 規 模 や 立 地 場 所 などの 調 査 が 始 まる。
日 本 とカザフスタンは 今 年 3 月 、 原 子 力 協 定 に 署 名 。 協 定
が 発 効 すれば、 日 本 からの 原 発 輸 出 が 可 能 になる。 日 本 にと
っては 原 発 建 設 や 運 営 技 術 の 提 供 により、ウランの 安 定 供 給
を 図 る 考 えだ。
51

海 外 への 原 発 輸 出 では 昨 年 末 、 日 本 側 はアラブ 首 長 国 連 邦
(UAE)での 受 注 競 争 で 韓 国 に 敗 れた。その 後 、 官 民 一 体
ねん
となった 新 興 国 などへの 輸 出 態 勢 を 強 化 。2030 年 までに
き げんぱつ けんせつ かどう けいかく
14 基 の 原 発 の 建 設 ・ 稼 働 を 計 画 しているベトナムにも、
売 り 込 みをかけている。
Жаңа сөздер:
日 本 企 業 (にっぽんきぎょう)
原 発 建 設 可 能
(げんぱつけんせつかのう)
東 芝 や 丸 紅 (とうしばやまるべに)
関 連 会 社 (かんれんがいしゃ)
原 子 力 発 電 所
(げんしりょくはつでんじょ)
明 らかになる (あきらかになる)
カザフスタンの 政 府 機 関
(カザフスタンのせいふきかん)
覚 書 に 署 名 する
(おぼえがきにしょめいする)
将 来 の 原 発 輸 出
(しょうらいのげんぱつゆしゅつ)
向 け 前 進 する (ぜんしんする)
ウランの 埋 蔵 量 が 豊 富
жапондық компания
атомдық электр стан–
циасын салу мүмкіндігі
Тошиба және Марубэни
еншілес компаниялар
атом электр станциясы
айқындалу
Қазақстан үкіметі
өзара түсіністік мемо–
рандумына қол қою
болашақ шикізат экс–
порты
ілгерілеу
уранның мол қоры
52

(ウランのまいぞうりょうがほうふ)
ウラン 燃 料 の 輸 入 相 手 国
(ウランねんりょうのゆにゅう
あいてこく)
効 率 の 悪 い (こうりつのわる)
年 度 内 (ねんどない)
立 地 場 所 (りっちばしょ)
協 定 が 発 効 すれば
(きょうていがはっこうすれば)
運 営 技 術 の 提 供
(うんえいぎじゅつのていきょう)
安 定 供 給 を 図 る
(あんていきょうきゅうをはかる)
アラブ 首 長 国 連 邦
(アラブしゅちょうこくれんぽう)
уран отынын импорттаушы
серіктес мемлекеттер
тиімсіз
қаржылық жыл
орналасу орны
келісім-шарт күшіне енген
жағдайда
басқару технологияларын
ұсыну
тұрақты қамтамасыз
етуге қол жеткізу
Біріккен Араб Әмірлігі
I. Мәтіннің жоспарын құрыңыз.
II. Мақаланың мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жапон тіліне аударыңыз.
1. еншілес компания
2. қаржылық жыл
3. Біріккен Араб Әмірлігі
4. орналасу орны
5. келісім-шарт
6. импорттаушы серіктес мемлекеттер
53

7. өзара түсіністік меморандумы
IV. Бос орындарды тиісті сөздермен толтырыңыз.
1. 日 本 企 業 、カザフに.....か 調 査 へ- 東 芝 や 丸 紅 、 覚 書 締 結
2. カザフスタンはウランの 埋 蔵 量 が.....で、 日 本 にとってカナ
ダ、オーストラリアに 次 ぐ 原 発 用 のウラン 燃 料 の.....。
3. 海 外 への.....では 昨 年 末 、 日 本 側 はアラブ 首 長 国 連 邦 での.....
で 韓 国 に 敗 れた。
原 発 建 設 可 能 原 発 輸 出 豊 富 輸 入 相 手 国 受 注 競 争
V. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. アラブ 首 長 国 連 邦
2. 運 営 技 術 の 提 供
3. 原 子 力 発 電 所
4. カザフスタンの 政 府 機 関
5. ウラン 燃 料
6. 受 注 競 争
7. 官 民 一 体
VI. Оқып шығып, қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 協 定 が 発 効 すれば тұрақты қамтамасыз ету
2. 年 度 内 ілгерілеу
3. 向 け 前 進 する шикізат экспорты
4. 安 定 供 給 келісім-шарт күшіне енген жағдайда
54

5. 原 発 輸 出 тиімсіз
6. 将 来 қаржылық жыл
7. 効 率 の 悪 い болашақ
VII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. カザフスタンで 原 子 力 発 電 所 の 建 設 が 可 能 かどうかを 確 か
める 調 査 を 始 める
2. 東 京 で 覚 書 に 署 名 する
3. 日 本 にとって
4. 協 定 が 発 効 すれば
5. 運 営 技 術 の 提 供 により
6. 稼 働 (かどう)を 計 画 (けいかく)している
7. 売 り 込 みをかけている
VIII. Жаңа сөздер және сөз тіркестерімен сөйлем құрастырыңыз.
IX. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
X. Баспасөз материалдарын пайдаланып, Қазақстан-Жапон ынтымақтастығы
туралы баяндама жасаңыз.
XI. Сөздіктің көмегімен аударыңыз.
1. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ресми сапармен Жапонияға
аттанды, деп хабарлайды ҚазАқпарат. Сапар маусымның 22-сіне
дейін созылады. Сапар бағдарламасына сәйкес, ресми шаралар
ертең басталады. Токиода Елбасы Жапония Императоры және
ел Премьер-Министрімен кездеседі. Қазақстанның Сыртқы істер
министрлігінен хабарлағанындай, тараптар елдердің ынтымақтастығын
кеңейту мәселелерін талқылайды. Келіссөз қорытын-
55

дысы бойынша екіжақты құжаттарға қол қою жоспарланып
отыр.
2. Елбасы сапар барысында Парламент палаталарының спикерлері
Йоха Кономен және Сатцуки Эдамен, елдің экономика,
индустрия және сауда министрі Акири Амаримен, Жапонияның
іскерлік және саяси элита өкілдерімен кездеседі. Президент со–
нымен бірге, қазақстан-жапон бизнесіне қатысады, «Тошиба»
өндірістік кешенінде болады.
3. Мұнайгаз саласында жапон компаниясы Inpex Солтүстік
Каспий жобасында қатысады. Энергетика, мұнай өңдеу, химия
өнеркәсібі және металлургияда Қордың профильды еншілес кәсіпорындары
жапонның аса ірі Marubeni, Toshiba, Sumitomo
Corporation, мұнай, газ және металл бойынша Жапон ұлттық
корпорациясы (JOGMEC) және басқа кәсіпорындарымен ынтымақтастық
іс-қимыл жасайды. Жапон халықаралық ынтымақтастық
агенттігімен бірлесіп (JICA) энергетика, көлік және қатынас
салаларында жобаларды жүзеге асыру мүмкіндігі қарастырылады.
4. Бүгін Ақордада IV Астаналық экономикалық форум жұмысы
аясында ҚР Мемлекеттік хатшысы Жапонияның бұрынғы
Премьер-Министрі және аталған елдің Қазақстанмен достықты
нығайту жөніндегі парламенттік лигасының төрағасымен кездесті.
5. «Қазақстан–Жапон инновациялық орталығының» ғылымизерттеу
және инновациялық қызметі Жоғары ғылыми-техникалық
комиссия бекіткен ғылыми-техникалық дамудың басым
бағыттары аясында жүзеге асырылады.
6. Қазақстанның 17-сінде Токиода Қазақстанның Жапониядағы
Елшісі А. Камалдинов пен Жапонияның жаңадан тағайындалған
Экономика, сауда және индустрия министрінің кездесуі
өтті. Тараптар Қазақстан Президентінің үстіміздегі жылдың
маусым айында Жапонияға жасаған сапарына жоғары баға беріп,
бұл оқиғаның Қазақстан мен Жапония арасындағы қатынастардың
маңызды оқиғаларының біріне айналғанын және екі ел
арасындағы сауда-экономикалық ынтымақтастықтың дамуына
56

үлкен септігін тигізгенін атап өтті, - деп хабарлайды Қаз–Ақпарат
сыртқы саясат ведомствосына сілтеме жасап.
7. Кездесу барысында сондай-ақ, екі жақты сауда-экономи–
калық, инвестициялық және технологиялық ынтымақтастықты
терендетуге бағытталған нақты қадамдар талқыланды. Елші
А. Камалдинов Жапонияның жоғары технологиялары мен тікелей
инвестицияларының мұнай, уран, сирек және түрлі түсті металдар,
басқа да минералдық ресурстар салаларына салынуына
Қазақстанның мүдделі екенін жеткізді. Т. Никай мырза өз сөзін–
де, Қазақстан тарапының Киото хаттамасын ратификациялауды
жоспарлап отырғанын жоғары бағалап, аталмыш құжат аясындағы
бірлесіп атқаратын энергияны үнемдеу, жаңартылған энергия
көздерін дамыту, гидроэнергетика салалары бойынша жобалардың
іске асырылуын маңызды, деп атап өтті.
Мақаланың тақырыбы:
カザフスタンと 日 本 の2か 国 間 関 係
Мақаланы жариялаған газет:
http://www.yomiuri.co.jp/adv/kazakhstan/world.htm
1991 年 12 月 28 日 、カザフスタンの 独 立 に 対 し 日 本
は 国 家 承 認 を 行 う。 1992 年 1 月 26 日 、 外 交 関 係 樹 立 。
1993 年 在 カザフスタン 日 本 大 使 館 をアルマティに 開 設 。
2005 年 アスタナに 移 転 。2005 年 11 月 15 日 から 伊
藤 特 命 全 権 大 使 が 就 任 。 1997 年 2 月 在 日 カザフスタン 共
和 国 大 使 館 開 設 。2007 年 4 月 18 日 よりカマルディノフ
特 命 全 権 大 使 が 就 任 。
日 本 貿 易 振 興 機 構 (JETRO)の2006 年 のデータによる
と、2か 国 間 の 貿 易 取 引 高 は5 億 8400 万 ドルでそのうち、
57

日 本 の 輸 出 額 は2 億 5000 万 ドル、 輸 入 額 は3 億 3400
万 ドルであった。カザフスタンからの 対 日 本 向 けの 輸 出 品 目
は 鉄 合 金 、ステンレス、チタン、 希 少 金 属 等 、 一 方 日 本 から
カザフスタンへ 輸 出 される 品 目 は 自 動 車 、 自 動 車 部 品 、 電 子
機 器 、 家 電 などである。
貿 易 経 済 関 係 推 進 のため1993 年 12 月 、カザフスタ
ン・ 日 本 経 済 委 員 会 が 設 立 。2006 年 3 月 2 日 第 8 回 経 済
合 同 会 議 がアスタナで 開 催 。カザフスタン 側 の 代 表 はトカエ
フ 外 務 大 臣 、 日 本 代 表 は 三 菱 商 事 の 高 島 最 高 顧 問 ( 現 日 本 カ
ザフスタン 経 済 委 員 会 会 長 )であった。
2007 年 4 月 29~30 日 、 企 業 トップを 含 む100 名
以 上 の 民 間 人 を 同 行 し 甘 利 経 済 産 業 大 臣 はカザフスタンを 訪
問 。ナザルバエフ 大 統 領 を 始 めとしてマシモフ 首 相 、イズム
ハムベトフ・エネルギー 鉱 物 資 源 大 臣 、オラズバコフ 産 業 貿
易 大 臣 などと 会 談 を 行 った。 原 子 力 分 野 の 具 体 的 契 約 ・ 合 意
が 目 的 であった。これらを 通 じて、 原 子 力 平 和 利 用 分 野 にお
ける 戦 略 的 パートナーシップの 強 化 について 合 意 に 達 した。
在 日 カザフスタン 共 和 国 大 使 館 は、 両 国 の 経 済 関 係 推 進 を
最 重 要 課 題 としている。なかでも 投 資 事 業 実 現 で 得 る 資 本 を
新 規 産 業 の 開 発 や、カザフスタン 企 業 の 近 代 化 に 特 化 してい
くための 環 境 づくりに 重 点 を 置 いている。
58

2007 年 4 月 、 日 本 貿 易 保 険 はカザトムプロム 社 と 協 力 協
定 を 締 結 し 同 社 に 対 する5 億 ドルの 引 き 受 け 枠 を 設 定 。この
引 き 受 けはその 引 き 受 け 枠 を 適 用 する 最 初 の 案 件 となった。
2007 年 4 月 30 日 、 甘 利 経 済 産 業 大 臣 に 同 行 した 国 家
関 連 機 関 や 原 子 力 産 業 分 野 の 民 間 企 業 の 代 表 は、カザトムプ
ロム 社 を 始 めとするカザフスタン 側 機 関 との 間 で、ウラン 共
同 開 発 を 始 めとする 契 約 や 覚 書 など、24 件 の 合 意 文 書 に 一
斉 に 署 名 した.
Жаңа сөздер:
独 (どくりつ)
外 交 関 係 樹 立
(がいこうかんけいじゅりつ)
大 使 館 を 開 設 する
(たいしかんをかいせつする)
カザフスタン 共 和 国
(カザフスタンきょうわこく)
特 命 全 権 大 使
(とくめいぜんけんたいし)
経 済 ・ 貿 易 協 力
(けいざい・ぼうえききょうりょく)
日 本 貿 易 振 興 機 構
(にほんぼうえきしんこうきこう)
2か 国 間 (2かこくかん)
59
Тәуелсіздік
дипломатиялық
настарды орнату
елшілік ашу
Қазақстан Республи–
касы
төтенше және өкі–
летті елші
сауда-экономикалық
ынтымақтастық
қаты–
сыртқы сауданы да–
мыту жөніндегі жа–
пон ұйымы
екіжақты

貿 易 取 引 高
(ぼうえきとりひきだか)
輸 出 額 (ゆしゅつがく)
輸 入 額 (ゆにゅうがく)
輸 出 品 目 (ゆしゅつひんもく)
希 少 金 属 (きしょうきんぞく)
自 動 車 部 品 (じどうしゃぶひん)
電 子 機 器 (でんしきき)
家 電 (かでん)
カザフスタン・ 日 本 経 済 委 員 会
(カザフスタン・にっぽんけいざい
いいんかい)
経 済 合 同 会 議
(けいざいごうどうかいぎ)
開 催 する (かいさいする)
外 務 大 臣 (がいむだいじん)
経 済 産 業 大 臣
(けいざいさんぎょうだいじん)
鉱 物 資 源 大 臣
(こうぶつしげんだいじん)
産 業 貿 易 大 臣
(さんぎょうぼうえきだいじん)
сауда айналымы
экспорт бағасы
импорт бағасы
экспорт тауарлары
сирек кездесетін ме–
тал
автобөлшектер
электрондық тауар–
лар
тұрмыстық техника
Қазақстан-Жапония
экономикалық коми–
теті
ортақ экономикалық
конференция
өткізу
сыртқы істер минис–
трі
экономика, сауда және
өндіріс министрі
минералды ресурс–
тар министрі
өнеркәсіп және сауда
министрі
60

具 体 的 契 約 ・ 合 意
(ぐたいてきけいやく・ごうい)
原 子 力 平 和 利 用 分 野
(げんしりょくへいわりようぶんや)
戦 略 的 な (せんりゃくてきな)
最 重 要 課 題
(さいじゅうようかだい)
新 規 産 業 の 開 発
(しんきさんぎょうのかいはつ)
近 代 化 (きんだいか)
協 力 協 定
(きょうりょくきょうてい)
一 斉 に 署 名 する
(いっせいにしょめいする)
нақты келісім-шарт–
тар
атомды бейбіт жағ–
дайда пайдалану са–
ласы
стратегиялық
аса маңызды мәселе–
лер
жаңа өндірістерді салу
жаңалау, жаңғырту
ынтымақтастық ту–
ралы келісім
бірауыздан қол қою
I. Мәтіннің әрбір абзацындағы негізгі ойды білдіретін сөздерді
іріктеп мақаланың жоспарын құрыңыз.
II. Мақаланың мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жаңа сөздермен сөймлем құрастырыңыз.
IV.Жапон тіліне аударыңыз.
1. қарым-қатынас орнату
2. дипломатиялық
қатынастар
3. төтенше және өкілетті
елші
61
4. сыртқы істер министрі
5. сирек кездесетін метал
6. өнеркәсіп және сауда министрі
7. бірауыздан қол қою

V. Бос орындарды тиісті сөздермен толтырыңыз.
1.1991 年 12 月 28 日 、カザフスタンの.....に 対 し 日 本 は
国 家 承 認 を 行 う。
2. 在 日 カザフスタン.....は、 両 国 の 経 済 関 係 .....を 最 重 要 課 題 と
している。
3. 日 本 .....はカザトムプロム 社 と.....を 締 結 し 同 社 に 対 する5 億
ドルの 引 き 受 け 枠 を 設 定 。
推 進 独 立 協 力 協 定 共 和 国 大 使 館 貿 易 保 険
VI. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 外 交 関 係 樹 立
2. 経 済 合 同 会 議
3. 開 催 する
4. 具 体 的 契 約 ・ 合 意
5. 近 代 化
6. 経 済 産 業 大 臣
7. 輸 出 額
VII. Оқып шығып, қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 近 代 化 жаңа өндіріс
2. 貿 易 取 引 高 сауда-экономикалық ынтымақтастық
3. 新 規 産 業 ынтымақтастық туралы келісім
4. 鉱 物 資 源 大 臣 сауда айналымы
5. 協 力 協 定 минералды ресурстар министрі
6. 戦 略 的 な жаңалау, жаңғырту
7. 経 済 ・ 貿 易 協 力 стратегиялық
62

VIII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. カザフスタンの 独 立 に 対 し
2. 2005 年 11 月 15 日 から 伊 藤 特 命 全 権 大 使 が 就 任
3. 日 本 の 輸 出 額
4. 原 子 力 平 和 利 用 分 野 における 戦 略 的 パートナーシップの 強
化 について
5. 協 力 協 定 を 締 結 し 同 社 に 対 する
6. 5 億 ドルの 引 き 受 け 枠 を 設 定
7. ウラン 共 同 開 発 を 始 めとする 契 約 や 覚 書 など
IX. Баспасөз материалдарынан Қазақстан мен Жапонияның
екіжақты ынтымақтастығы туралы ақпарат дайындаңыз.
X. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
XI. Сөздіктің көмегімен аударыңыз.
1. Парламент Сенатының Төрағасы Жапонияның Қазақстандағы
Төтенше және өкілетті елшісі Ю.Хараданы қабылдады, деп
хабарлады Парламент Сенатының баспасөз қызметі.Кездесу барысында
Қазақстан мен Жапонияның екіжақты, оның ішінде
парламенттік ынтымақтастық желісі бойынша қарым-қатынасын
одан әрі дамыту мәселелері талқыланды.
2. Жұма күні Қазақстан Республикасының президенті мен
Жапония премьер-министрі Ясуо Фукуда кездесу барысында
екіжақты ынтымақтастық перспективасын талқылады, деп хабарлайды
"Қазақстан Бүгін" агенттігінің тілшісі мемлекет басшысының
баспасөз қызметіне сілтеме жасай отырып. Кездесу
барысында Қазақстан-Жапония ынтымақтастығының даму перспективасы
талқыланды.
3. "Мемлекет басшысы келіссөздердің қорытындысын жоғары
бағалады. Олардың саясат пен экономика, технология мен
63

мәдени-гуманитарлық салаларда екі ел үшін жаңа мүмкіндіктер
ашатыны мәлім", - деп хабарлайды президенттің баспасөз қызметі.
4. Кездесуде Қазақстан мен Жапонияның екіжақты, оның
ішінде парламентаралық үнқатысу деңгейіндегі қатынастарын
одан әрі дамыту мәселелері бойынша пікір алмасылды.
5. Жапония парламентіндегі достық лигасының Қазақстанға
қатысты атқарған істерін жоғары бағалай келіп, Қ.Сұлтанов
Сенатта Жапония Парламенті Кеңесшілер палатасымен ынтымақтастық
тобы жұмыс істейтінін атап көрсетті. «Жапон әріптестердің
заң шығару саласындағы тәжірибесі бізге зор ықылас
туғызады», – деді сенатор.
6. Техногендік апат кезінде зардап шеккен жапон халқына
көмек бергені үшін қазақстандық та-рапқа алғыс айта келіп,
«Қазақстан мен Жапонияның екіжақты қатынастарын табысты
дамыту үшін қажет жағдайдың бәрі де бар», деп атап өтті
М.Сато мырза.
7. Ресми өкілдің сөзіне қарағанда, шара нәтижелері бойынша
қорытынды хаттама мен Қазақстан-Жапон экономикалық ынтымақтастығын
жандандыру жөніндегі іс-қимыл жоспарына қол
қою күтілуде.
Мақаланың тақырыбы:
中 央 アジア5カ 国 への 支 援 強 化 を 表 明 岡 田 外 相
Мақаланы жариялаған газет:
朝 日 新 聞 , 2010 年 8 月 7 日
【タシケント= 山 尾 有 紀 恵 】ウズベキスタンの 首 都 タシケ
ントを 訪 問 中 の 岡 田 克 也 外 相 は 7 日 午 後 ( 日 本 時 間 同 日 夜 )、
中 央 アジア5カ 国 の 安 定 や 経 済 発 展 に 向 けた 協 力 について 話
し 合 う「『 中 央 アジア+ 日 本 』 対 話 」 第 3 回 外 相 会 合 に 出 席
64

した。テロや 麻 薬 対 策 の 防 波 堤 とされる 参 加 各 国 の 国 境 管 理
能 力 向 上 や、 人 材 育 成 に 対 する 日 本 の 支 援 強 化 を 表 明 する。
同 会 合 は2004 年 に 日 本 政 府 の 提 案 で 始 まったもので、
政 権 交 代 後 は 初 めての 開 催 となる。
岡 田 氏 は、 民 主 党 政 権 が 引 き 続 き 中 央 アジアを 積 極 的 に 支
援 していく 方 針 を 打 ち 出 す。
また、 中 央 アジアが 有 する 石 油 やウランなどの 資 源 ・エネ
ルギーを 有 効 活 用 し、 日 本 企 業 との 貿 易 や 投 資 を 促 進 するた
め、「 日 本 ・ 中 央 アジア 経 済 フォーラム」の 開 催 を 提 案 する
見 通 しだ。
Жаңа сөздер:
支 援 強 化 (しえんきょうか)
安 定 (あんてい)
経 済 発 展 (けいざいはってん)
中 央 アジア+ 日 本 対 話
(ちゅうおうアジア+にほんたいわ)
麻 薬 対 策 (まやくたいさく)
参 加 各 国 (さんかかっこく)
民 主 党 (みんしゅとう)
方 針 (ほうしん)
有 効 活 用 (ゆうこうかつよう)
қолдауды күшейту
тұрақтылық
экономикалық даму
Орталық Азия +
Жапония диалогы
есірткіге қарсы
қатысушы мемлекеттер
демократиялық партия
саясат
тиімді пайдалану
I. Мәтінді оқып шығып, сұрақтар құрастырыңыз.
65

II. Жаңа сөздерге сөйлемдер ойлап табыңыз.
III. Жапон тіліне аударыңыз.
1. қолдау
2. Орталық Азия + Жапония диалогы
3. диалогты дамыту
4. нығайту
5. саясатты тиімді пайдалану
6. есірткіге қарсы күрес
7. тұрақты даму
IV. Мәтінді мұқият оқып шығып төмендегі бос орындарды
тиісті сөздермен толтырыңыз.
1. 中 央 アジア.....の 安 定 や 経 済 発 展 に..... 協 力 について 話 し 合
う「『 中 央 アジア+ 日 本 』 対 話 」 第 3 回 外 相 会 合 に 出 席 した
2. 同 会 合 は2004 年 に.....の 提 案 で 始 まったもので、 政 権 交
代 後 は 初 めての.....となる。
3. 日 本 企 業 との 貿 易 や 投 資 を.....、「 日 本 ・ 中 央 アジア 経 済 フ
ォーラム」の 開 催 を 提 案 する 見 通 しだ
日 本 政 府 5カ 国 促 進 するため 向 けた 開 催
V. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 支 援 強 化
2. 経 済 発 展
3. 麻 薬 対 策
5. 有 効 活 用
6. 促 進
7. 提 案 する
4. 民 主 党 政 権
66

VI. Оқып шығып, қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 有 効 活 用 диалог
2. 経 済 発 展 саясат
3. 対 話 тұрақтылық
4. 中 央 アジア экономикалық даму
5. 方 針 тиімді пайдалану
6. 安 定 демократиялық партия
7. 民 主 党 Орталық Азия
VII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. 国 への 支 援 強 化 を 表 明
2. 安 定 や 経 済 発 展 に 向 けた 協 力 について 話 し 合 う
3. 第 3 回 外 相 会 合 に 出 席 した
4. 中 央 アジアを 積 極 的 に 支 援 していく 方 針 を 打 ち 出 す。
5. 石 油 やウランなど
6. 資 源 ・エネルギーを 有 効 活 用 する
7. 日 本 ・ 中 央 アジア 経 済 フォーラム」の 開 催
VIII. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
IX. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
X. Баспасөз құралдары ақпараттарын пайдалана отырып қазіргі
кездегі Қазақстан-Жапон қатынастары туралы баяндама жасаңыз.
XI. Казіргі кездегі Орталық Азия мен Жапония ынтымақтығы
тақырыбында төменде келтірілген сөз тіркестерін пайдалану арқылы
пікірталас ұйымдастырыңыз.
67

1. 私 は А さんにまったく 賛 成 です А мырзамен толық келісемін
2. 体 験 の 教 えるところでは тәжірибе көрсетіп отырғандай ...
3.まだ 予 断 出 来 ない әлі нақты айту қиын
4.と 言 う 期 待 を 表 明 する....деген үміт білдіру
5. 何 かご 希 望 はおありですか қандай да бір тілектеріңіз болса...
6.ご 質 問 が あ り で し た ら 、 ど う ぞ сұрақтарыңыз болса,
өтінеміз...
7. 共 同 の 協 力 を 払 う өзара күш-жігер жұмсау
XII. Өз бетінше оқуға арналған мәтіндер. Сөздік қолдану арқылы
оқу және аудару.
1. Ташкентте «Орталық Азия +Жапония» үнқатысуы шеңберінде
сыртқы істер министрлерінің мәжілісі өтті. Мәжіліске
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы-Сыртқы істер
министрі Қанат Саудабаев, Орталық Азиядағы мемлекеттер
мен Жапонияның сыртқы саяси ведомстволарының басшылары
қатысты.
Алдын ала белгіленген күн тәртібіне сәйкес, дипломаттар Орталық
Азияда тұрақтылық пен бейбітшілікті сақтау, ынтымақтастықты
одан әрі дамыту, Орталық Азия елдерінің экономикалық
дамуын қамтамасыз ету мәселелерін талқылады.
2. ҚР Мемлекеттік хатшысы Жапония-Қазақстан достығын
нығайту жөніндегі парламенттік лиганың төрағасы Ю. Хатояма
мырзамен кездесті.
Мемлекеттік хатшы, ең алдымен, мыңдаған адамның өмірін
қиған алапат зілзала мен «Фукусима-1» атом стансасындағы
техногендік апатқа байланысты көңіл айтты.
Кездесуде әлемдік қоғамдастық тарапынан ядролық қаруды
таратпау және оның санын азайту мәселелері бойынша еңі ел
арасындағы ұзақ жылғы жемісті әріптестік байланыстардың қолдауға
ие болып отырғаны ерекше атап өтілді.
Юкио Хатояма мырза табиғат апатының зардаптарын жоюға
68

Жапонияға көмек көрсеткені үшін Қазақстанға алғысын білдірді.
Сондай-ақ ол Қазақстан Республикасы өз Тәуелсіздігінің 20
жылдығын қарқынды экономикалық, саяси-қоғамдық даму тұрғысында
қарсы алып отырғанын атап өтті.
3. Қазақстан мен Жапония арасында атом энергиясын бейбіт
мақсаттарға пайдалану жөніндегі меморандумға қол қойылды.
Қазақстанның Жапониядағы Төтенше және өкілетті елшісі
Ақылбек Камалдинов пен Жапонияның Сыртқы істер министрі
Кацуя Окада екі ел үкіметтерінің арасындағы атом энергиясын
бейбіт мақсаттарға пайдалану жөніндегі меморандумға қол қойды.
Бұл Қазақстан Президентінің 2008 жылғы Жапонияға сапары
мен Жапонияның Премьер-Министрі Д. Койдзумидің 2006 жылғы
Қазақстанға сапары барысында қол жеткізілген жоғары деңгейдегі
келіссөздердің нәтижесі. Бұл атом энергетикасы саласындағы
ынтымақтастықты дамытуға бағытталған негізгі құжат.
Сонымен қатар ол алдағы уақытта Қазақстан мен Жапонияның
әріптестік қатынастарының да арта түсуіне ықпал етеді деген
үміт бар.
69

ІY ТАҚЫРЫП
ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ ҒАЛАМДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕР
Мақаланың тақырыбы:
テロ 対 策 に 原 発 事 故 の 経 験 を 核 サミット 声 明 骨 子
Мақаланы жариялаған газет:
朝 日 新 聞 、2010 年 09 月 30 日
韓 国 で26 日 から 開 かれる 核 保 安 サミットの 共 同 声 明 の 骨
子 が 判 明 した。 核 テロを「 最 大 の 脅 威 の 一 つ」とし、 東 京 電
力 福 島 第 一 原 発 事 故 を 受 けた 安 全 性 強 化 の 取 り 組 みを 核 テロ
対 策 に 生 かす 必 要 性 を 盛 り 込 んだ。
声 明 骨 子 によると、 核 物 質 の 管 理 について「 基 本 的 な 責 任
は 国 家 にある」と 位 置 づけ、「 福 島 の 事 故 を 受 けて、 原 子 力
安 全 及 び 核 保 安 の 問 題 に 取 り 組 むため、 持 続 的 な 努 力 が 必
要 」と 強 調 。 福 島 第 一 原 発 が 外 部 電 源 喪 失 で 放 射 能 漏 れが 拡
大 したことから、テロで 外 部 電 源 が 狙 われることも 想 定 し、
事 故 の 教 訓 をテロ 対 策 に 生 かすよう 求 めている。
Жаңа сөздер:
テロ 対 策 (テロたいさく)
共 同 声 明 の 骨 子
(きょうどうせいめいのこっし)
最 大 の 脅 威 の 一 つ
(さいだいのきょういのひとつ)
лаңкестікпен күрес
ортақ мәлімдеменің жо–
басы
басты қатерлердің бірі
70

東 京 電 力 福 島 第 一 原 発 事 故
(とうきょうでんりょく
ふくしまだいいちげんぱつじこ)
基 本 的 な 責 任
(きほんてきなせきにん)
持 続 的 な 努 力 が 必 要
(じぞくてきなどりょくが
ひつよう)
外 部 電 源 喪 失 する
(がいぶでんげんそうしつする)
放 射 能 漏 れ
(ほうしゃのうもれ)
拡 大 する (かくだいする)
想 定 する (そうていする)
事 故 の 教 訓
(じこのきょうくん)
求 める (まとめる)
Токио электр қуаты
компаниясына қарасты
Фукусима Даиит АЭСдегі
апат
негізгі міндеттер
тұрақты күш жұмсау
қажет
сыртқы корек көзінен
айрылу
радиоактивті заттардың
ыдырауы
кеңейту
болжау, шамалау
апаттан алған сабақ
қорытынды жасау
I. Мақаланың мазмұнын ашатын сұрақтар құрастырыңыз.
II.Қазақстан Республикасының лаңкестік мәселесіне қатысты
ұстанымы туралы пікіріңізді айтыңыз.
III. Жаңа сөздерді пайдаланып сөйлем құрастырыңыз.
IV. Жапон тіліне аударыңыз.
1. радиоактивті заттардың ыдырауы
71

2. қорытынды жасау
3. негізгі міндеттер
4. басты қатер
5. жоба, үлгі
6. лаңкестікпен күрес
7. болжау
V. Мәтінді мұқият оқып шығып6 төмендегі бос орындарды
тиісті сөздермен толтырыңыз.
1. 韓 国 で26 日 から...... 核 保 安 サミットの......の 骨 子 が 判 明 し
た。
2. 核 テロを「 最 大 の 脅 威 の.....」とし、 東 京 電 力 福 島 第 一 原
発 .....を 受 けた 安 全 性 強 化 の 取 り 組 みを 核 テロ 対 策 に 生 かす.....
を 盛 り 込 んだ。
3. 事 故 の 教 訓 をテロ 対 策 に 生 かすよう 求 めている
必 要 性 開 かれる 一 つ 共 同 声 明 事 故
VI. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 基 本 的 な 責 任
2. 核 保 安 サミット
3. 持 続 的 な
4. 安 全 性 強 化
72
5. 核 物 質 の 管 理
6. 原 子 力 安 全 及 び
7. 拡 大 する
VII. Оқып шығып, қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 共 同 声 明 негізгі міндеттер
2. 持 続 的 な 努 力 болжау
3. 最 大 の 脅 威 の 一 つ ортақ мәлімдеме

4. 外 部 電 源 喪 失 する лаңкестікпен күрес
5. 基 本 的 な 責 任 басты қатерлердің бірі
6. 想 定 する сыртқы корек көзінен айрылу
7. テロ 対 策 тұрақты күш
VIII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. テロ 対 策 に 原 発 事 故 の 経 験
2. 核 サミット
3. サミットの 共 同 声 明
4. 持 続 的 な 努 力 が 必 要
5. 声 明 骨 子 によると
6. 安 全 性 強 化 の 取 り 組 み
7. テロで 外 部 電 源 が 狙 われることも 想 定 し
IX. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
X. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
XI. Баспасөз беттеріндегі ғаламдық мәселелер туралы ақпарат
негізінде баяндама жасаңыз.
XII. Сөздіктің көмегімен аударыңыз.
1. Қазақстан Бүгін Халықаралық лаңкестікпен күрес жөніндегі
жалпылама конвенцияны тез арада қабылдау БҰҰ-ына мүше
барлық елдердің мүддесіне сай келеді. Бұл туралы кеше
Нью-Йоркте БҰҰ Бас ассамблеясының 63-ші сессиясында сөйлеген
сөзінде ҚР СІМ Марат Тәжин мәлімдеді, деп хабарлайды
агенттік тілшісі.
2. Лаңкестікпен күрес саласындағы халықаралық құқықтық
базаны одан әрі жетілдіру мен халықаралық лаңкестікпен күрес
73

жөніндегі жалпылама конвенцияны тез арада қабылдау БҰҰына
мүше барлық елдердің мүддесіне сай келеді деп санаймыз.
3. Халықаралық лаңкестікпен күрес ғаламдық проблемалардың
санатында қалып отыр, оны шешу үшін дүниежүзілік қауымдастық
ынтымақ пен бекемдік танытуы керек. Осы саладағы
барлық әмбебап конвенцияларға қол қойған Қазақстан өңірлік
антитеррорлық құрылымдардың аясында белсенді жұмыстар атқаруда.
4. Лаңкестікке қаржылық қолдау көрсетуші - есірткі саудасы,
осы қатерге тек халықаралық қауымдастықтың үйлесімді әрі
тиімді іс-әрекеттері арқылы ғаны қарсы тұруға болады.
5. Елордада екі күн бойы лаңкестікке қарсы күреске арналған
алқалы жиын өтті. ЕҚЫҰ аймағының лауазымды тұлғалары мен
сарапшылары, халықаралық және аймақаралық ұйымдардың
өкілдері терроризмнің алдын алудағы озық тәжірибелерін, тиімді
саясат пен табысты стратегияларын ортаға салуы бас қосудың
басты мақсаты болды.
6. Дүниежүзін дүрліктіріп отырған осы проблемаларды шешу
үшін ұйымдастырылған конференцияға БҰҰ терроризмге қарсы
күрес жөніндегі комитеті және Есірткілермен қылмыс жөніндегі
басқармасы, Жоғарғы комиссарының босқындар ісі жөніндегі
басқармасы, Еуропа кеңесі, Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы,
ТМД, НАТО, Интерпол және өзге де құрылымдардың беделді
басшылары атсалысты.
7. Қазақстанның Мемлекеттік хатшысы-Сыртқы істер министрі,
ЕҚЫҰ-ның Іс басындағы Төрағасы Қанат Саудабаев: «Халықаралық
ұйымға төрағалық еткен еліміз ЕҚЫҰ-ға мүше көптеген
мемлекеттермен лаңкестікпен күрес бағытында тығыз
қарым-қатынас орната білді. Терроризммен күрес мәселесінде
халықаралық ұйым өкілдерінің іс-қимылдарын барынша белсендендіріп,
мүмкіндігінше оларды тереңдете түскен дұрыс», - деді.
Оның пайымдауынша, лаңкестікпен күресте әскери-саяси, экономикалық-экологиялық
және гуманитарлық бағыттарды қамтитын
кешенді шаралар қажет.
74

Мақаланың тақырыбы: G8サミット 保 護 主 義 回 避 や
食 料 安 全 保 障 で 合 意 へ= 声 明 草 案 ..
Мақаланы жариялаған газет:
毎 日 新 聞 , 2012 年 04 月 03 日
ワシントン 6 日 ロイター] イタリアのラクイラで8
日 開 幕 する 主 要 国 首 脳 会 議 (ラクイラ・サミット)は、 途 上
国 の 農 業 開 発 を 促 進 するため 今 後 3 年 間 で 大 規 模 な 支 援 を 行
うことや、 貿 易 保 護 主 義 を 回 避 することで 合 意 する 見 通 し。
ロイターが6 日 、 共 同 声 明 の 草 案 を 入 手 した。
農 業 支 援 の 規 模 は、 現 在 も 協 議 中 で、 草 案 に 具 体 的 な 金 額
は 盛 り 込 まれていないが、 関 係 筋 によると 支 援 額 は 最 大 で1
50 億 ドルに 上 る 見 通 し。
途 上 国 では、 前 年 の 食 料 価 格 高 騰 や 主 要 農 産 品 の 不 足 を 受
けて、 飢 餓 や 栄 養 不 良 の 問 題 が 深 刻 化 しており、 食 料 安 全 保
障 問 題 をめぐる 合 意 が 不 可 欠 となっている。
草 案 によると、 各 国 首 脳 は 世 界 的 な 食 料 安 全 保 障 の 問 題 に
ついて 懸 念 を 表 明 し、 世 界 の 食 糧 生 産 を 増 加 させるには、 持
続 可 能 かつ 予 測 可 能 な 資 金 を 投 じ、 目 標 を 定 めた 農 業 投 資 を
拡 大 することが 早 急 に 求 められるとの 認 識 で 一 致 する。
草 案 は「 政 府 開 発 援 助 (ODA)および 農 業 セクターへの
国 家 資 金 援 助 の 減 少 傾 向 は 改 められるべき」として、「 数 年
規 模 の 資 金 拠 出 義 務 などを 通 じて、われわれは 農 業 ・ 食 料 安
全 保 障 への 支 援 を 著 しく 拡 大 することを 目 指 す」としている。
75

また、 特 に 人 道 目 的 の 食 料 品 など、 食 料 輸 出 に 対 する 制 限
や 特 別 税 などの 撤 廃 を 各 国 に 要 請 し、 制 限 を 設 ける 際 には 事
前 の 通 知 を 求 める。
農 業 投 資 に 関 しては、 持 続 可 能 な 生 産 の 促 進 と 貧 困 層 の 支
援 が 重 要 と 強 調 している。
一 方 、 通 商 面 では「 野 心 的 かつ 包 括 的 で、バランスの 取 れ
た」 多 角 的 通 商 交 渉 (ドーハ・ラウンド)の 決 着 を 目 指 し、
「 新 たな 決 意 を 持 って 時 機 を 得 た、 望 ましい 決 着 に 向 け 取 り
組 む」ことを 求 めているが、 交 渉 決 着 の 具 体 的 な 期 限 は 盛 り
込 まれていない。
サミット 開 催 国 イタリアのベルルスコーニ 首 相 は6 日 、ド
ーハ・ラウンドの2010 年 までの 決 着 義 務 付 けを 盛 り 込 む
ことを 望 むと 発 言 しており、 具 体 的 な 期 限 が 盛 り 込 まれなけ
れば、 同 首 相 の 意 向 から 後 退 することになる。
欧 州 のG8 関 係 筋 は 前 週 、インドと 米 国 の 交 渉 姿 勢 に 明 る
い 兆 しが 見 受 けられるとして、 最 終 的 な 共 同 声 明 ではドー
ハ・ラウンドの10 年 決 着 を 目 指 す 文 言 が 含 まれるとの 見 方
を 示 していた。
さらに 世 界 的 な 金 融 危 機 を 背 景 に 高 まる 保 護 主 義 について
は、 通 商 を 制 限 する 措 置 を 回 避 するよう 各 国 に 要 請 。「 市 場
を 引 き 続 き 開 放 し、 保 護 主 義 を 退 け、 投 機 など 商 品 価 格 の 乱
高 下 につながりかねない 要 素 を 一 段 と 注 視 し 分 析 する 必 要 が
ある」とし、「 従 ってわれわれは 輸 出 を 促 進 するため、 貿 易
76

のゆがみを 減 らし、 貿 易 と 投 資 に 新 たな 障 壁 を 作 らず、 世 界
貿 易 機 関 (WTO)に 矛 盾 する 措 置 を 講 じないよう 注 力 す
る」としている。
世 界 銀 行 は、4 月 にロンドンで 開 催 された20カ 国 ・ 地 域
(G20)による 金 融 サミット 後 に 貿 易 障 壁 を 設 けた 国 とし
て、 米 国 、ブラジル、アルゼンチン、インド、ロシア、フラ
ンス、 英 国 、ドイツ、イタリアなどを 挙 げている。
Жаңа сөздер:
大 規 模 (だいきぼ)
途 上 国 (とじょうこく)
食 料 価 格 高 騰
(しょくりょうかかくこうとう)
主 要 農 産 品 の 不 足
(しゅようのうさんぴんのふそく)
飢 餓 (きが)
国 家 資 金 援 助
(こっかしきんえんじょ)
減 少 傾 向 う (げんしょうけいこう)
じんどうもくてき
(じんどうもくてき)
せいげんやとくべつぜい
(せいげんやとくべつぜい)
多 角 的 通 商 交 渉
77
ірі көлемді
дамушы елдер
азық-түлік өнімдері ба–
ғасының өсуі
негізгі ауылшаруашы–
лық өнім
ашаршылық
мемлекеттік
қаржыландыру
төмендеу үрдісі
гуманитарлық мақсат
шектеу және арнайы
салық
сауда мәселелері бой-

(たかくてきつうしょうこうしょう)
世 界 的 な 金 融 危 機
(せかいてきなきんゆうきき)
保 護 主 義 (ほごしゅぎ)
商 品 価 格 の 乱 高 下
(しょうひんかかくのらんこうげ)
新 たな 障 壁 を 作 らず
(あらたなしょうへきをつくらず)
世 界 貿 易 機 関
(せかいぼうえききかん)
矛 盾 する (むじゅんする)
貿 易 障 壁 (ぼうえきしょうへき)
ынша көпжақты келіс–
сөздер
халықаралық қаржы
дағдарысы
қолдампаздық, протек–
ционизм
тауар бағасының құ–
былмалылығы
жаңа тосқауыл жасамай
дүниежүзілік
ұйымы
қарама-қайшы келу
сауда шектеуі
сауда
I. Мәтіннің мағынасын ашатын сұрақтар құрастырыңыз.
II. Мақаланың әрбір абзацындағы негізгі ойды білдіретін сөздерді
іріктеп мақаланың жоспарын құрыңыз.
III. Жаңа сөздерді пайдаланып, сөйлем құрастырыңыз.
IV. Төмендегі сөздермен баспасөз тіліне сәйес сөз тіркестерін
құрастырыңыз.
世 界
商 品
通 商
78

V. Жапон тіліне аударыңыз.
1. негізгі ауылшаруашылық өнім
2. көпжақты келіссөздер
3. гуманитарлық мақсат
4. үдеріс
5. құбылмалылық
6. арнайы салық
7. дамушы елдер
VI. Мәтінді мұқият оқып шығып төмендегі бос орындарды
тиісті сөздермен толтырыңыз.
1. ロイターが6 日 、.....の 草 案 を 入 手 した。
2...... 共 同 声 明 ではドーハ・ラウンドの10 年 決 着 を..... 文 言 が
含 まれるとの 見 方 を 示 していた。
3. 世 界 貿 易 機 関 (WTO)に..... 措 置 を..... 注 力 する」としてい
る。
最 終 的 な 矛 盾 する 共 同 声 明 講 じないよう 目 指 す
VII. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 大 規 模
2. 飢 餓
3. 主 要 農 産 品 の 不 足
4. 矛 盾 する
5. 世 界 貿 易 機 関
6. 保 護 主 義
7. 減 少 傾 向 う
79

VIII. Оқып шығып, қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 途 上 国 тауар бағасының құбылмалылығы
2. 世 界 貿 易 機 関 халықаралық қаржы дағдарысы
3. 保 護 主 義 дамушы елдер
4. 飢 餓 дүниежүзілік сауда ұйымы
5. 世 界 的 な 金 融 危 機 қолдампаздық, протекционизм
6. 商 品 価 格 の 乱 高 下 сауда мәселелері бойынша көпжақты
келіссөздер
7. 多 角 的 通 商 交 渉 ашаршылық
IX. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. G8サミット、 保 護 主 義 回 避 や 食 料 安 全 保 障 で 合 意 へ= 声
明 草 案
2. 途 上 国 の 農 業 開 発 を 促 進 するため
3. 野 心 的 かつ 包 括 的 で
4. 世 界 的 な 金 融 危 機
5. 高 まる 保 護 主 義 について
6. 貿 易 と 投 資 に 新 たな 障 壁 を 作 らず
7. 金 融 サミット 後 に
X. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
XI. Сөздіктің көмегімен аударыңыз.
1. Африка құрлығындағы Сомали, Кения, Эфиопия мен Джибути
құрғақшылықтың кесiрiнен соңғы 50 жылда болмаған
азық-түлiк дағдарысына ұшырап, ашаршылыққа ұрынды. Бүгiнде
iшерге ас таппай қиналған 3,6 миллион адам ажалмен арпалысса,
ай сайын 26 мың бала аштықтан көз жұмған. Әрине,
80

бүгiнде өзге мемлекеттер қол қусырып қарап отырған жоқ. Тамақ,
киiм-кешек, күнделiктi үй тұрмысына қажеттi заттар тиелген
ұшақтар күн сайын Жер шарының түкпiр-түкпiрiнен африкалық
елдердi бетке алуда.
2. КХДР-да халықты азық-түлікпен қамтамасыз етуде күрделі
жағдай қалыптасып отыр. Америкалық үкіметтік емес ұйымдардың
хабарлауынша, елге тез арада көмек қажет, деп жазады РБК.
3. Гуманитарлық ұйымдар өкілдері әлемдік қауымдастықты
КХДР-ға гуманитарлық көмек, бірінші кезекте, балаларға, қарттарға
және созылмалы ауруларға шалдыққандарға көрсетуге
шақырады.
4. Сарапшылардың болжауынша, КХДР тұрғындарының 40%
негізінде балалар, жүкті әйелдер, босанған әйелдер және қарттарды
құрайтын 8,7 миллион адам келешекте болжанып отырған
тапшылықтан азық-түлікті қажет етпек.
5. БҰҰ Шығыс Африка елдеріне жіберетін гуманитарлық
көмек сомасын 500 миллион долларға көбейтті. Аймақты жайлаған
құрғақшылыққа байланысты халықаралық қауымдастық
осындай шешім қабылдаған. Күн райының қолайсыздығынан
Кения, Сомали және Эфиопия елдері айрықша қатты зардап шегіп
отыр.
6. Еуропалық комиссия Жапониядағы зұлмат зілзала мен
цунамиден зардап шеккендерге көмек көрсетуге қосымша 10
млн. еуро бөлу туралы шешім қабылдады.Осылайша, Еуроодақ
тарапынан көрсетілетін жалпы көмектің құны 15 млн еуроға жетеді.
Бұл туралы Еурокомиссияның баспасөз қызметінен хабарлады.
Бұл қаражат қазіргі таңда уақытша паналарда тұрып жатқан,
азық-түлікке, суға, көрпе-төсеніштерге, басқа да шұғыл көмектерге
мұқтаж 30 мыңнан астам адамға көмек көрсетуге
арналып отыр.
81

Мақаланың тақырыбы:
温 室 効 果 ガス 削 減 、 日 本 が 新 制 度 を 提 唱
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
読 売 新 聞 、2012 年 4 月 15 日
東 アジア 低 炭 素 成 長 パートナーシップ 対 話 」であいさつす
る 野 田 首 相 = 吉 川 綾 美 撮 影 東 アジア 首 脳 会 議 (EAS)18
か 国 の 閣 僚 らが 温 室 効 果 ガス 削 減 について 話 し 合 う「 東 アジ
ア 低 炭 素 成 長 パートナーシップ 対 話 」が15 日 、 東 京 ・ 台 場
で 開 かれ、 日 本 は2 国 間 取 引 で 排 出 量 を 削 減 する 新 たな 制 度
の 創 設 を 提 唱 した。
基 準 が 厳 格 な 国 連 の 制 度 とは 別 に 排 出 削 減 を 進 めるものだ。
日 本 が 呼 び 掛 けたのは、 相 手 国 で 行 った 温 室 効 果 ガス 削 減
の 取 り 組 みを 自 国 の 削 減 量 に 算 入 できる「 二 国 間 オフセット
クレジット 制 度 」。 日 本 など 先 進 国 の 高 い 環 境 技 術 を 取 り 入
れた 事 業 を、EASの 途 上 国 で 実 施 し、これによって 削 減 で
きた 排 出 量 を 先 進 国 の 削 減 分 に 充 当 できる。すでにインドネ
シアやベトナムなどと 協 議 を 始 めている。
京 都 議 定 書 のクリーン 開 発 メカニズム(CDM)と 異 なる
のは、 国 連 の 認 証 がいらないことだ。CDMは 事 業 を 選 ぶ 基
準 が 厳 しく、 審 査 に 何 年 もかかり、 中 国 とインドに 対 象 地 域
が 集 中 しているという 問 題 が 指 摘 されている。 世 界 の 排 出 量
の 約 6 割 を 占 めるEASで 新 制 度 を 先 行 させ、 国 連 のCDM
を 補 完 する 仕 組 みとして 広 めたい 考 えだ。
82

Жаңа сөздер:
国 間 取 引 (こくかんとりひき)
基 準 (きじゅん)
厳 格 なの 制 度
(げんかくなこくれんのせい
ど)
相 手 国 (あいてこく)
環 境 技 術
(かんきょうぎじゅつ)
排 出 量 (はいしゅつりょう)
削 減 分 (さくげんぶん)
認 証 する (にんしょうする)
対 象 地 域 (たいしょうちいき)
екіжақты сауда
өлшем, белгі
қатаң жүйе
серіктес-мемлекеттер
экологиялық технологиялар
шығарылу (зарарлы заттар–
дың)
азайту, төмендету
бірдейлестіру, теңестіру
мақсатты сала
I. Мақаланың негізгі мәселесін ашатын сұрақтар құрасты-рыңыз.
II. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жаңа сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, сөйлемдер құ–
растырыңыз.
IV. Жапон тіліне аударыңыз.
1. экологиялық технологиялар
2. азайту, төмендету
3. өлшем, белгі
4. мақсатты сала
5. екіжақты сауда
83

6. серіктес-мемлекеттер
7. қатаң жүйе
V. Бос орындарды тиісті сөздермен толтырыңыз.
1......が 厳 格 な 国 連 の 制 度 とは 別 に.....を 進 めるものだ。
2. EASの.....で 実 施 し、これによって 削 減 できた 排 出 量 を.....
の 削 減 分 に 充 当 できる
3. 中 国 とインドに.....が 集 中 しているという 問 題 が 指 摘 されて
いる。
途 上 国 対 象 地 域 基 準 先 進 国 排 出 削 減
VI. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 排 出 量
2. 京 都 議 定 書
3. 2 国 間 取 引
4. 先 進 国
84
5. 中 国 とインド
6. 新 制 度
7. 国 連
VII. Оқып шығып, қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 認 証 する мақсатты сала
2. 国 間 取 引 серіктес-мемлекеттер
3. 基 準 екіжақты сауда
4. 相 手 国 экологиялық технологиялар
5. 対 象 地 域 бірдейлестіру, теңестіру
6. 環 境 技 術 қатаң жүйе
7. 厳 格 なの 制 度 өлшем, белгі

VIII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. 東 アジア 低 炭 素 成 長 パートナーシップ 対 話
2. 東 アジア 首 脳 会 議
3. 相 手 国 で 行 った 温 室 効 果 ガス 削 減 の 取 り 組 み
4. 二 国 間 オフセットクレジット 制 度
5. 日 本 など 先 進 国 の 高 い 環 境 技 術 を 取 り 入 れた 事 業
6. 国 連 の 認 証 がいらないことだ
7. 世 界 の 排 出 量 の 約 6 割 を 占 める
IX. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
X. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
XI. Сөздіктің көмегімен аударыңыз.
1. Копенгагенде ғаламдық ауа-райының өзгеруіне қатысты
Біріккен ұлттар ұйымының конференциясы басталады. 12 күнге
жалғасатын жиында алдағы онжылдықта орташа ғаламдық температураның
өсу мүмкіндігін тоқтату үшін стратегия жасалады
деген үміт бар.
2. Халықаралық кездесу бүкіл ғаламшарға төніп тұрған қауіптің
алдын-алуға бағытталған стратегияны жасауға ниеттеніп
отыр. Егер көптеген ғалымдардың айтқандары дұрыс болса, онда
бұл қауіп әрбір онжылдық сайын өсуде.
3. БҰҰ-ның болжамына сәйкес, егер көмір қышқыл газының
ауаға тарауы қазіргідей деңгейде жалғаса берсе, осы ғасырда
әлемнің орташа температурасы Цельсий бойынша 3 градусқа
көтерілмек.
4. Конференцияда әсіресе АҚШ пен Қытайға үлкен назар аударылмақ.
Атмосфераның ластануына ең көп үлес қосатын бұл
екі ел 2012 жылы аяқталатын ғаламдық көмір қышқыл газының
таралуын азайту жөніндегі Киото хаттамасына қол қоймаған.
85

5. Еуропа Одағының болжамына сәйкес, осы мәселеге қатысты
айтарлықтай өзгерістердің болуы үшін 2020 жылға дейін
дамушы елдерге шамамен 150 миллиард доллар бөлінуі тиіс.
Бұл ғаламдық экономикалық рецессияның салдарын жоюға тырысып
жатқан батыс елдері үшін сәл қиындық туғызбақ.
6. БҰҰ-ның сәрсенбі күні жасаған мәлімдемесі әлем халқын
әрі-сәрі ойға қалдырып отыр. Мұның себебі де бар. Өйткені дүниежүзінің
жұртшылығы есірткіге қарсы күресті күшейтіп жатқанда
әлемнің жүзден астам елінің басын біріктіріп отырған Біріккен
Ұлттар Ұйымының ғаламдық комиссиясы тосын байламға
келді. Бірақ бұл мәлімдеме жұртшылықтың көңіліне жағып
отырған жоқ. «Айқын» газетінің жазуынша, БҰҰ-ның ғаламдық
комиссиясының мүшелері: «Есірткіге қарсы ғаламдық күрес өз
нәтижесін бермеді. Сондықтан нашақорларды қудалап, жазалағанның
орнына оларды заңдастыру керек. Сонда ғана нашақорлар
азайып, қылмыс төмендейді.
7. Форум аясында ғаламдық нарықтың қазіргі өзгерістері,
халықаралық қаржыны реттеудің мәселелері, капиталдар мен
инвестицияларды тартуды туғызатын мәселелер талқыланады
деп күтілуде.
Мақаланың тақырыбы:
リオ+20:120カ 国 の 首 脳 ら 環 境 問 題 を 議 論 危 機 意 識 の
共 有 、 歩 み 寄 りが 焦 点
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
毎 日 新 聞 , 2012 年 04 月 03 日
ブラジル・リオデジャネイロで「 国 連 環 境 開 発 会 議 ( 地 球
ひら
ねん
サミット)」が 開 かれてから20 年 。6 月 20〜22 日 に 再
びリオで「 国 連 持 続 可 能 な 開 発 会 議 (リオプラス20)」が
86

開 催 される。 約 120カ 国 の 首 脳 らが 今 後 10 年 の 経 済 ・ 社
会 ・ 環 境 のあり 方 を 議 論 。 環 境 に 配 慮 した「グリーン 経 済 」
みとお
への 移 行 を 目 指 すことなどを 盛 り 込 んだ 文 書 を 採 択 する 見 通
しだ.
合 意 文 書 素 案 は、エネルギーや 食 料 の 消 費 のあり 方 を 見 直
し、 持 続 可 能 な 姿 に 転 換 するよう 要 求 。 先 進 国 に 対 し、 政 府
開 発 援 助 (ODA)を 国 民 総 生 産 (GNP) 比 0・7%とす
る 国 際 目 標 の 達 成 を 求 めている。また、 先 進 国 に 温 室 効 果 ガ
ス 削 減 を 義 務 づけた「 京 都 議 定 書 」(97 年 採 択 )の 約 束 期
間 が 今 年 で 終 了 するのを 受 け、 全 ての 主 要 排 出 国 が 参 加 する
新 枠 組 みの 早 期 実 施 も 求 めた。
初 めて 本 格 的 に 環 境 問 題 が 国 際 会 議 で 論 議 されたのは72
年 にスウェーデン・ストックホルムで 開 かれた 国 連 人 間 環 境
会 議 にさかのぼる。ローマクラブが「 成 長 の 限 界 」を 発 表 し、
人 口 増 加 や 工 業 化 がこのまま 進 むと 食 料 不 足 や 環 境 破 壊 によ
って 地 球 上 の 成 長 が 限 界 に 達 すると 警 告 を 発 した。
92 年 の 地 球 サミットでは、 地 球 環 境 保 全 の 行 動 計 画 を 示
した「アジェンダ21」、 過 剰 な 生 産 ・ 消 費 形 態 を 改 めるよ
う 各 国 に 勧 告 した「 環 境 と 開 発 に 関 するリオ 宣 言 」を 採 択 。
国 連 気 候 変 動 枠 組 み 条 ) 約 と 同 生 物 多 様 性 条 約 の 署 名 が 始 まっ
た。
87

Жаңа сөздер:
環 境 問 題 (かんきょうもんだい)
焦 点 (しょうてん)
国 連 環 境 開 発 会 議 (こくれん
かんきょうかいはつかいぎ)
開 発 会 議 (かいはつかいぎ)
配 慮 する (はいりょする)
持 続 可 能 (じぞくかのう)
要 求 (ようきゅう)
先 進 国 (せんしんこく
政 府 開 発 援 助
(せいふかいはつえんじょ)
国 民 総 生 産
こくみんそうせいさん)
国 際 目 標 の 達 成 する (こくさい
もくひょうのたっせいする)
温 室 効 果 (おんしつこうか)
京 都 議 定 書 (きょうとぎていしょ)
早 期 実 施 (そうきじっし)
成 長 の 限 界
(せいちょうのげんかい)
人 口 増 加 (じんこうぞうか)
қоршаған орта мәсе–
лесі
тоғыстыру
БҰҰ-ның қоршаған
орта және даму мәсе–
лелері бойынша кон–
ференциясы
даму мәселелері бо–
йынша конференция
қарастыру
тұрақты
сұраныс
дамыған мемлекет
дамуға арналған рес–
ми көмек
жалпы ұлттық өнім
халықаралық мақсат–
тарға қол жеткізу
«парникті әсер»
Киото хаттамасы
мерзімді іс-қимылдар
өсу шегі
халық санының өсуі
88

工 業 化 (こうぎょうか)
индустрияландыру
食 料 不 足 (しょくりょうぶそく) азық-түлік жетіспеу–
шілігі
環 境 破 壊 (かんきょうはかい) қоршаған ортаның
ластануы
警 告 する (けいこくする)
ескерту
地 球 環 境 保
жаһандық қоршаған
ортаны қорғау
(ちきゅうかんきょうほぜん)
行 動 計 画 (こうどうけいかく) іс-қимыл жоспары
過 剰 な 生 産 (かじょうなせいさん) артық өндіріс
リオ 宣 言 (リオせんげん)
Рио мәлімдемесі
採 択 する (さいたくする)
қабылдау
物 多 様 性 条 約
биологиялық әртүрлі–
лік туралы конвенция
(ぶつたようせいじょうやく)
署 名 (しょめい)
қол қою
I. Мәтіннің әр абзацының негізгі ойын білдіретін сөздерді
іріктеп алыңыз.
II. Мәтіннің жоспарын құрып мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жаңа сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, сөйлем құрас–
тырыңыз.
IV. Жапон тіліне аударыңыз.
1. қоршаған орта мәселесі
2. сұраныс
3. жалпы ұлттық өнім
4. ескерту
5. қабылдау
89

6. қол қою
7. іс-қимыл жоспары
V. Мәтінді мұқият оқып шығып, төмендегі бос орындарды
тиіс–ті сөздермен толтырыңыз.
1. 約 120カ 国 の..... 今 後 10 年 の 経 済 ・ 社 会 ・ 環 境 のあり 方
を.....。
2......は、エネルギーや.....の 消 費 のあり 方 を.....、 持 続 可 能 な 姿
に 転 換 するよう 要 求 。
3. 国 連 気 候 変 動 枠 組 み 条 約 と.....の 署 名 が 始 まった。 同 生 物 多
様 性 条 約 。
首 脳 らが 見 直 し 議 論 食 料 合 意 文 書 素 案
VI. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 国 連 環 境 開 発 会 議
2. 温 室 効 果
3. 工 業 化
4. 食 料 不 足
5. 環 境 破 壊
6. 開 発 会 議
7. リオ 宣 言
VII. Оқып шығып, қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 人 口 増 加 өсу шегі
2. 配 慮 する қабылдау
3. 成 長 の 限 界 қарастыру
4. 過 剰 な 生 産 биологиялық әртүрлілік
5. 京 都 議 定 書 артық өндіріс
90

6. 物 多 様 性 条 約 халық санының өсуі
7. 採 択 する Киото хаттамасы
VIII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. 国 連 環 境 開 発 会 議 ( 地 球 サミット)」が 開 (ひら)かれてか
ら20 年 (ねん)
2. 「グリーン 経 済 」への 移 行
3. エネルギーや 食 料 の 消 費 のあり 方 を 見 直 し
4. 初 めて 本 格 的 に 環 境 問 題 が 国 際 会 議 で 論 議 された
5. 人 口 増 加 や 工 業 化 がこのまま 進 むと
6. 環 境 破 壊 によって 地 球 上 の 成 長 が 限 界 に 達 する
7. 地 球 環 境 保 全 の 行 動 計 画 を 示 した
IX. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
X. Баспасөз беттеріндегі ғаламдық мәселелер туралы ақпарат
негізінде баяндама жасаңыз.
XI. Ғаламдық мәселелер тақырыбында төменде келтірілген сөз
тіркестерін пайдалану арқылы пікірталас ұйымдастырыңыз.
1. このアプローチしてみましょう бұл мәселені өзге жағынан
қарастырып көрелік
2. 期 待 を 表 明 する үміт білдіру
3. 問 題 について 皆 さんのご 意 見 はいかがでしょうか осы
мәселе туралы сіздердің пікірлеріңіз қандай .
4. 問 題 にぶつかる мәселеге тап болу...
5. なぜかというと неге десеңіз...
91

6. この 機 会 を 利 用 しまして осы мүмкіндікті пайдалана оты–
рып
7. 終 わりに 望 み сөз соңында ...
XII. Өз бетінше оқуға арналған мәтіндер. Сөздік қолдану арқылы
оқу және аудару.
1. Вашингтондағы дипломатиялық көздерден KZ-today ақпараттық
агенттігіне хабарлауынша, екі мемлекеттің сыртқы саясат
ведомствосы басшыларының кездесуінде кең көлемді мәселелер
топтамасы, соның ішінде заңсыз адам тасымалына қатысты
тауқыметтер талқыланды. АҚШ сыртқы саясат мекемесінің
басшысы бұл мәселенің қазір дүниежүзінің барлық мемлекеттерін
бірдей шарпып отырғанын, олардың арасында тәуелсіздікке
таяуда ғана қол жеткізген жас мемлекеттердің де бар екеніне
тоқталды. Өз кезегінде Қасымжомарт Тоқаев ҚР парламентінің
сенаты осы мәселеге байланысты Қылмыстық Кодекске түзету
енгізіп, бұл тауқыметке баса назар аударып отырғанын хабарлады
.
2. Киото хаттамасын бекіткен Қазақстан ғаламдық климаттық
мәселелерді реттеудің халықаралық үдерісіне толыққанды мүше
ретінде қатысатын болады. Бүгін ҚР Сыртқы істер министрлігіндегі
брифинг барысында министрліктің ресми өкілі Ержан
Ашықбаев осылай мәлім етті, деп хабарлайды ҚазАқпарат. Сөз
арасында наурыздың 26-сында ҚР Президенті Н. Назарбаевтың
«БҰҰ-ның климаттық өзгеру туралы конвенциясына қосымша
Киото хаттамасын бекіту туралы» заңға қол қойғанына тоқталған
Ержан Ашықбаев, халықаралық құжаттың негізгі бағыттары
мен басымдықтарын атап өтті.
3. Әлемдік дағдарысқа қарамастан Қазақстан Арал теңізі бассейніндегі
ахуалды жақсартуға бағытталған жоспарланған ісшараларды
жалғастыра береді. ҚР Президенті бүгін Алматыда
өткен Халықаралық Аралды құтқару қорының құрылтайшы
мемлекеттер басшыларының саммитінде осылай атап өтті, - деп
хабарлайды ҚазАқпарат. Халықаралық Аралды құтқару қоры-
92

ның қызметі аймақтық және ғаламдық мәселелерді шешуде
мемлекетаралық құрылымдардың бірлескен іс-қимылының маңыздылығын
дәлелдеді. Сол себепті ынтымақтастықтың баға
жетпейтін тәжірибесін қолданып, аймақтың алдында тұрған мәселелерді
шешуде күш-жігерді біріктіруіміз керек.
93

Мақаланың тақырыбы:
Y ТАҚЫРЫП
ЭКОНОМИКА
世 界 銀 行 総 裁 :キム 氏 選 出 、 独 占 批 判 かわしたいオバマ 政 権
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
毎 日 新 聞 , 2012 年 04 月 17 日
【ワシントン 平 地 修 】 世 界 銀 行 は16 日 、6 月 末 に 退 任 す
るゼーリック 総 裁 の 後 任 に 米 オバマ 政 権 が 推 した 韓 国 系 米 国
人 のジム・ヨン・キム 米 ダートマス 大 学 長 (52)を 選 出 し
た。7 月 1 日 就 任 、 任 期 5 年 。アジア 系 初 の 総 裁 で、ウォー
ル 街 や 米 政 府 出 身 者 が 多 い 世 銀 トップに 医 療 ・ 保 健 界 から 就
くのも 異 例 。 背 景 には、 途 上 国 のエイズ 対 策 などに 尽 くした
キム 氏 起 用 で、 米 国 の 総 裁 ポスト 独 占 への 途 上 国 の 批 判 を 抑
えたいオバマ 政 権 の 思 惑 も 透 ける。
「 世 界 の 変 化 に 対 応 し、 新 たな 連 帯 を 目 指 したい」。キム
氏 は 総 裁 決 定 後 の 声 明 でこう 強 調 した。 韓 国 ソウル 生 まれで
5 歳 の 時 に 米 国 に 移 住 。ブラウン 大 やハーバード 大 で 医 学 な
どを 学 んだ 後 、04 年 から 世 界 保 健 機 関 (WHO) 局 長 など
を 務 め、アフリカでのエイズ 撲 滅 などに 取 り 組 んだ。 米 国 の
世 銀 総 裁 独 占 への 途 上 国 の 批 判 が 高 まり、ウォール 街 のエリ
ートバンカーや、 米 省 庁 出 身 者 を 総 裁 候 補 に 擁 立 できない 中 、
94

オバマ 政 権 は「 途 上 国 の 開 発 支 援 に 強 いメッセージを 打 ち 出
せる 人 物 」としてキム 氏 に 白 羽 の 矢 を 立 てた。
Жаңа сөздер:
世 界 銀 行 (せかいぎんこう)
退 任 する (たいにんする)
総 裁 (そうさい)
後 任 (こうにん)
政 権 (せいけん)
韓 国 系 米 国 人
(かんこくけいべいこくじん)
米 政 府 出 身 者
(べいせいふしゅっしんしゃ)
世 銀 (せぎん)
新 たな 連 帯
(あらたなれんたい)
総 裁 決 定 (そうさいけってい)
世 界 保 健 機 関
(せかいほけんきかん)
撲 滅 (ぼくめつ)
дүниежүзілік банк
зейнетке шығу
президент
орнын басушы, мұрагер
басқару, билеу
америкалық-корейлік
АҚШ үкіметінің адамдары
дүниежүзілік банк
жаңа ниеттестік, ынты–мақтастық
президенттің шешімі
дүниежүзілік денсаулық сақ–
тау ұйымы
жою, түп-тамырымен құрту
I. Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. 世 界 銀 行 の 総 裁 はだれでしたか。
2. キム 氏 は 総 裁 決 定 後 の 声 明 でなにを 強 調 したか。
95

3. 世 界 銀 行 の 総 裁 についておはなししてください。
II. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
III. Келесі сөздер мен сөз тіркестерін пайдалана отырып сөйлем
құраңыз.
1. 世 界 銀 行
2. 総 裁 決 定 後 の 声 明
3. 新 たな 連 帯
4. 対 策
5. 医 療 ・ 保 健 界
6. 途 上 国 の 批 判
7. 思 惑
IV. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
V. « 世 銀 » сөзіне синоним табыңыз.
VI. Бос орындарға тиісті сөздер мен сөз тіркестерін қойыңыз.
1. オバマ.....が 推 した 韓 国 系 米 国 人 のジム
2. 世 界 の.......に 対 応 し
3. 米 国 の......への 途 上 国 の 批 判 が 高 まり
4. 年 から 世 界 保 健 機 関 (WHO).....などを 務 め
5. 途 上 国 の 開 発 支 援 に 強 い........を 打 ち 出 せる 人 物
VII. Төмендегі сөздер мен сөз тіркестерінің қазақ тіліндегі бала–
масын айтыңыз.
1. 世 界 銀 行 総 裁
2. 選 出 する
3. 移 住
4. 批 判 が 高 まり
5. 局 長 などを 務 め
96

VIII. Қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 韓 国 系 米 国 人 дүниежүзілік денсаулық ұйымы
2. 米 政 府 出 身 者 дамушы мемлекеттер
3. 途 上 国 американдық-корейлік
4. 撲 滅 Америка үкіметінің адамдары
5. 世 界 保 健 機 関 түп-тамырымен жою
IX. Төмендегі сөздер мен сөз тіркестерін қазақ тіліне аударыңыз.
1. 世 銀 総 裁
2. 途 上 国 の 批 判 が 高 まり
3. 世 界 保 健 機 関 局 長 などを 務 め
4. 強 いメッセージを 打 ち 出 せる 人 物
X. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. アジア 系 初 の 総 裁 で
2. 就 く
3. 世 界 の 変 化 に 対 応 し
4. 5 歳 の 時 に
5. 医 学 を 学 んだ
XI. Сөздіктің көмегімен жапон тіліне аударыңыз.
1. Дүниежүзілік банк 1945 жылы құрылған әлеуметтік-экономикалық
даму мақсаттарына қаржы бөлетін дүние жүзіндегі
ең ірі ұйымдардың бірі. Қазіргі таңда ДБ 100-ден астам елдердің
әл-ауқаты нашар тұрғындарының тұрмыс жағдайын көтеруде
және жақсартуда кеңестер беріп, қаржылай көмек көрсетеді.
Мақсаттары: дамушы елдердің экономикалық жағдайының тұрақтылығына
ықпал ету және кедейшілікті болдырмау. Сауданы
ырықтандыру, жекешелендіру, білім мен денсаулықты реформалау,
инфрақұрылымға инвестиция салу.
97

2. Дүниежүзілік банк Еуропа мен Орталық Азияның дамушы
мемлекеттеріне алдағы 2 жылда 27 млрд. доллар көлемінде көмек
беруге дайын екендіктерін мәлім етті.Бұл ақпаратты аталмыш
банктің баспасөз қызметі таратты.
3. Жыл сайын дайындалатын баяндамасында дүниежүзілік
банк Еуропаның рецессияға ұшырап, ірі дамушы елдер – Бразилия,
Үндістан, Ресей, Оңтүстік Африка және Түркия елдерінде
экономикалық өсімнің баяулағанын мәлімдеді. Баяндамада жалпы
дамушы елдердің экономикасы дамыған, бай елдердің экономикасынан
жылдамырақ өсетіні айтылады. Бірақ халықаралық
ұйым дамушы елдер экономикасының өсімі 2012 жылы
5.4 пайызға, 2013 жылы 6 пайызға дейін төмендейтінін болжап
отыр.
4. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің
Төрағасы Дүниежүзілік Банктің Қазақстан Республикасындағы
Тұрақты Өкілі Шебнем Аккаямен және Дүниежүзілік
Банктiң Қазақстандағы Өкiлдiгiнiң мемлекеттік секторды реформалауы
мәселелеріне жетекшілік ететін қызметкерiмен кездестi.
Тараптар Мемлекеттік «Бірлескен экономикалық зерттеулер»
бағдарламасы шеңберінде екіжақты ынтымақтастықты, оның
ішінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес, этика және еңбекақы
төлеу жүйесі мәселелерін талқылады.
5. Барак Обама Дүниежүзілік банкі жетекшісі орнына АҚШ
жағынан үміткерді ресми түрде жариялады. Обама бұл лауазымға
Дартмут колледжінің президенті - денсаулық саласының
сарапшысы Джим Ен Кимды ұсынды. Қалыптасқан дәстүр
бойынша, дүниежүзілік банкінің жетекшісі болып АҚШ ұсынған
үміткер тағайындалады.
98

Мақаланың тақырыбы:
IMF: 財 政 赤 字 の 日 本 「 一 層 の 増 税 を」… 監 視 報 告
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты:
毎 日 新 聞 2012 年 04 月 18 日
【ワシントン 平 地 修 】 国 際 通 貨 基 金 (IMF)は17 日 、
加 盟 各 国 の 財 政 状 況 に 関 する 報 告 書 を 公 表 、 日 本 について
「 現 在 の 計 画 を 上 回 る 消 費 増 税 などの 税 制 改 革 や 社 会 保 障 改
革 による 公 的 債 務 削 減 が 必 要 」と 指 摘 した。 日 本 政 府 は 社 会
保 障 の 財 源 確 保 と 財 政 再 建 を 目 的 に 消 費 税 率 ( 現 行 5%)を
15 年 10 月 に10%に 引 き 上 げる 消 費 増 税 法 案 を 国 会 に 提
出 している。しかし、IMFは 日 本 の 少 子 高 齢 化 や 国 内 総 生
産 (GDP)の2 倍 に 迫 る 公 的 債 務 残 高 なども 踏 まえ、さら
なる 消 費 税 率 引 き 上 げを 含 めた 一 層 の 財 政 健 全 化 努 力 を 求 め
た。
報 告 書 は、 先 進 国 の 財 政 赤 字 について、11 年 のGDP 比
6.6%から12 年 は 同 5.7%と 改 善 に 向 かうと 分 析 。そ
の 上 で、 各 国 に 対 しては 成 長 を 促 す 短 期 の 財 政 政 策 と、 中 期
的 な 財 政 健 全 化 の 取 り 組 みのバランスが 重 要 だと 指 摘 。 財 政
的 に 余 裕 のある 国 は「 経 済 を 悪 化 させる 過 度 の 財 政 緊 縮 は 回
避 すべきだ」とした。
一 方 で、 報 告 書 は「 多 数 の 先 進 国 の 債 務 比 率 は 歴 史 的 な
高 水 準 からなお 上 昇 し、 世 界 経 済 のリスク 要 因 となってい
る」と 警 告 。 特 に 米 国 と 日 本 に 対 して「 財 政 を 持 続 可 能 な 道
99

筋 に 導 くためのよりしっかりした 中 長 期 的 戦 略 が 必 要 」と 注
文 した。
Жаңа сөздер:
財 政 (ざいせい)
増 税 (ぞうぜい)
加 盟 各 国 (かめいかっこく)
報 告 書 (ほうこくしょ)
中 期 的 な (ちゅうきてきな)
財 政 健 全 化 (ざいせいけんぜんか)
債 務 比 率 (さいむひりつ)
高 水 準 (こうすうじん)
қаржы
салық мөлшерінің жоға–
рылауы
мүше-мемлекет
баяндама
орташа мерзімді
қаржы орнықтылығы
берешек, қарыз коэффи–
циенті
жоғары деңгей
I.Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
1. 国 際 通 貨 基 金 (IMF)は17 日 の 報 告 書 はどんな 問 題 に
ついてでしたか。
2. 報 告 書 の 特 徴 は 何 ですか。
3. 米 国 と 日 本 に 対 して 何 が 必 要 ですか。
II. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жаңа сөздерді пайдаланып6 сөйлем құрастырыңыз.
IV. Келесі сөздерді пайдалана отырып, сөз тіркестерін құраңыз.
1. 国 際
3. 政 府
2. 社 会
4. 日 本
100

5. 可 能 6. 短 期
V. Төмендегі сөздердің қазақ тіліндегі баламасын айтыңыз.
1. 財 政 状 況
2. 現 在 の 計 画
3. 消 費 増 税
4. 財 政 再 建
5. 法 案
VI. Бос орындарға тиісті сөздер мен сөз тіркестерін қойыңыз.
1. 加 盟 …..の 財 政 状 況 に 関 する
2. 日 本 の…..や 国 内 総 生 産
3. 各 国 に……
4. ….. 的 債 務 残 高
5. 世 界 経 済 の…..
VII. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. 国 際 通 貨 基 金
2. 国 内 総 生 産
3. 一 層 の 財 政 健 全 化 努 力
4. さらなる 消 費 税 率 引 き 上 げを 含 めた
5. 歴 史 的 な 高 水 準
VIII. Қазақ тіліндегі сәйкес аудармасын табыңыз.
1. 中 長 期 的 қартаю
2. 戦 略 жапон үкіметі
101

3. 消 費 増 税 тұрақты
4. 日 本 政 府 қарыз, берешек
5. 高 齢 化 стратегия
6. 持 続 орта мерзімді
IX. « 国 際 通 貨 基 金 » қай ұйымның атауы және оның қызметі
туралы айтып беріңіз.
X. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
XI. Сөздіктің көмегімен жапон тіліне аударыңыз.
1. Халықаралық валюта қоры халықаралық ұйым болып табылады.
Ол 1944 жылғы шілдеде өткен БҰҰ Халықаралық
валюта-қаржы конференциясында қабылданған келісімге сәйкес
құрылды. 1945 жылы желтоқсанда Бреттон-Вудсте (АҚШ) өз
күшіне енді. ХВҚ 184 мемлекетті біріктіреді.
2. Халықаралық қаржы қоры Шымкентте жаңа зауыттар салатын
болды. Бұл туралы келісімге Оңтүстік Қазақстан облысының
әкімдігі мен қор басшылығы қол қойды.
3. Бүгін қор президенті Джампаоло Париджи делегация құрамында
Шымкентте болып, аймақ басшылығымен кездесті.
Сонымен қатар Шымкенттің Өндіріс аймағында болып, «Оңтүстік»
еркін экономикалық аймақпен, Шымкент қаласының көліклогистикалық
орталығымен, «Шымкент әуежайы» АҚ-мен, өзге
де нысандармен танысып қайтты.
4. Халықаралық қаржы қорының өкiлдерi қаржылық тұрғыда
қауқарлы елдердiң үкiметтерiн қаржылық дағдарыстан шығудың
жолдарын бiрге қарастыруға шақырды.
5. Бүгін Қаржы және бюджет комитетінің төрағасы Қайрат
Ищанов бастаған Сенат депутаттары Халықаралық валюта қорының
Қазақстандағы миссиясының өкілі - Таяу Шығыс және
Орталық Азия елдері департаменті директорының орынбасары
Давид Оуэнмен кездесті.
102

6. Әлемдік қаржы дағдарысын еңсерудегі Халықаралық валюта
қорының белсенді рөлін атап өте келіп, Қ.Ищанов Қазақстан
мен осы халықаралық құрылымның өзара іс-қимылының
маңызына тоқталды.ХВҚ-ның қызметтік міндеттері: халықаралық
валюталық ынтымақтастықты тереңдету; қаржылық
тұрақтылықты нығайту; экономикалық өсуді нығайтып, жұмыспен
қамту деңгейін жоғарылату; сондай-ақ, көпжақты төлем жүйесін
құруды жеңілдету.
Мақаланың тақырыбы:
経 産 相 「 夏 の 計 画 停 電 あり 得 る」
Мақаланы жариялаған газет және жазылған уақыты: 2012/4/17
13:21
枝 野 幸 男 経 済 産 業 相 は 17 日 の 閣 議 後 の 記 者 会 見 で、 今 夏 の
電 力 需 給 対 策 について「 少 しでも 不 安 があれば、 計 画 停 電 の
計 画 を 立 てることが 関 西 電 力 管 内 に 限 らずあり 得 る」と 述 べ
た。 原 発 再 稼 働 の 最 終 判 断 までに 時 間 がかかるとみられるな
か、 夏 場 に 電 力 需 給 が 逼 迫 しかねないとの 懸 念 を 示 したもの
だ。
経 産 相 は 電 力 需 給 の 見 通 しについて「たぶん 大 丈 夫 だろう
というわけにはいかない」と 指 摘 。 大 規 模 停 電 の 防 止 に 全 力
を 挙 げる 姿 勢 を 示 す 一 方 、 供 給 力 の 上 積 みなど「( 電 力 の)
需 給 ギャップを 埋 められるという 努 力 は 最 後 まで 続 けてい
く」とも 強 調 した。
原 発 再 稼 働 などを 巡 って、 経 産 相 の 発 言 はブレが 目 立 つと
の 指 摘 は 多 い。 経 産 相 は2 日 の 国 会 で「 現 時 点 では 再 稼 働 に
103

反 対 」と 答 弁 したが、 翌 3 日 の 会 見 で「 昨 日 の 段 階 と 異 な
る」として、 野 田 佳 彦 首 相 と3 閣 僚 による 再 稼 働 の 是 非 を 判
断 する 協 議 を 始 めた 経 緯 がある。
15 日 の 徳 島 市 内 の 講 演 で「 稼 働 する 原 発 が5 月 6 日 から 一
瞬 ゼロになる」と 述 べたことについては「 少 なくともいった
んはゼロになると 言 うべきだった」と 陳 謝 した。
国 内 の 原 発 は、 唯 一 稼 働 する 北 海 道 電 力 泊 原 発 3 号 機 が5
月 5 日 に 定 期 点 検 に 入 る 予 定 。 経 産 相 の 発 言 は 関 西 電 力 大 飯
原 子 力 発 電 所 3、4 号 機 の 再 稼 働 を 拙 速 に 最 終 判 断 する 可 能
性 があると 一 部 で 受 け 止 められ、 発 言 を 修 正 した。
Жаңа сөздер:
懸 念 (けねん)
最 終 判 断 (さいごはんだん)
定 期 点 検 (ていきてんけん)
協 議 を 始 める
(きょうぎをはじめる)
閣 僚 (かくりょう)
алаңдаушылық
соңғы шешім
мерзімді, мезгілді тексеру
кеңесті, консультацияны бас–
тау
кабинет
I. Мәтіннің тақырыбын ашатын сұрақтар дайындаңыз.
II. Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
III. Жаңа сөздерді пайдаланып, сөйлем құрастырыңыз.
IV. Қазақ тіліне аударыңыз.
1. 枝 野 幸 男 経 済 産 業 相
104

2. 電 力 需 給 対 策
3. 経 産 相 の 発 言
4. 再 稼 働
V. Төмендегі сөздер мен сөз тіркестерін қазақшаға аударып
сөйлем құрастырыңыз.
1. 懸 念
2. 原 発 再 稼 働 の 最 終 判 断
3. 経 産 相 の 発 言
4. 野 田 佳 彦 首 相
5. 昨 日 の 段 階 と 異 なる
VI. Келесі сөздерді пайдалана отырып сөз тіркестерін құраңыз.
1. 経 済
2. 判 断
3. 段 階
4. 市 内
VII. Жаңа сөздер негізінде қысқаша диалог құрастырыңыз.
VIII. «Ғаламдық экономика» тақырыбында баспасөз материалдарын
пайдаланып хабарлама дайындаңыз.
IX. Сөздіктің көмегімен жапон тіліне аударыңыз.
1. Өткен аптада Қазақстан Республикасы Экономикалық даму
және сауда министрлігі Кәсіпкерлікті дамыту комитеті
(ЭДСМ) өкілдерінің Қарағанды облысына сапары өтті. Сапардың
мақсаты – «Бизнестің жол картасы 2020» бағдарламасының
105

іске асырылу барысымен танысу және жергілікті бизнес-қауымдастықтардың
өкілдерімен кездесу.
2. Кездесу барысында тараптар екі ел экономикасының негізгі
даму бағыттарын талқылады, одан әрі өзара ықпалдастық
пен әріптестіктің негізгі басымдықтары анықталды.
3. Республикалық бюджет комиссиясының бірінші кезеңінде
2013-2017 жылдарға арналған елдің әлеуметтік-экономикалық
даму болжамының жобасы келісілді.
4. «Бизнестің жол картасы – 2020» Бағдарламасының механизмдері
мен құралдарын одан әрі дамыту жөніндегі Елбасының
тапсырмасын орындау мақсатында Министрлік «Даму» Қорымен,
Қазақстанның қаржыгерлер қауымдастығымен, әкімдік және
бизнес өкілдерімен бірге екі түрлі өзгерту пакетін дайындады.
5. Қазақстан Республикасының бірқатар кәсіпорындары 19-
шы Халықаралық «ПРОДЭКСПО-2012» азық-түлік көрмесіне
қатысу барысында бірқатар келісімдерге қол жеткізді, Ресей және
т.б. елдердің кәсіпорындарымен әріптестік, өнімдерді жеткізу
және іске асыру туралы келісімшарттар жасасты
X. Сөздіктің көмегімен қазақ тіліне аударыңыз.
1. アジア 市 場 で 産 業 素 材 の 取 引 価 格 が 軒 並 み 下 落 している。
主 力 市 場 の 中 国 で 製 紙 や 鉄 鋼 、 石 化 製 品 などの 取 引 が 停 滞 。
欧 州 景 気 の 回 復 鈍 化 で 輸 出 が 落 ち 込 み、 中 国 経 済 の 成 長 が 減
速 してきた 流 れを 反 映 した。アジア 域 内 で 素 材 の 余 剰 感 が 広
がれば、 国 内 価 格 の 下 げ 圧 力 が 強 まる。 日 本 企 業 の 業 績 を 悪
化 させる 懸 念 も 広 がってきた。
2. 野 田 佳 彦 首 相 は 関 係 4 大 臣 で 協 議 を 重 ね、 原 子 力 発 電 所
を 再 稼 働 させる「 政 治 判 断 」に 動 いた。その 陰 で 首 相 を 支 え
るべき 民 主 党 は 賛 否 両 論 で 二 分 し、 党 見 解 の 集 約 を 避 けたま
106

ま 内 閣 の 方 針 を 尊 重 する 受 け 身 の 対 応 だ。 政 策 決 定 システム
がいまだに 定 まりきらず、 試 行 錯 誤 が 続 く 実 情 を 映 し 出 す。
3. 野 田 内 閣 の 政 策 に、また 新 しい 批 判 が 加 えられている。
定 期 検 査 で 運 転 停 止 中 の 関 西 電 力 大 飯 原 子 力 発 電 所 第 3、4
号 機 ( 福 井 県 おおい 町 )の 再 稼 働 をめぐって、“ 拙 速 ”な 判 断
をしているのではないか、という 批 判 だ。 批 判 はメディアと
関 係 者 の 間 で 広 がっているが、そこに 至 る 経 緯 と 批 判 の 概 要
は、 以 下 の 通 りだ。
4. スペインへの 不 安 がぶり 返 した。 先 週 、10 年 物 の 国 債 の
利 回 りは 一 時 、 年 6% 近 辺 と 昨 年 11 月 末 以 来 の 高 い 水 準 に。
だが、 不 安 の 背 景 は 単 なる 借 金 問 題 とは 片 付 けられない。 最
近 のニュースからは、 一 段 と 入 り 組 んで 解 決 が 難 しい 欧 州 不
安 の「 病 根 」が 鮮 明 になってくる。
5. 4 日 付 の 米 WSJ 紙 は、スペインの3 月 の 失 業 者 が1 年
前 の 同 じ 月 に 比 べて 10% 近 くも 増 え「 政 府 の 赤 字 問 題 への 対
処 をより 困 難 にしている」と 解 説 した
6. フランス 大 統 領 選 挙 の 第 1 回 投 票 が 22 日 に 迫 った。 再 選
を 狙 うサルコジ 大 統 領 にオランド 社 会 党 前 第 1 書 記 が 挑 む 構
図 だ。 通 貨 不 安 がくすぶるユーロ 圏 で 今 年 最 大 の 政 治 イベン
トとなる 仏 大 統 領 選 を 取 りあげた 英 エコノミスト 誌 の 記 事 の
見 出 しは、The terror( 恐 怖 )。 国 民 受 けを 狙 ったアンチ・ビ
ジネスやアンチ 金 融 の 政 治 的 言 説 が、 市 場 をかく 乱 する 危 険
は 高 まっている。
107

ЖАПОН БАСПАСӨЗ БЕТТЕРІНДЕ ЖИІ
ҚОЛДАНЫЛАТЫН СӨЗДЕРДІҢ ЖАПОНША-ҚАЗАҚША-
АҒЫЛШЫНША СӨЗДІГІ
経 済 (けいざい) экономика economy
国 際 (こくさい) халықаралық international
政 府 (せいふ) үкімет government
金 融 (きんゆう) қаржы finance
改 革 (かいかく) реформа reform
企 業 (きぎょう) кәсіпорын enterprise
首 相 (しゅしょう) премьер-министр prime minister
政 策 (せいさく) саясат policy
政 治 (せいじ) саясат politics
会 議 (かいぎ) конференция conference
市 場 (しじょう) нарық market
協 力 (きょうりょく) ынтымақтастық cooperation
委 員 (いいん) комиссия commissioner
機 関 (きかん) агенттік agency
国 民 (こくみん) халық people
大 統 領 (だいとうりょう) президент
president
問 題 (もんだい) мәселе problem
地 域 (ちいき) аймақ region
貿 易 (ぼうえき) сауда trade
制 度 (せいど) институт institution
108

調 査 (ちょうさ) зерттеу investigation
事 業 (じぎょう) кәсіпорын enterprise
対 策 (たいさく) амал, шара measure
資 金 (しきん) қор funds
会 社 (かいしゃ) компания company
核 (かく) атомдық nuclear
関 係 (かんけい) қатынас relation
国 会 (こっかい) парламент the Diet
投 資 (とうし) инвестиция investment
方 針 (ほうしん) саясат policy
選 挙 (せんきょ) сайлау election
環 境 (かんきょう) қоршаған орта environment
改 正 (かいせい) толықтыру amendment
支 援 (しえん) қолдау support
協 議 (きょうぎ) талқылау discussion
景 気 (けいき) экономика economy
国 内 (こくない) отандық domestic
実 施 (じっし) жүзеге асыру implementation
規 制 (きせい) реттеу regulation
憲 法 (けんぽう конституция constitution
政 権 (せいけん) әкімшілік,
administration
администрация
保 険 (ほけん) сақтау insurance
情 報 (じょうほう) ақпарат information
109

体 制 (たいせい) жүйе system
銀 行 (ぎんこう) банк bank
報 告 (ほうこく) баяндама report
首 脳 (しゅのう) жетекші leader
検 討 (けんとう) қарастыру consideration
世 界 (せかい) әлем world
開 発 (かいはつ) даму development
財 政 (ざいせい) қаржы finance
安 定 (あんてい) тұрақты stable
合 意 (ごうい) келісім agreement
具 体 (ぐたい) нақты concrete
平 和 (へいわ) бейбітшілік peace
保 障 (ほしょう) қорғаныс security
拡 大 (かくだい) таралу, кеңею, expansion
экспансия
条 約 (じょうやく) шарт treaty
基 本 (きほん) негіз basis
措 置 (そち) амал measure
消 費 (しょうひ) тұтыну consumption
対 応 (たいおう) жауап response
民 間 (みんかん) жеке, дербес, private
жекеше
危 機 (きき) дағдарыс crisis
医 療 (いりょう) медициналық medical
110

通 貨 (つうか) валюта currency
交 渉 (こうしょう) келіссөз negotiation
各 国 (かっこく) әр мемлекет each country
強 化 (きょうか) қайта күшейту, reinforcement
нығайту
年 間 (ねんかん) жылдық annual
計 画 (けいかく) жоспар plan
行 政 (ぎょうせい) әкімшілік administration
主 義 (しゅぎ) қағидат, принцип principle
緩 和 (かんわ) делдал mitigation
会 談 (かいだん) келіссөз talk
全 国 (ぜんこく) жалпы мемлекеттік nationwide
諸 国 (しょこく) түрлі мемлекеттер various
countries
輸 入 (ゆにゅう) импорт import
設 置 (せっち) құру establishment
技 術 (ぎじゅつ) технология technology
融 資 (ゆうし) қаржыландыру financing
海 外 (かいがい) шетелдік overseas
建 設 (けんせつ) салу construction
予 算 (よさん) бюджет budget
経 営 (けいえい) менеджмент management
年 度 (ねんど) жылдық fiscal
施 設 (しせつ) құрал facility
111

法 案 (ほうあん) заң bill
安 全 (あんぜん) сақтық safety
整 備 (せいび)
сүйемелдеу, қолдау, maintenance
қостау
活 動 (かつどう) қызмет activity
産 業 (さんぎょう) өндіріс industry
見 直 し (みなおし) қайта қарау reconsideration
審 議 (しんぎ) талқылау discussion
指 摘 (してき) түсінік, түсініктеме comment
処 理 (しょり) менеджмент management
参 加 (さんか) қатысу participation
責 任 (せきにん) жауапкершілік responsibility
両 国 (りょうこく) екі мемлекет both countries
課 題 (かだい) мәселе problem
法 人 (ほうじん) корпорация corporation
価 格 (かかく) баға price
必 要 (ひつよう) қажеттілік need
回 復 (かいふく) қайта жаңғыру recovery
削 減 (さくげん) азайту, кеміту, reduction
қысқарту
求 め (もとめ) талап request
証 券 (しょうけん) сақтық securities
推 進 (すいしん) ілгері жылжыту, promotion
алға бастыру
生 産 (せいさん) өнім production
112

対 象 (たいしょう) мақсат target
取 引 (とりひき) транзакция transaction
導 入 (どうにゅう) таныстыру introduction
成 長 (せいちょう) өсу, өсім growth
サミット саммит summit
分 野 (ぶんや) сала field
輸 出 (ゆしゅつ) экспорт export
民 主 (みんしゅ) демократия democracy
被 告 (ひこく) қорғалушы defendant
中 心 (ちゅうしん) орталық center
負 担 (ふたん) нұқсан burden
代 表 (だいひょう) өкіл representative
外 交 (がいこう) дипломатия diplomacy
外 国 (がいこく) шет мемлекет foreign country
容 疑 (ようぎ) күдік suspicion
構 造 (こうぞう) құрылым structure
団 体 (だんたい) топ group
所 得 (しょとく) пайда income
提 出 (ていしゅつ) ұсыну submission
関 連 (かんれん) қатынас relation
判 決 (はんけつ) төрешілік ету judgment
病 気 (びょうき) емхана hospital
被 害 (ひがい) залал, зиян, кесел damage
113

援 助 (えんじょ) көмек, жәрдем assistance
債 権 (さいけん) байланыс, өзара bond
қатыстық
研 究 (けんきゅう) зерттеу research
会 長 (かいちょう) президент president
本 部 (ほんぶ) бас офис head office
理 事 (りじ) директор director
先 進 (せんしん) дамыған advanced
通 信 (つうしん) коммуникация, communication
қатынас
内 閣 (ないかく) кабинет cabinet
新 た (あらた) жаңа new
予 定 (よてい) жоспар schedule
表 明 (ひょうめい) хабарландыру announcement
センター орталық center
発 表 (はっぴょう) хабарландыру announcement
緊 急 (きんきゅう) шұғыл urgent
販 売 (はんばい) сатылым sale
強 調 (きょうちょう) екпін emphasis
姿 勢 (しせい) ұстаным, позиция posture
協 定 (きょうてい) келісім agreement
可 能 (かのう) мүмкін possible
雇 用 (こよう) еңбек қызметі employment
感 染 (かんせん) жұқпа, індет infection
114

株 式 (かぶしき) акция, жарна қағаз stock
懸 念 (けねん) алаңдаушылық concern
加 盟 (かめい) еншілес ұйым affiliation
政 党 (せいとう) саяси партия political party
議 員 (ぎいん) ассемблея мүшесі assemblyman
冷 戦 (れいせん) қырғи қабақ соғыс cold war
競 争 (きょうそう) жарыс competition
患 者 (かんじゃ) емделуші patient
基 準 (きじゅん) стандарт, қалып, standard
үлгі
事 故 (じこ) жағдай accident
赤 字 ( 赤 字 )
тапшылық, кемдік, deficit
зарар
わが 国 (わがくに) біздің мемлекет our country
男 性 (だんせい) ер адам man
教 育 (きょういく) білім education
積 極 (せっきょく) позитивті positive
防 止 ( 防 止 )
болдырмау, қақпай– prevention
лау, сақтап қалу
内 容 (ないよう) мазмұн content
現 行 (げんこう) қазіргі, бүгінгі күнгі present
総 合 (そうごう) синтез synthesis
年 金 (ねんきん) зейнетақы pension
軍 事 (ぐんじ) әскери қатынастар military affairs
違 反 (いはん) бұзу, бұзушылық violation
115

確 認 (かくにん) бекіту confirmation
指 導 (しどう) ереже guidance
促 進 (そくしん) ілгерілету promotion
ミサイル ядролық қару missile
保 護 (ほご) қорғау protection
安 保 (あんぽ) қауіпсіздік security
外 相 (がいしょう) сыртқы істер Foreign
министрі
Minister
地 裁 (ちさい) аудандық сот district court
ドル доллар dollar
長 官 (ちょうかん) директор director
日 本 人 (にほんじん) жапондық Japanese
実 現 (じつげん) іске асыру realization
規 模 (きぼ) мөлшер scale
交 流 (こうりゅう) айырбастау exchange
専 門 (せんもん) мамандық specialty
検 査 (けんさ) тексеру check
調 整 (ちょうせい) сәйкестендіру adjustment
移 植 (いしょく) трансплантат transplant
評 価 (ひょうか) бағалау evaluation
幹 部 (かんぶ) атқарушы executive
不 良 (ふりょう) нашар bad
機 構 (きこう) ұйым organization
住 宅 (じゅうたく) үй тұрмысы housing
116

維 持 (いじ) сақтау maintenance
税 制 (ぜいせい) салық жүйесі tax system
与 党 (よとう) билік партиясы government
party
影 響 (えいきょう) ықпал influence
人 権 (じんけん) адам құқықтары human rights
改 善 (かいぜん) жақсарту, жетілдіру improvement
訴 訟 (そしょう) сәйкестендіру, тура suit
келу, сейкес келу
悪 化 (あっか) өрістету deterioration
当 局 (とうきょく) билік authority
見 通 し (みとおし) келешек, болашақ perspective
基 金 (ききん) қор fund
社 長 (しゃちょう) президент president
担 当 (たんとう)) жауапты charge
批 判 (ひはん) сын criticism
戦 略 (せんりゃく) стратегия strategy
決 定 (けってい) шешім decision
需 要 (じゅよう) талап demand
判 断 (はんだん) жору, пікір айту, judgment
соттау
高 齢 (こうれい) қартаю aging
公 共 (こうきょう) қоғам public
実 験 (じっけん) тәжірибе experiment
本 格 (ほんかく) күрделі serious
117

原 則 (げんそく) қағидат principle
業 務 (ぎょうむ) іс business
派 遣 (はけん) орналастыру dispatch
自 動 車 (じどうしゃ) көлік car
教 授 (きょうじゅ) профессор professor
特 別 (とくべつ) ерекше, арнайы special
石 油 (せきゆ) мұнай petroleum
製 造 (せいぞう) өнім production
要 請 (ようせい) талап ету request
強 調 (きょうちょう) ынтымақтасу cooperation
福 祉 (ふくし) амандық welfare
記 者 (きしゃ) репортер reporter
減 税 (げんぜい) салық көлемін tax reduction
азайту
論 議 (ろんぎ) талқылау discussion
期 待 (きたい)
күту, тосу, дәмелену expectation
早 期 (そうき) ерте early
閣 僚 (かくりょう) кабинет мүшесі cabinet
member
会 見 (かいけん) сұхбат interview
地 方 (ちほう) аудан area
債 務 (さいむ) қарыз debt
女 性 (じょせい) әйел адам woman
金 利 (きんり)
мүдде,
қызығушылық
118
interest

管 理 (かんり) менеджмент management
賠 償 (ばいしょう) өтемақы compensation
システム жүйе system
禁 止 (きんし)
рұқсат етпеу, prohibit
тоқтату
為 替 (かわせ) айырбастау exchange
大 学 (だいがく) университет university
メーカー өндіруші manufacturer
構 想 (こうそう) жоспар plan
捜 査 (そうさ) тексеру, зерттеу investigation
兵 器 (へいき) қару, жарақ weapon
大 幅 (おおはば) үлкен big
防 衛 (ぼうえい) қорғаныс defense
株 価 (かぶか) нарықтық баға stock price
発 足 (ほっそく) бастау start
程 度 (ていど) деңгей degree
開 催 (かいさい) иемдену hold
グループ топ group
設 立 (せつりつ) орнату establishment
連 立 (れんりつ) коалиция coalition
確 保 (かくほ) қамтамасыз ету ensure
提 言 (ていげん) ұсыныс proposal
成 立 (せいりつ) қалыптастыру formation
死 没 (しぼつ) өлім death
119

低 下 (ていか)
жығылу, құлау, тө– decline
мендеу, құлдырау
治 療 (ちりょう) жазылу, айығу, treatment
сауығу
衛 星 (えいせい) зымыран satellite
サービス қызмет service
目 標 (もくひょう) мақсат target
開 放 (かいほう) ашық open
税 率 (ぜいりつ) салық көлемі tax rates
大 手 (おおて) жетекші компания leading
company
主 要 (しゅよう) басым dominant
増 加 (ぞうか) өсу, өсім increase
メートル метр meter
議 会 (ぎかい) ассамблея assembly
情 勢 (じょうせい) жағдай, ахуал, жайт situation
省 庁 (しょうちょう) үкімет офисі government
office
原 子 力 (げんしりょく) ядролық күш nuclear power
発 展 (はってん) даму development
資 産 (しさん) меншік, мүлік property
明 確 (めいかく) анық, нақты clear
周 辺 (しゅうへん) айнала, қоршаған surroundings
орта
資 本 (しほん) астана capital
下 落 (げらく)
төмендеу, құлау,
азаю
120
falling

基 地 (きち) негіз base
宣 言 (せんげん) декларация, declaration
мәлімдеме
支 持 (しじ) көмек, жәрдем support
介 護 (かいご) қамқорлық care
蔵 相 (ぞうしょう) қаржы министрі Finance
Minister
工 場 (こうじょう) зауыт factory
核 兵 器 (かくへいき) ядролық қару nuclear weapon
現 状 (げんじょう) қазіргі жағдай current state
減 少 (げんしょう) төмендеу decrease
総 額 (そうがく) жалпы сомасы total amount
同 社 (どうしゃ) аталған фирма the said firm
発 生 (はっせい) алайда болу, occurance
басталу
狙 い (ねらい) мақсат, нысана aim
県 警 (けんけい) префектуралық prefectural
полиция
police
世 紀 (せいき) ғасыр century
部 品 (ぶひん) бөлім part
紛 争 (ふんそう) мәселе trouble
遺 伝 子 (いでんし) ген gene
住 民 (じゅうみん) тұрғын resident
規 定 (きてい) реттеу regulation
自 衛 (じえい) өзін-өзі қорғау self-defense
実 態 (じったい)
ақиқат, нақтылық,
шындық
121
reality

運 営 (うんえい) операция operation
最 終 (さいしゅう) соңғы last
同 省 (どうしょう) аталған министрлік the said
ministry
返 還 (へんかん) қайта оралу return
転 換 (てんかん) конверсия,
conversion
конверсиялау
現 地 (げんち) полигон site
供 給 (きょうきゅう) қамтамасыз ету supply
コンピューター компьютер computer
設 備 (せつび) жабдық equipment
長 期 (ちょうき) ұзақ long
優 先 (ゆうせん) басымдылық priority
運 用 (うんよう) тиімді қолданыс effective use
エイズ СПИД AIDS
認 定 (にんてい) тану recognition
抜 本 (ばっぽん) көлемді drastic
重 要 (じゅうよう) маңызды important
関 税 (かんぜい) жауапкершілік duty
対 話 (たいわ)
диалог, сұхбат, dialogue
сөйлесу
国 立 (こくりつ) ұлттық national
統 一 (とういつ) бірігу unification
議 長 (ぎちょう) төраға chairperson
国 家 (こっか) мемлекет country
122

預 金 (よきん) депозит deposit
処 分 (しょぶん)
бар болу, қолдағысы disposal
相 場 (そうば) нарықтық баға market price
細 胞 (さいぼう) тор, көз, ұяшық cell
製 品 (せいひん) өнім product
役 割 (やくわり) рөл role
投 票 (とうひょう) дауыс vote
引 き 下 げ (ひきさげ) қысқарту reduction
黒 字 (くろじ) қара түс in the black
知 事 (ちじ)
басшылық етуші, governor
меңгеруші
地 震 (じしん) жер сілкіну, зілзала earthquake
決 議 (けつぎ)
қарар, шешім, resolution
бұрыштама
ケース жағдай case
水 準 (すいじゅん) стандарт standard
再 建 (さいけん) қайта жөндеу reconstruction
廃 棄 (はいき)
бар болуы,
disposal
қолдағысы
途 上 (とじょう) бағытында on the way
利 用 (りよう) қолдану use
課 税 (かぜい) салық салу taxation
制 裁 (せいさい) санкция, жазалау sanction
шаралары,
ықпалшара
難 民 (なんみん) босқын refugee
123

路 線 (ろせん) сызық, желі, жол line
マイナス алып minus
連 邦 (れんぽう) кеңес union
輸 送 (ゆそう) тасымалдау transportation
物 価 (ぶっか) баға prices
総 裁 (そうさい) президент president
大 国 (だいこく) ірі мемлекет large country
中 小 (ちゅうしょう) кіші және үлкен small-tomedium-sized
өлшемге дейін
破 たん (はたん) құлдырау collapse
開 始 (かいし) бастама starting
部 門 (ぶもん) бөлім section
研 究 所 (けんきゅうしょ) ғылыми институт research
institute
来 日 (らいにち) Жапонияға
visit to Japan
сапармен бару
野 党 (やとう)
оппозициалық opposition
партия
party
職 員 (しょくいん) қызметкер staff
失 業 (しつぎょう) жұмыссыздық unemployment
総 会 (そうかい) жалпы кездесу general
meeting
エネルギー энергия energy
市 内 (しない) жергілікті local
汚 染 (おせん) ластану, кірлеу pollution
崩 壊 (ほうかい) құлдырау collapse
策 定 (さくてい) жоба бойынша settle on a plan
124

шешім қабылдау
明 記 (めいき) нақтылау specify
認 識 (にんしき) тану recognition
航 空 (こうくう) әуе ісі aviation
是 正 (ぜせい) түзету correction
新 規 (しんき) жаңа new
公 的 (こうてき) әлеуметтік public
対 立 (たいりつ)
打 ち 出 し (うちだし)
都 内 (とない)
оппозициялық,
қарсылас
істеп болу,
тәмамдау
метрополитен
аумағы
125
opposing
work out
in the
Metropolitan
area
テロ лаңкестік terrorism
縮 小 (しゅくしょう) қысқарту reduction
裁 判 (さいばん) сот trial
協 会 (きょうかい) қоғам society
継 続 (けいぞく) жалғастыру continuation
発 言 (はつげん) атап өту, белгілеу remark
効 果 (こうか) ықпал effect
燃 料 (ねんりょう) отын fuel
発 電 (はつでん) электр тоғын өндіру generation of
electricity
活 用 (かつよう) тұтыну utilize
不 況 (ふきょう)
депрессия, жабығу,
торығу
depression

枠 組 み (わくぐみ) құрылым structure
再 生 (さいせい) жаңару, қайта туу, revival
қайта өркендеу
調 達 (ちょうたつ) қамтамасыз ету supply
購 入 (こうにゅう) тапсырыс беру purchase
請 求 (せいきゅう) жауапты charge
中 央 (ちゅうおう) орталық center
締 結 (ていけつ) қорытынды conclusion
自 治 体 (じちたい) жергілікті өкімет local
government
審 査 (しんさ) тексеру examination
候 補 (こうほ) талапкер candidate
児 童 (じどう) нәресте child
農 業 (のうぎょう) ауыл шаруашылығы agriculture
地 球 (ちきゅう) жер earth
遺 伝 (いでん) көшу move
進 展 (しんてん) даму development
返 済 (へんさい) қайта төлеу repayment
纏 め (まとめ) қорытынды, түйін summary
努 力 (どりょく) күш, жігер effort
拡 散 (かくさん) кеңейту, өрістету, spread
тарату
最 大 (さいだい) аса үлкен greatest
申 請 (しんせい) арыз беру application
西 側 (にしがわ) батыс жақ the west side
126

諮 問 (しもん) кеңес, консультация consultation
解 決 (かいけつ) билік, тоқтам, solution
шешім, ұйғарым
臨 時 (りんじ) уақытша temporary
教 団 (きょうだん) діни ұйым religious body
交 通 (こうつう) көлік қозғалысы traffic
支 店 (してん) бағынышты офис branch office
階 段 (かいだん) кезең stage
統 合 (とうごう) ықпалдастық, integration
ықпалдау
インフレ
инфляция,
inflation
құнсыздану
平 均 (へいきん) орташа average
廃 止 (はいし) тоқтату abolition
重 視 (じゅうし) мән беру emphasis
中 間 (ちゅうかん) орта middle
閣 議 (かくぎ)
кабинет мүшеле– Cabinet
рінің кездесуі meeting
保 有 (ほゆう) иемдену possession
対 外 (たいがい) шетелдік, шетел foreign
報 道 (ほうどう) баяндама report
売 却 (ばいきゃく) сатылым sell
組 織 (そしき) ұйым organization
医 師 (いし) доктор doctor
状 況 (じょうきょう) жағдай, ахуал situation
社 員 (しゃいん) қызметкер staff
127

意 向 (いこう) ниет intention
合 併 (がっぺい) бірлестік merger
項 目 (こうもく) зат item
白 書 (はくしょ) ақпараттық құжат white paper
予 想 (よそう)
күту, тосу, дәмелену expectation
設 け (もうけ) қамтамасыз ету provide
自 由 (じゆう) еркін free
上 昇 (じょうしょう ) жоғарылау, өсу rise
凍 結 (とうけつ) мораторий, тоқтам moratorium
発 行 (はっこう) мәселе issue
答 申 (とうしん) баяндама report
提 供 (ていきょう) ұсыныс offer
声 明 (せいめい) мәлімдеме statement
信 託 (しんたく) сенім trust
要 因 (よういん) фактор factor
反 発 (はんぱつ) көтеріліс rebellion
役 員 (やくいん) директор director
通 商 (つうしょう) коммерция commerce
国 債 (こくさい) ұлттық қарыз national debt
査 察 (ささつ)
тексеріс, тексеру inspection
орны
地 元 (じもと) жергілікті local
化 学 (かがく) химия chemistry
デフレ тартып шығару deflation
128

理 念 (りねん) идея, ой, пікір idea
正 常 (せいじょう) қалыпты normal
再 開 (さいかい) жаңарту, жаңару, resumption
қайта бастау
和 平 (わへい) бейбітшілік peace
看 護 (かんご) күтім, күтім жасау nursing
バブル
«сабынды көбікті» bubble
экономика
economy
訴 え (うったえ) үндеу, жүгіну appeal
定 め (さだめ)
жайлау, тәртіпке arrangement
келтіру
国 籍 (こくせき) ұлт nationality
キロ килограмм kilo
主 導 (しゅどう) басшылық ету lead
構 築 (こうちく) құрылыс construction
相 互 (そうご) өзара mutual
対 戦 (たいせん) дүниежүзілік соғыс world war
高 校 (こうこう) жоғарғы мектеп high school
撤 廃 (てっぱい) жою, күшін жоғалту abolition
条 件 (じょうけん) жағдай, ахуал condition
開 示 (かいじ) ақпаратты ашу disclosure
主 張 (しゅちょう) табандылық, insistence
қайсарлық
通 常 (つうじょう) әдетте, дағдыда usually
内 外 (うちそと) елде және шет елде at home and
abroad
契 約 (けいやく) контракт contract
129

子 会 社 (こがいしゃ) бағынышты subsidiary
компания
company
活 性 (かっせい) белсендіру activation
コメ күріш rice
国 交 (こっこう) дипломатиялық diplomatic
қатынастар relations
常 任 (じょうにん) тұрақты permanent
あり 方 (ありかた) жағдай, ахуал state
事 態 (じたい) мәселе, жағдай situation
財 源 (ざいげん) қаржы ресурстары financial
resources
事 件 (じけん) оқиға event
前 面 (ぜんめん) барлық аспектілер all aspects
機 能 (きのう) қызмет function
原 油 (げんゆ) мұнай petroleum
新 設 (しんせつ) жаңадан құрылған newly
established
テーマ тақырып theme
商 品 (しょうひん) тауарлар goods
工 事 (こうこと) құрылыс construction
工 業 (こうぎょう) өнеркәсіп industry
出 席 (しゅっせき) қатысу attend
取 り 組 み (とりくみ) шешім табу, tackling
мәселені шешу
深 刻 (しんこく) күрделі serious
業 界 (ぎょうかい) өнеркәсіп industry
電 力 (でんりょく) күш power
130

会 合 (かいごう) кездесу meeting
ラウンド раунд round
一 定 (いってい) тіркеу fix
部 会 (ぶかい) бөлім section
再 編 (さいへん) қайта құру reorganization
進 出 (しんしゅつ) ілгерілеу advance
テレビ теледидар television
回 収 (かいしゅう) жинау collection
半 導 体 (はんどうたい) жартылай өткізгіш semiconductor
停 止 (ていし) тоқтау stop
補 償 (ほしょう) өтемақы compensation
期 間 (きかん) мерзім period
採 択 (さいたく) қабылдау adoption
比 率 (ひりつ) үлес ratio
血 液 (けつえき) қан blood
事 務 (じむ) офистік жұмыс office work
県 内 (けんない) префектура within the
шеңберінде prefecture
連 携 (れんけい) ынтымақтасу cooperation
工 場 (こうじょう) жақсарту improvement
ガイドライン нұсқау guideline
災 害 (さいがい) апат, зілзала disaster
日 中 (にっちゅう) күндіз daytime
引 き 上 げ (ひきあげ) жоғарылау raise
131

立 場 (たちば) ұстаным, позиция position
動 向 (どうこう) үрдіс trend
女 子 (じょし) қыз бала girl
施 行 (しこう) күштеу enforcement
補 助 (ほじょ) жәрдем assistance
公 正 (こうせい) тек just
創 設 (そうせつ) негізін қалау foundation
排 出 (はいしゅつ) әлсіреу, титықтау, exhaust
жүдеу
臓 器 (ぞうき) мүше, орган organ
一 環 (いっかん) бөлік part of
局 長 (きょくちょう( директор director
使 用 (しよう) қолдану use
手 術 (しゅじゅつ) операция operation
変 動 (へんどう) ауытқу, тербелу fluctuation
制 定 (せいてい) құру establishment
天 皇 (てんのう) император emperor
公 表 (こうひょう) жариялау publication
大 使 (たいし) елші ambassador
パソコン компьютер PC
交 付 (こうふ) мәселе issue
入 札 (にゅうさつ) ұсыныс бағасы bid
各 社 (かくしゃ) әр компания each company
献 金 (けんきん) үлес қосу contribution
132

解 除 (かいじょ) шығару release
交 換 (こうかん) айырбастау, алмасу exchange
営 業 (えいぎょう) жұмыс business
独 立 (どくりつ) тәуелсіздік independence
充 実 (じゅうじつ) қанығу, тою repletion
ウイルス вирус virus
本 社 (ほんしゃ) бас штаб-пәтер headquarters
自 主 (じしゅ) тәуелсіздік independence
ガス газ gas
退 職 (たいしょく) зейнетке шығу retirement
疑 惑 (ぎわく) күмәндану suspicion
比 べ (くらべ) салыстыру comparison
実 績 (じっせき) нәтижелер results
提 携 (ていけい) одақ alliance
摩 擦 (まさつ) шиеленіс friction
組 合 (くみあい) қоғам association
合 同 (ごうどう) қисындыру combination
参 入 (さんにゅう) кіру entry
取 得 (しゅとく) алу acquisition
要 求 (ようきゅう) талап requirement
終 結 (しゅうけつ) бітіру finish
南 北 (なんぼく) солтүстік және north and south
оңтүстік
資 源 (しげん) ресурстар, қор resources
133

商 店 (しょうてん) назар аудару focus
提 案 (ていあん) пікір, мәлімдеме proposition
介 入 (かいにゅう) интервенция, басып intervention
кіру
拠 点 (きょてん) негіз, база base
手 続 き (てつづき) жосық, рәсім, тәртіп procedure
プラス қосу plus
官 房 (かんぼう) секретариат, secretariat
хатшылық,
хатшылар алқасы
拡 充 (かくじゅう) кеңею, таралу, expansion
өктемдік жүргізу
承 認 (しょうにん) қабылдау, бекіту approval
監 督 (かんとく) директор director
逮 捕 (たいほ) қамауға алу arrest
早 急 (さっきゅう) дереу immediate
脅 威 (きょうい) қауіп, қатер threat
解 散 (かいさん) бұзу dissolution
放 送 (ほうそう) тарату broadcast
働 き (はたらき) қимыл movement
温 暖 (おんだん) біркелкі, бір mild
қалыпты, ұстамды
補 正 (ほせい) қайта қарау revision
都 道 府 県 (とどうふけん) префектуралық prefectural
反 映 (はんえい)
資 料 (しりょう)
кескін, бейнелеп
көрсету
материал, ақпар,
мәлімет
134
reflection
material

開 設 (かいせつ) құру establishment
展 開 (てんかい) даму development
確 定 (かくてい) бекіту, тіркеу, fixation
тиянақтау
登 録 (とうろく) тіркеу registration
出 資 (しゅっし) инвестиция, қаржы investment
құю
公 開 (こうかい) қоғамға ашық болу open to the
public
訪 問 (ほうもん) сапар шегу visit
秩 序 (ちつじょ) тапсырыс беру order
連 続 (れんぞく) жалғастыру continuation
保 守 (ほしゅ) сақтау, қорғау maintenance
大 使 館 (たいしかん) елшілік embassy
携 帯 (けいたい) ұялы телефон cell phone
制 限 (せいげん) шектеу restriction
刑 事 (けいじ) детективтік detective
見 方 (みかた) көзқарас viewpoint
進 行 (しんこう) ілгерілету promotion
ダイオキシン диоксин dioxin
リストラ
шығындардың retrenchment
азаюы
急 増 (きゅうぞう) қарқынды өсу rapid increase
大 型 (おおがた) үлкен large
部 長 (ぶちょう) бас директор chief director
利 益 (りえき) пайда profit
135

公 務 員 (こうむいん) ресми official
投 与 (とうよ) мөлшерлеу dosage
不 透 明 (ふとうめい) сәуле өткізбейтін opaque
復 興 (ふっこう) жаңару, қайта даму revival
GDP
жалпы ұлттық GDP
табыс
行 使 (こうし) пайдалану use
実 質 (じっしつ) мағына, мазмұн substance
比 例 (ひれい)
үйлесімдік, саймасай
келушілік,
proportion
пропорция
委 託 (いたく) сенім trust
遺 族 (いぞく)
қаза болғандардың bereaved
жанұясы
family
重 点 (じゅうてん) назар аудару emphasis
宇 宙 (うちゅう) көлем space
観 測 (かんそく) бақылау, қадағалау observation
編 成 (へんせい) ұйым organization
各 地 (かくち)
қайда болмасын, everywhere
барлық жерде
指 針 (ししん) нұсқау guideline
意 思 (いし) ниет,пиғыл intention
国 境 (こっきょう) шекара border
前 提 (ぜんてい) ғимарат premise
試 験 (しけん) сынақ test
巨 額 (きょがく) үлкен көлем huge amount
136

高 度 (こうど) жоғары high
道 路 (どうろ) жол road
機 器 (きき) жабдық equipment
至 急 (しきゅう) қамтамасыз ету provide
厚 生 (こうせい) амандық welfare
年 内 (ねんない) жыл ішінде within the year
中 止 (ちゅうし) бас тарту cancellation
軽 減 (けいげん)) қысқарту reduction
不 可 欠 (ふかけつ) ажыратылмайтын indispensable
地 価 (ちか) жер бағасы land price
民 営 (みんえい) жеке басқару private
management
割 合 (わりあい) баға rate
勤 務 (きんむ) жұмыс work
事 前 (じぜん) алдыңғы prior
監 視 (かんし) қарау watch
内 需 (ないじゅ) жергілікті сұраныс domestic
demand
教 諭 (きょうゆ) мұғалім, ұстаз teacher
格 差 (かくさ) дифференциалды differential
137

МАЗМҰНЫ
Алғысөз .............................................................................................3
І. Сапарлар
1. オバマ 大 統 領 、 非 武 装 地 帯 訪 問 対 北 朝 鮮 で 韓 国 と 結 束 ........4
2. 中 国 、カンボジア 懐 柔 か…ASEAN 分 断 狙 う…….....……...8
3. インドネシア 大 統 領 が 訪 日 へ、 被 災 地 訪 問 も 検 討 .......…........14
4. 野 田 首 相 : 太 平 洋 新 秩 序 の「ドクトリン」5 月 訪 米 時 表 明 へ.…..….18
5. 野 田 首 相 、5 月 訪 米 で 調 整 … 米 軍 再 編 など 協 議 ...................…24
ІІ. Келіссөздер
1. ロシア 大 統 領 2015 年 までにユーラシア 連 合 ...........…30
2. 鳩 山 元 首 相 :イラン 大 統 領 と 会 談 .......................................…..36
3. 北 がIAEAを 招 請 、 発 射 発 表 日 に… 米 けん 制 か..............41
4. 日 中 外 相 が 電 話 会 談 、 北 ミサイルへの 対 応 協 議 ..................45
ІІІ. Жапонияның Қазақстан Республикасы және Орталық Азия
елдерімен ынтымақтастығы
1. 日 本 企 業 、カザフに 原 発 建 設 可 能 か 調 査 へ- 東 芝 や 丸 紅 覚 書 締
結 …...................................................................................................51
2. カザフスタンと 日 本 の2か 国 間 関 係 ......................................57
3. 中 央 アジア5カ 国 への 支 援 強 化 を 表 明 岡 田 外 相 ........…..64
ІV. Қазіргі кездегі ғаламдық мәселелер
1. テロ 対 策 に 原 発 事 故 の 経 験 を 核 サミット 声 明 骨 子 .....…70
138

2. G8サミット、 保 護 主 義 回 避 や 食 料 安 全 保 障 で 合 意 へ= 声
明 草 案 ….....................................................................................…..75
3. 温 室 効 果 ガス 削 減 、 日 本 が 新 制 度 を 提 唱 .............................82
4. リオ+20:120カ 国 の 首 脳 ら 環 境 問 題 を 議 論 危 機 意 識 の
共 有 、 歩 み 寄 りが 焦 点 .................................................................................. 86
V. Экономика
1. 世 界 銀 行 総 裁 :キム 氏 選 出 、 独 占 批 判 かわしたいオバマ 政
権 .......................................................................................................94
2. IMF: 財 政 赤 字 の 日 本 「 一 層 の 増 税 を」… 監 視 報 告 .........99
3. 経 産 相 「 夏 の 計 画 停 電 あり 得 る」........................................103
VІ Жапон баспасөз беттерінде жиі қолданылатын сөздердің
жапонша-қазақша-ағылшынша сөздігі........................................108
139