بارگÛرÛ
بارگÛرÛ
بارگÛرÛ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
نامه فرهنگستان /٤ ٢<br />
٨٨ مقاله<br />
چند لغتِ يونانيِ دخيل در زبان فارسي<br />
: گاه٬ بستر؛<br />
١٣<br />
: نيک٬ خوب ٢. koíth <br />
وصفي از دو بخش تشکيل شده است: ١. arí ١٢<br />
مشتق از (keimai): kei ¬ mai دراز کشيدن٬ غنودن (809 .1 ,138 .Frisk).<br />
از يوناني دخيل در عربي: االَٔ رِ يکَة (نک. حاشيه برهان قاطع٬ ص ١١٢) جمع: أَرِيْک ٬<br />
أَرائِک (المنجد . ٩).<br />
لغويّون عرب اين واژه را از أَرک ) االَٔ راک ): نام نوعي درخت که از شاخه هاي آن مسواک<br />
مي ساختند٬ گرفته اند. (نک. لسان العرب . ١. ١٢٢؛ نيزنک. المفردات . ١٨-١٧؛ (Lane.1.50-1<br />
برخي از دانش مندان علم لغت٬ مانند «ادي شير»٬ عقيده دارند که واژه اريکه همان<br />
اورنگ فارسي به معني تخت پادشاهي است. (به نقل از جفري. ١٠٩) با آنکه جفري نظر<br />
ادي شير را نمي پذيرد٬ امّا احتمال مي دهد که واژه اريکه٬ ريشه اي ايراني داشته باشد.<br />
(همان جا. ١١٠).<br />
واژه أَرائِک پنج بار در قرآن کريم به کار رفته است. (کهف٬ ٣١؛ يس٬ ٥٦؛...).<br />
٧. اسطرالب نام دستگاهي نجومي که براي اندازهگيري موقعيت اجرام سماوي به<br />
کار مي رفت.<br />
,<br />
;128.1. (Dict.éty.Gr<br />
<br />
از يوناني: tro-laas (astro-lábos): اسطرالب (263.S.L<br />
اين واژه از دو بخش تشکيل شده است: ١. astro- مشتق از tḧras (r ١٤ ¨ ¦<br />
ستاره<br />
(aste :<br />
,<br />
,<br />
¨ bo<br />
٢. bo la ¨ مشتق از lamba ¨ vw ) ١٥ ¦lambáno): گرفتن٬ به دست آوردن<br />
١٢)از هندواروپايي: 1*.ar : مرتب بودن٬ متناسب بودن٬ مناسب بودن (55 (Pok. اين ريشه در واژه هاي زير<br />
ديده مي شود:<br />
سنسکريت áram : álam : مناسب٬ شايسته 48) (KWA. 1. اوستايي: arÌm ¦ m ٬<br />
: درست٬ مناسب (188 .AiW) arÌ<br />
(AiW. (1571 : دراز کشيدن sa<br />
¨ a<br />
انگليسي: army : ارتش؛ art : هنر؛ harmony : هماهنگي؛ order : نظم٬ ترتيب؛ rite : آيين٬ مراسم. aristocracy :<br />
حکومت اشراف (شايسته ترين ها).<br />
١٣)از هندواروپايي: to oi k*: ª تختخواب٬ بستر؛ از ريشه: ei k* ª .1 : دراز کشيدن؛ تختخواب؛ اقامتگاه.<br />
(539 (Pok. اين ريشه در واژه هاي زير ديده مي شود:<br />
فارسي ميانه:<br />
¦ اوستايي: y (KWA. .3 (303 : دراز مي کشد s<br />
(Pahl. Dict. (12 ¦a sudan فارسي نو: آسودن؛ آلماني: Heirat : ازدواج؛ انگليسي: city : شهر؛ cemetery : آر امگاه٬<br />
قبرستان.<br />
١٤)از هندواروپايي: r 2*.ste ¦ § : ستاره (1027 (Pok. اين ريشه در واژه هاي زير ديده مي شود:<br />
سنسکريت: ¨ ye<br />
سنسکريت: stár (KWA. 3. 512) اوستايي: star 1598) 3 (AiW. فارسي ميانه: 1 star (Nyberg. 180) sta ¦ rak ٬<br />
فارسي نو: ستاره؛ التيني: (Lat. Ety. .2 (587 ste ¦ lla فرانسوي٬ astre ؛ آلماني: Stern ؛ انگليسي: star .