ฉบับสมบูรณ์ - สถาบันพระปกเกล้า

สถาบันพระปกเกลา : การศึกษาเพื่อเสริมสรางความซื่อตรงในสังคมไทย
เสนอ : ศูนยสงเสริมและพัฒนาพลังแผนดินเชิงคุณธรรม
อะไร หรือรูก็นอยมาก เด็กวัยนี้จะเลนโดยไมคํานึงถึงกฎกติกาใดๆ แตอยางไรก็ตาม เชื่อวา
แนวคิดที่วาอะไรผิดอะไรถูก ไดรับการเริ่มฝงรากมาบางตั้งแตวัยทารก
2) ขั้นรูความหมายของจริยธรรม (Moral realism) เปนการพัฒนาทาง
จริยธรรมของเด็กในชวงอายุหาถึงเจ็ดป ขั้นตอนนี้หรืออาจเรียกวาขั้นยอมรับกฎเกณฑ
ระเบียบ (Stage of heteronomous morality) การที่เด็กจะตัดสินใจวาอะไรผิดมากหรือนอย
จะถือเอาขนาดของความเสียหายที่เด็กไดทําไป คือทําของเสียหายมากก็ผิดมาก ทําของ
เสียหายนอยก็ผิดนอย สวนในเรื่องของเจตนาจะทําผิดหรือไมไดเจตนานั้นเด็กไมคํานึงถึงใน
วัยนี ้
3) ขั้นระยะชวงตอระหวางขั้นที่ 2 และขั้นที่ 4 (Transitional stage) เปน
การพัฒนาทางจริยธรรมของเด็กในชวงอายุเจ็ดถึงเกาปโดยประมาณ เด็กในวัยนี้จะมีการเลน
กับเพื่อน คบเพื่อน และผูกความสัมพันธกับเพื่อนมากขึ้น ใกลชิดกับเพื่อนมากขึ้น เด็กเริ่มมี
การใหและรับระหวางกันและกัน เด็กในวัยนี้จะรูวาการทําผิดจะตองไดรับการลงโทษเปนการ
ตอบแทน และ
4) ขั้นพิจารณาจริยธรรมจากความเกี่ยวโยง (Stage of moral relativism)
เปนขั้นพัฒนาทางจริยธรรมของเด็กอายุประมาณ 10 ถึง 11 ป เปนระยะที่เด็กเริ่มพัฒนา
จริยธรรมขึ้นสูระดับมีความคิดวาอะไรผิดอะไรถูกโดยใชเหตุผล โดยคํานึงถึงความยุติธรรมใน
ความคิดอานของเขา เด็กมีเพื่อนมากขึ้นและสังคมกับเพื่อนมากขึ้น เด็กเริ่มมีกฎเกณฑ มี
ความคิดของตัวเอง หรือยึดหลักแหงตน (Autonomous moral thinking) เด็กจะพิจารณาจาก
ผลที่เกิดจากการกระทําของตนดวย เด็กโตจะตัดสินใจผิดถูกจากสถานการณและความเกี่ยว
โยงของสถานการณ หรือความเกี่ยวโยงของเหตุการณนั้นกับบุคคล เด็กวัยนี้ยังเชื่อวา
กฎระเบียบตางๆ อาจเปลี่ยนแปลงไดบาง ตามแตสถานการณ และการยอมรับหรือการตกลง
กันในกลุมกับเพื่อนๆ เชนในการเลมเกมสเปนตน ในเรื่องเกี่ยวกับ กฎระเบียบเด็กถือวาเปน
ผลผลิตของการปฏิสัมพันธกับเพื่อนในสังคมจึงอาจเปลี่ยนแปลงได
นอกจากเพียเจต (Jean Piaget) แลวยังมีนักวิชาการที่ศึกษาถึงทฤษฎีการ
พัฒนาการทางจริยธรรม ไดแกนักจิตวิทยาชาวอเมริกันชื่อลอเรนซ โคลเบิรก (Lawrence
Kohlberg, 1987 อางถึงใน ขัตติยา กรรณสูต, 2547) ที่ไดศึกษาเหตุผลของคําตอบและ
จัดลําดับการพัฒนาจริยธรรมออกเปนขั้นตางๆ รวม 3 ระดับ แตละระดับแบงเปน 2 ขั้นตอน
รวมมีระดับการพัฒนาจริยธรรมทั้งหมด 6 ขั้นตอน โดยเรียงลําดับตั้งแตเด็กไปจนถึงระดับ
ผูใหญ ดังนี้
55