ฉบับสมบูรณ์ - สถาบันพระปกเกล้า

สถาบันพระปกเกลา : การศึกษาเพื่อเสริมสรางความซื่อตรงในสังคมไทย
เสนอ : ศูนยสงเสริมและพัฒนาพลังแผนดินเชิงคุณธรรม
การกระทําความดีหรือไมดี ยังคํานึงถึงเจตนาดวย เพตุผลในการที่เขาตัดสินวาดีหรือถูก
จะตองพิจารณาจากการที่กลุมหรือสังคมเห็นวาเขาเปนคนดี
ขั้นตอนที่ 4 ขั้นตอนการทําตามระเบียบของสังคม (Law and
Order Orientation) เปนระดับการปรับตัวใหเขากับกฎหมายและระเบียบของสังคม ในขั้นนี้
พฤติกรรมที่ดีงาม ที่ถูกตอง ขึ้นอยูกับ การปฏิบัติตามระเบียบประเพณี การเคารพกฎหมาย
หรือกฎเกณฑที่สังคมกําหนดไวหรือตั้งไวเปนสําคัญ (Social System and conscience) บุคคล
ในระดับนี้จะมองสังคมอยางเปนระบบ เขาใจบทบาทหนาที่ของตน เพื่อใหสถาบันของสังคม
ดํารงอยูตอไป เชน ชายไทยที่บวชเรียนระยะหนึ่งถือวาเปนการปฏิบัติตนดีงาม มีนอยรายมาก
ที่บุคคลอาจหลีกเลี่ยงในการปฏิบัติตามกฎหมาย เมื่อกฎหมายนั้นขัดกับหนาที่ทางสังคมและ
การตัดสินใจเกี่ยวกับการทําความดี
ระดับ 3: ระดับเหนือกฎเกณฑ (Post conventional level) เปนระดับเลย
กฎเกณฑสังคม เปนระดับพัฒนาการทางจริยธรรมที่มีวิจารณญาณอยางมีหลักการ ซึ่งเปน
พัฒนาการทางจริยธรรมในระดับสูงสุด มีผูใหญที่พัฒนาทางจริยธรรมถึงระดับนี้จํานวน
ไมมากนัก ทั้งนี้ผูที่มีพัฒนาการทางจริยธรรมอยูในระดับนี้ จะตองไมเห็นแกตัวเอง มี
วิจารณญาณในกฎเกณฑและจะตองประพฤติตามหลักปฏิบัติจริยธรรมเทานั้น มีจิตสํานึกของ
ตนเองในการรูสึกผิดชอบชั่วดี ตองมีพฤติกรรมที่ดีงาม บุคคลสามารถเรียนรูและพัฒนา
จริยธรรม ปฏิบัติดี ปฏิบัติงามดวยตนเอง ในลักษณะที่เปนสากลนิยมไดแบงการพัฒนา
จริยธรรมระดับนี้ออกเปนสองขั้นตอนคือ
ขั้นตอนที่ 5 ขั้นตอนทําตามสัญญาของสังคม (Social Contract
Orientation) เปนการปรับตัวปฏิบัติตนตามสัญญาของสังคม บุคคลในขั้นนี้มีพฤติกรรมที่
ถูกตองดีงาม ขึ้นอยูกับระเบียบประเพณีและกฎเกณฑของสังคมที่กําหนดไว มีจิตสํานึกที่จะ
ปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบของสังคมเปนสําคัญ มีความเชื่อมั่นวากฎหมายเปนหลักยึด
ห้ําดี และจําเปนตองปฏิบัติตามแมจะขัดกับความคิดเห็นขอองคนสวนใหญ มีความเขาใจถึง
เหตุผลในการทําสิ่งที่ถูกตอง และปฏิบัติตามกฎหมายเพราะเขาใจอยางถองแทวากฎหมาย
ตราขึ้นก็เพื่อสวัสดิภาพของประชาชนทั่วไป
ขั้นตอนที่ 6 ขั้นตอนยึดอุดมคติสากล (Universal Principles
under- lying moral reasoning) เปนขั้นการยึดถือคุณธรรมที่ไดรับการยอมรับเปนคุณธรรม
สากลหรือขั้นหลักการจริยธรรมสากล โดยเชื่อวาความดีงามความถูกตองที่เปนสากล เปนที่
ยอมรับจากคนสวนมากทั่วโลกและทุกสังคม
57