15.11.2014 Views

بارگیری

بارگیری

بارگیری

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

نامه فرهنگستان /٤ ٢<br />

٨٨ مقاله<br />

چند لغتِ‏ يونانيِ‏ دخيل در زبان فارسي<br />

: گاه‎٬‎ بستر؛<br />

١٣<br />

: نيک‎٬‎ خوب ٢. koíth <br />

وصفي از دو بخش تشکيل شده است:‏ ١. arí ١٢<br />

مشتق از ‏(‏keimai‏):‏ kei ¬ mai دراز کشيدن‎٬‎ غنودن (809 .1 ,138 ‏.‏Frisk‏).‏<br />

از يوناني دخيل در عربي:‏ االَٔ‏ رِ‏ يکَة ‏(نک.‏ حاشيه برهان قاطع‎٬‎ ص ١١٢) جمع:‏ أَرِيْک ٬<br />

أَرائِک ‏(المنجد . ٩).<br />

لغويّون عرب اين واژه را از أَرک ) االَٔ‏ راک ): نام نوعي درخت که از شاخه هاي آن مسواک<br />

مي ساختند‎٬‎ گرفته اند.‏ ‏(نک.‏ لسان العرب . ١. ‎١٢٢‎؛ نيزنک.‏ المفردات . ‎١٨-١٧‎؛ (Lane.1.50-1<br />

برخي از دانش مندان علم لغت‎٬‎ مانند ‏«ادي شير»‏‎٬‎ عقيده دارند که واژه اريکه همان<br />

اورنگ فارسي به معني تخت پادشاهي است.‏ ‏(به نقل از جفري.‏ ١٠٩) با آنکه جفري نظر<br />

ادي شير را نمي پذيرد‎٬‎ امّا احتمال مي دهد که واژه اريکه‎٬‎ ريشه اي ايراني داشته باشد.‏<br />

‏(همان جا.‏ ١١٠).<br />

واژه أَرائِک پنج بار در قرآن کريم به کار رفته است.‏ ‏(کهف‎٬‎ ‎٣١‎؛ يس‎٬‎ ‎٥٦‎؛...).‏<br />

٧. اسطرالب نام دستگاهي نجومي که براي اندازهگيري موقعيت اجرام سماوي به<br />

کار مي رفت.‏<br />

,<br />

‏;‏‎128‎.‏‎1‎‏.‏ (Dict.éty.Gr<br />

<br />

از يوناني:‏ tro-laas ‏(‏astro-lábos‏):‏ اسطرالب ‏(‏‎263‎.‏S.‏L<br />

اين واژه از دو بخش تشکيل شده است:‏ ١. astro- مشتق از tḧras (r ١٤ ¨ ¦<br />

ستاره<br />

(aste :‏<br />

,<br />

,<br />

¨ bo<br />

٢. bo la ¨ مشتق از lamba ¨ vw ) ١٥ ‏¦‏lambáno‏):‏ گرفتن‎٬‎ به دست آوردن<br />

‎١٢‎)از هندواروپايي:‏ ‎1*.ar :‏ مرتب بودن‎٬‎ متناسب بودن‎٬‎ مناسب بودن (55 (Pok. اين ريشه در واژه هاي زير<br />

ديده مي شود:‏<br />

سنسکريت áram :‏ álam :‏ مناسب‎٬‎ شايسته 48) (KWA. 1. اوستايي:‏ arÌm ¦ m ٬<br />

:‏ درست‎٬‎ مناسب (188 .‏AiW‏)‏ arÌ<br />

(AiW. (1571 :‏ دراز کشيدن sa<br />

¨ a<br />

انگليسي:‏ army :‏ ارتش؛ art :‏ هنر؛ harmony :‏ هماهنگي؛ order :‏ نظم‎٬‎ ترتيب؛ rite :‏ آيين‎٬‎ مراسم.‏ aristocracy :‏<br />

حکومت اشراف ‏(شايسته ترين ها).‏<br />

‎١٣‎)از هندواروپايي:‏ to oi k‏*:‏ ª تختخواب‎٬‎ بستر؛ از ريشه:‏ ei k* ª .1 :‏ دراز کشيدن؛ تختخواب؛ اقامتگاه.‏<br />

(539 (Pok. اين ريشه در واژه هاي زير ديده مي شود:‏<br />

فارسي ميانه:‏<br />

¦ اوستايي:‏ y (KWA. .3 (303 :‏ دراز مي کشد s<br />

(Pahl. Dict. (12 ¦a sudan فارسي نو:‏ آسودن؛ آلماني:‏ Heirat :‏ ازدواج؛ انگليسي:‏ city :‏ شهر؛ cemetery :‏ آر امگاه‎٬‎<br />

قبرستان.‏<br />

‎١٤‎)از هندواروپايي:‏ r 2*.ste ¦ § :‏ ستاره (1027 (Pok. اين ريشه در واژه هاي زير ديده مي شود:‏<br />

سنسکريت:‏ ¨ ye<br />

سنسکريت:‏ stár (KWA. 3. 512) اوستايي:‏ star 1598) 3 (AiW. فارسي ميانه:‏ 1 star (Nyberg. 180) sta ¦ rak ٬<br />

فارسي نو:‏ ستاره؛ التيني:‏ (Lat. Ety. .2 (587 ste ¦ lla فرانسوي‎٬‎ astre ؛ آلماني:‏ Stern ؛ انگليسي:‏ star .‏

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!