ฉบับสมบูรณ์ - สถาบันพระปกเกล้า

สถาบันพระปกเกลา : การศึกษาเพื่อเสริมสรางความซื่อตรงในสังคมไทย
เสนอ : ศูนยสงเสริมและพัฒนาพลังแผนดินเชิงคุณธรรม
ความสัมพันธหลักคือ บาน วัด โรงเรียน และกลุมเพื่อน เปนองคประกอบสําคัญ
ใน “คนดีที่ซื่อสัตย” คนเหลานี้สวนใหญผานความยากจน จึงมีความสามารถในการปรับตัว
และควบคุมตนเองสูง มีบานหรือครอบครัวอบรมขัดเกลาเรื่องคุณธรรมความซื่อสัตย
อยางใกลชิด มีวัดหรือสถาบันศาสนาและโรงเรียนชวยตอกย้ําและเพิ่มพูนความรูใหทั้งทาง
โลกและทางธรรม กลุมเพื่อนในชุมชนซึ่งมีหลายรุนชวยสนับสนุนใหมีการทํากิจกรรมชุมชน
รวมกันแบบรวมหลายรุน
ความสัมพันธในระดับรองคือ สื่อมวลชน ลักษณะชุมชนและการเมือง ซึ่งสื่อมวลชน
โดยเฉพาะโทรทัศนมีทั้งแงบวก (ไดใชเวลารวมกัน และชวยขยายโลกทัศน) และแงลบ
(การเรงเราโดยวัตถุนิยม และการแยงเวลาการทํากิจกรรมอื่น) ทั้งนี้ สื่อของชุมชนมีประโยชน
มากในการถายทอดและแพรขยายวัฒนธรรมทั้งในระดับความคิดและระดับปฏิบัติ
สวนลักษณะชุมชนเขมขนที่สําคัญ คือความสามารถในการดํารง “สภาพความเปนชุมชน”
ไดแกการมีปฏิสัมพันธที่แนนแฟนระหวางคนรุนเกากับคนรุนใหม ซึ่งมีผลตอการถายทอด
ความเชื่อ คานิยมทั้งในดานคุณธรรมและพฤติกรรมทางศาสนา ประเพณี และภูมิปญญา
ดวยกระบวนการที่คนรุนใหมเขาถึงได
สอดคลองกับ ขัตติยา กรรณสูต (2547) ศึกษาถึงการสังเคราะหผลการศึกษาวิจัย
คุณธรรม พฤติกรรมความซื่อสัตยของคนไทย : การเชื่อมโยงสูนโยบาย พบวาการเปนคนดี
ที่ซื่อสัตยในสถานภาพตางๆ คือ สถานภาพนักเรียน พอแมผูปกครอง สมาชิกของชุมชน
และเจาหนาที่ผูใหบริการประชาชนนั้น มีองคประกอบสําคัญจากแหลงตางๆ 4 อยาง คือ
1) สถาบันครอบครัว ไดแกการเลี้ยงดูที่เอื้อตอการพัฒนาคุณธรรมและ
พฤติกรรม โดยเฉพาะอยางยิ่งการสรางลักษณะทางศาสนา การควบคุมตนเอง และทัศนคติ
ตอความซื่อสัตยโดยการเลี้ยงดูแบบใหพึ่งตนเองเร็ว แบบใหรวมรับผิดชอบในการทํางาน
แบบใชเหตุผลอบรมสั่งสอนและตักเตือนดวยดีหรือลงโทษทันทีเมื่อทําผิด รวมทั้งการเห็น
แบบอยางการประพฤติปฏิบัติในการดํารงชีวิต ในการทํางานและในทางศาสนาของผูใหญ
2) สถาบันโรงเรียน นักเรียนในโรงเรียนอิงสถาบันศาสนาไดรับการอบรม
สั่งสอนคุณธรรมจริยธรรมมีคาเฉลี่ยสูงกวานักเรียนในโรงเรียนทั่วไป โดยเฉพาะอยางยิ่ง
ในเรื่องทัศนคติตอความซื่อสัตย ซึ่งมีความสําคัญยิ่งในการกอเกิดและการดํารงรักษาคุณธรรม
พฤติกรรมความซื่อสัตย และยังพบตอไปดวยวา ปจจุบันบทบาทของโรงเรียนในดานนี้
โดยรวมลดลง เนื่องจากโรงเรียนถูกไถถอนศาสนาออกไปจากหลักสูตรการเรียนการสอน
โดยใชหลักสูตรกลางที่มีลักษณะแยกสวนระหวางวิชาการและคุณธรรมจริยธรรม, การ
33