15.11.2014 Views

بارگیری

بارگیری

بارگیری

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ª<br />

ª<br />

§<br />

¨<br />

نامه فرهنگستان /٤ ٢<br />

٩٤ مقاله<br />

چند لغتِ‏ يونانيِ‏ دخيل در زبان فارسي<br />

,<br />

سرزميني که در کنارش واقع شده‎٬‎ بريده شده مَقْ‏ لوم...‏ أَيِ‏ مقطوع است)‏ ‏(لسان<br />

العرب . .١١ .(٢٩١<br />

اما برخي ديگر از لغويّون عرب مانند ابن دريد و جواليقي واژه اقليم را واژه اي غير<br />

عربي دانسته اند.‏ ‏(نک.‏ جمهرة اللّغة . ٢. ١١٩٣ و اقرب الموارد . ٢. ١٠٣٥).<br />

از عربي دخيل در سنسکريت:‏ (KWA. .3 (642 ikalema .‏<br />

١٦. اقيانوس پهنه گسترده اي از آب شور با درياها و جزيره هاي بسيار؛ هر يک از<br />

پنج توده گسترده آب که مجموعشان بيش از ٧٠% سطح زمين را فرا گرفته است.‏<br />

از يوناني:‏<br />

Wkeavo s) ٢٤ (Frisk. 2. 1145) (O¦ keanö خداي دريا در اساطير يوناني‎٬‎<br />

پسرِ‏ اورانوس و گايا.‏ وي مظهر آبي است که دورِ‏ زمين را احاطه کرده است.‏ بنا به اعتقاد<br />

يونانيان باستان‎٬‎ همه رودخانه ها‎٬‎ چشمه ها و درياچه ها از او سرچشمه گرفته اند.‏<br />

از يوناني دخيل در التيني:‏ (E.Lat.Dict . (560 ¦O ceanus در فرانسوي:‏ océan .‏<br />

از التيني دخيل در آلماني:‏ Ozean ؛ و انگليسي:‏ ocean .‏<br />

از يوناني دخيل در عربي:‏ أُقيانوسُ‏ ٬ أُوقيانُوسُ‏ ٬ أُقيانُس ٬ أُوقيانُس ‏(نک.‏‎1.160‎ Blachère. )‏<br />

اين واژه در زبان فارسي به صورت اوقيانوس نيز به کار رفته است.‏<br />

١٧. اکسير در نزد قدما‎٬‎ جوهري گدازنده که تصوّ‏ ر مي شد مي تواند ماهيت اجسام<br />

را تغيير دهد و آنها را کامل تر سازد‎٬‎ مانند نقره شده جيوه‎٬‎ طال شدن مس يا جوان شدن<br />

انسان.‏<br />

از يوناني:‏ xe‏):‏ ¦ ríon) xhríov پودر خشک کننده ‏(براي مداواي زخم)؛ مشتق از<br />

rós) ٢٥ xhró xe‏):‏ ¦ خشک 336) 2. ‏.‏Frisk‏).‏<br />

از يوناني دخيل در عربي:‏ إِکْسيِرٌ‏ ) نک.‏ 163.I (Blachère. واژه االِٕ‏ کْسير بعدها از طريق<br />

آثار عربي‎٬‎ به ويژه آثار عربي ‏«ابن سينا»‏ وارد زبان هاي اروپايي شد.‏ ‏(مصاحب.‏ ١٩٠). ١.<br />

u<br />

ak‏*‏ : آب‎٬‎ رود (23 (Pok. اين ريشه در واژه هاي زير ديده مي شود:‏<br />

‎٢٤‎)از هندو اروپايي:‏ ¦a ª<br />

التيني:‏ aqua : آب‎٬‎ لوله<br />

آب 60) (Lat.Ety. 1. قس‎٬‎ سنسکريت:‏ kam : آب 159) (KWA. 1. فارسي نو:‏<br />

آکواريوم ‏(دخيل از فرانسوي)‏ انگليسي.‏ aqua : آب‎٬‎ ewer : آفتابه‎٬‎ کوزه ) > التيني:‏ island :(*aqua¦ ria :‏ جزيره<br />

‏(سرزميني که بر آب واقع شده)‏ ) > انگليسي باستان:‏ ¦ iegland ).‏<br />

‎٢٥‎)از هندو اروپايي:‏ ro ¦<br />

k : مي سوز د<br />

(Pok. (624-5 : سوختن ‏(؟)‏ *ksa¦ : خشک‎٬‎ مشتق از sek‏*‏<br />

288) (KWA. 1. ديده مي<br />

¤ sa<br />

سنسکريت ¨ yati ¦<br />

شود.‏<br />

اين ريشه در واژه

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!