នរណាជាឃាតករ ? - Ame Khmer

នរណាជាឃាតករ ?
( នរណាជាឃាតករ -ពិភពជនពាភពិភពជនពាជនពាល-ម្នាល ហ៊ល ហ៊ុន សែនន សែន-ចោរពន-ចោរពានវារពានវាំង ) គង ) គឺជានយោប ជានចោរពានវា!បាយ
(កាំបិតចិបិតចិតដងតចិតដងឯង)តដងឯង) របិតចិតដង) នចោរពានវា*ត+ម -ហ៊ុន សែនន ។
(នរណជឃតករ ? )សណ រដលគ នចម យចសលស នង ពតបក
យមន បត!វនតងម$ងកតងព%ឆ' 1975 រហ)តកទល នង សព+ថ-.មន ម/មពលដលមនមហត1ករណ3
កបសម បបបជពលរ5 របសខ នព%សណកម7កនម/មពលណគ:នងមនសណ រថ ( នរណជឃតករ )
មន មកតម$ងកភ ៗដរ ប>1ដន? គ នចម យយណដលជករពត នង ចសលស ម$យ មហយសណ រ
ហ' 7ងក@នរលយតមAវ ញតកលមវល ល1 បតដតមនមកតមហត1ករកបសម បជ-% ឬ ល1 បតដតមន
ករ មឃសន រកសមងមឆ' តមទបនឮសណ រមន ជ- %EងមទFត គ: បឆ' Eងៗ គ:ជសណ រអតចម យ ។
មបតករបបមលមលរបសខI 1 មJញថករបមងK តម$ងកវ ញន ន)វ របប
( រជក 1យនសEនយ-% ) ថន គណបកMបបជជនកO 1ជ មបកយករម មឆ' តឆ' 1993 រចក បបជជតដខរ
មយងមនករដបកកសគ%Qយ> ងខ ងរហ)តកលសព+ថ-.មន មហយករដបកកដលពកន7ងពTល
មលកមន គ:បណE លកដតអព%មសEចចថបង នមរត? ស%ហន1 ហ' 7ងដហUង ។
ខI 1មលនមJញទលដតមស ថ បបជជតដខរមយង សព+ថ-.អចមX+កររបរគ'
ឲZនជ កម ងដខរអ'កមស'ហជតពតបក យម/1នករម មឆ' តជតឆ' 2013 មន ម\%មX+ករ រម]
ជតមយងឲZរចផ1តព%ករតបងជមរFងរហ)តម/មបកយករមX+
សមហរណកអស_ ននឆ' 2015 ខង1ខមន
ជករពត នង ឥតបបដកកនថមរaងរ>វ ( នមយយ@ស 1កស ញ នង ពក
ម] សសយ)ក' 1ងបបមទសកO 1ជមយង តងព%អត%តកលរហ)តកលបចc1ប\ន'កលមន គ:ជបងKមងK តម$ងម]យ
ផe លម]យ មសEច ក 1យនសE នមរតE ស%ហន1 នង បរវ របសគត ។
ដូច្នេះដច្នេះដើមច្នេះដើមដូច្នេះដម្បីសែ្វសែ្វងរកសងរកច្នេះដើមកី្ដ យុត យុតិ្ដធមតិ្ដធម៏ ធម្បីសែ្វ នង ម្បីសែ្វធម្បីសែ្វ ពិតប្រាកតប្រាកដជូ$កដូច្នេះដជូន ជាតិន
ជាតិ្ដធម៏ប្រាកដជូ&ជាច្នេះដើមយុតិ្ដធមងសែ្វងរកសដូច្នេះដលជាជូនាតិន រងច្នេះដើមប្រាកដជូ( ច្នេះដើមយុតិ្ដធមងម្បីសែ្វនប្រាកដជូត)វបច្នេះដើមណាយុតិ្ដធមឲ្យ្ដេ- ច្នេះដើមកម្បីសែ្វ.យុតិ្ដធមន ដូច្នេះដគប្រាកដជូម្បីសែ្វក0
សែ្វងរកសដូច្នេះដលជា (ឧប្រាកដជូ2ដូច្នេះដ3ជូន ជាតិន )នច្នេះដើម4បាយុតិ្ដធម ដូច្នេះដធ6ប6ផុតរបស់ជតរប0ជាតិ្ដធម៏ សែ្វងរកស8.រច្នេះដើមយុតិ្ដធមង រ9ផុតរបស់ជតពិតប្រាក6ណាញ់ច្បាប់0;ប0 ជា
ដា0ខាត ច្នេះដើមយុតិ្ដធមងប្រាកដជូត)វសែ្វងរកសតច្នេះដើមធឲ្យ ស្ដេ-(ត0 នង បរ>វា រប0(ត0 ទាំងអស់ទ6ងអ0ទទ9ល8ប្រាកដជូត)វទាំងអស់ទ6ង ប្រាកដជូCង
ច្នេះដើមD 6ច្នេះដើមEម្បីសែ្វ8 ប្រាកដជូ&វតិ្ដធម៏ សាស្ដ្រជាតជាតិ្ដធម៏ នង អនរជាតិ្ដធម៏ ឲ្យ ស្ដេ-បានច្នេះដើមប្រាកដជូម្បីសែ្វនាច្នេះដើមពិតប្រាកលអនាគត ។
ថ-.មន ខI 1 មខ រនe ស)មX+ករអXបយបភ: ន)វ ករពតយចននដលជកន 7 ថន
បញi ទងទយ ទងពង របសជតដខរមយងដលបងK នង បមងK តម$ងម]យមសEច គ នទសពតរជX3 គ ន
គ1ណX3 គ នស%លX3 គ នសចcX3 នង ចរយX3 មj នមរតE ស%ហន1 ម\%ដចករដលក ជ)នជនរជត
រj នង រទ1កk យកមAពចរណ )ចមនខងមបកមន ។
សរថា តើមូលហេមូលហេតុអលតើមូលហេអបានជា ( តើមូលហេសចកមូលហេតុអ យនស ) អង្គនេះធើតើមូលហេន តើមូលហេ!ឲ្យប្រទេ#ប្រទេសកម%តើមូលហេ&សកមូលហេតុអ'ជាតើមូលហេយង្គនេះធើដែលធ្លាប)លធ្លាប់តែ+%,ដែលធ្លាបមាន ភាពរង្គនេះធើតើមូលហេរ0ង្គនេះធើ ឧ ង្គនេះធើឧមូលហេតុអ
ធ្លាប់តែ+%,ដែលធ្លាបមាន តើមូលហេមា&នភាព ធ្លាប់តែ+%,ដែលធ្លាបមាន វឌ្ឍនធម៍ 4ន!មូលហេតុអ5 នង្គនេះធើ អរ យ!មូលហេតុអ5ខ្ពង់ខ្ព'ង្គនេះធើ,ខ្ពង់ខ្ព'ស, មានក7នភាពខ្លាំងក្+9ង្គនេះធើក្លា ល្ប+ ល;លរខ្លាំងក្>រ តើមូលហេល&%

អាស អាតើមូលហេ@Aយ5ទាំងមូល 9ង្គនេះធើមូលហេតុអល ធ្លាប់តែ+ក,ច តើមូលហេខ្ពង់ខ្ពCយ នង្គនេះធើ )នដា%រតើមូលហេ%E%)ចសពថៃ្ងនេះ GHតើមូលហេន ? ។
គ:មនមហត1ផលជមបចនដលខI 1នអចមរFបរបនអសម/ក' 1ងបគមន ប>1ដនEមន
មហត1ផលសខនៗយចននដលខI 1បត!វដតមលកយកកបងi ញ នង ជរបជ)ន)ចតមAមន ។
1- នមរត? ស%ហន1 ជមសEចពល នង នយច)លចតEដត លទoក1យនសE ដតយគត
ម/ក' 1ងយជ%វតរបសគត ។
2- ជមសEចមល ភ ន7ង កតណi បថ' ដតសស% ។
3- ជមស?ច គ នគ1ណX3 គ នស%លX@ គ នសចcX3 នង គ នចរយX3 ឬ
ដល មយងមpថ មសEចគ ន ( ទសពXរជX3 ) ហ' 7ងឯង។
4- ជមសEច ក\តជត បមផច បផ ញជត នង ជមឃតករ សម បជតខនឯង។
5- ជមសEច កសក នហ_ នទទលខ1សន)វ កហ1សឆQងដលខ ននង បរវខ នន
បបបពតEមX+កមលជតនងមត1ភ)របសខ នឯងយ> ងមឃមsថបពថផMដលមយងពកនងបរយយក' 1ងមពលមន
6- ជមសEច មល ភមលភនងអណច នមX+ជមសEចមហយនបគបបគនមទ គ:គត
ហ' 7ងចងមX+ តងដត មបកt មភ) មJ1 មសសtក មuហ+ យដខបត ។ល។នង ។ល។
ប>1ណv 7 ងមហយនបគបបគនមទFតម- XពសមJ ចងមX+រហ)តលមA មc សលទo
យ ម/មលមលកមយងមន ម\%នមបបwបនង Joseph Stalin( Stalinism)
ឬ Mao Zedong ( maoism ) ។
មត នមរតE ស%ហន1 ចងក យមAជមc ស លទoអ+ % ?
ចម យគ: មc សលទo(ស%ហន1នយ ឬ នយស%ហន1)( Sihanoukism )
ហ' 7ងឯង ។
មតម/ក' 1ងយជ%វតរបសមសEចពលអងQមន មននមX+អ+ %ខ ដលរបថជគ1ណស\តE
នង គ1ណវបត? សបមបជត នង មត1ភ) របសដខរមយង ក' 1ងនខ ននមX+ជមស?ច លមAព%រង ហ' 7ង ?
គ1ណស\តEដលមយងមលមJញ នង មជaថជករមណE យក ឬ បនយកព%ដខរអ'ក
មស'ហជតពតបករបសមយង រហ)តលខ ននក យមAជបព ប%តថនជតដខរកនងកមនដតព%រមទគ: ៖
1- ]កពកZបណ7E ងមAត1លករយ1តX3អនEរជតម/ទ%បកtង (ឡមអ ) ប? 7ងទទរយក
បសទ( បព វហរ )ព%មចរមសF កវញនសមបចម/ឆ' 1962 ។ ប>1ដនEគ1ណស\ត? ដលបបឡក បប$ ) ស
មAម]យក%Eនបជ សស$ ជមហត1មX+ឲZពកមគ(មចរមសF)មនឱកសបងKជបញi មរaយៗរហ)តកលសព+
ថ-.មន ។
2- ករទទរ ( ឯករជZ )ព% រង នមពលមន ជករពត នង ឥតបបដកកនថអ'ក
ដលក ហនហ_ នមចញ1ខមX+ ករតស_)បបឆងជយ ន7ងរង ម\%ទទរ ឯករជZ រហ)តលខនឯងបត!វ
នពករងចប នង សម បមហយអ'កខ មទFតក យមAជអ'កមទសជជនក\តជត ម]យករមចទបបកន
ឬ ទម កកហ1ស ព%សណកមសEចក\តជតយអងQមន មន)ចជមលក អចរZ ស+ អចរZ ដហ ជវ មព
កម > ច ឈ:ន ប_1ន ច|នe>1ល មអFវ មកស ។ល។នង។ល។
ជ មហត1 បណE លឲZ នមរត? ស%ហន1
គ1ណស\តE ដលនកព%ករ មណE យក ឬ បនយក ព%អ'កថទទងអសហ' 7ង
នទទលសនe 1 ថនករគបទព%សណកបបជជតដខរយ> ងគបគ7កគមបគង រហ)តនក យមAជ(
បព ប%តឯករជZជត )(បព ប%តបបង}បបបង}ជត-ផM ផ~រជត) នង ស%Uៗជមបចន មទFត គ: ស1ទoដតជបព ប%
រហ)តមX+ឲZ(មស?ចចគតហ ង)អងQមន ម-Kង រមរងនងអណច ដលងសQ លខ1ស សQ លបត!វ
3- របមងK ត(រ]5 ភលបត%ភគ%)ដលមនបកt កម ងអ'កតស_)បបឆងនងសបត!វ យន

j នពនចនន 03 បកt ច)លរបមងK តមន)ចជ ៖ បកt( ដខរបកហ ប>1ល ពត ) បកt(មលក ស1:ន សន)
នង បកt(ហ_+ 1នសនបច) រហ)តមនករចរចសនEភពថ-.ទ% 23 ត1ល ឆ' 1991 នទ%បកtង> រស
បបមទសរង។
មលកមន គ:ជ(គ1ណស\តEរ )របសដខរអ'កតស_)បបឆងយន នង បមណE ញមចរយន
ដលជសបត!វមចញព%មត1ភ)ដខរ ក@ប>1ដនEដបជមសEច (ក\តជត) យអងQមន (បនយក)ដតម' កឯងមទFត
ម]យ ឲZបកtបរវរបសខ នដលជពក( ឃតករ ) បដបកខ ន នង
ជអយ>ងខI 1កញÄ យនដសសកបបក)កបបកស មលក
តមK ងខ នឲZនក យមAជ(បព ហវរកM|បត)ចដណកខ នឯងវញ(មសEចពល)ក@នមX+ករតបស'ង សង
គ1ណលពកមគ (កញÄ យន) អសទងមន ម/តដណងខOសៗ រទង(មគរងរ)ជសម?ចមន សមEចមន
ត ដតពក មគចងន ចដណកបកtអ'កតស_)ពតបកបត!វន(មសEចចថបង)អងQមន ម បងមចលម]យ ឥត
ក? %មតE ។(ព្រះមហាវពិភពជនពា0មហាវិរក្ស័ត3រក456ព្រះមហាវត)ឬ?គរឲZអសសមណ ចណស សបមបខI 1 មខ រនe
មលមJញថនមរតEស%ហន1
គគគគ(មឃតករ)ជ (ដឆKមតa)
យកលរបសរ]5 ភលចនក 1យនសE(បកtងមប>កង) នង (បកtងហណ) យ)
ដតប>1មណv ។
ចិតដងឯង)សែន-ចោរព9កគឺជានយោប9វិរក្ស័ត3បិតចិតដងត: របិតចិតដង)ចោរពានវា+ចិតដងឯង)អង*បិតចិតដង)មនអ) ម្នាល ហ៊នព្រះមហាវគឺជានយោបបិតចិតដង)ទីកនែ្លង-កសែន-ចោរពន@ង ម្នាល ហ៊នព្រះមហាវគឺជានយោបបិតចិតដង) ទីកនែ្លងទីកនែ្លង-
កABងរយCចោរពានវាពិភពជនពាល សែន-ចោរពត 04 ទីកនែ្លងវិរក្ស័តត45រF ចិតដងឯង)ងចោរពានវាព្រះមហាវកាំបិតចិយចោរពានវាន0 ចោរពានវាយ>ងចោរពានវាG>ញ ចោរពានវាយ>ងដIង ចោរពានវាយ>ងឮ ចោរពានវាហ៊ុន សែន>យព្រះមហាវគឺជានយោបបិតចិតដង)ៗគ្នាគឺ ៖គឺជានយោប ៖
1975 ។
ឆ' 1979) ។
1-បមងK តរ]5 ភល(ថបពម> គ%)បងKមភ ងសងងQ រវងដខរ នង ដខរ ព%ឆ' 1970 លឆ'
2-បមងK តរបប( កO 1ជបបជXបមតយZ)បបល|យព)ជសសន3(ដខរបកហ)ព%ឆ' 1975 ល
3-ក\ត នង ស|OនoតE បបជXបមតយZមសរ% -ក\តនងបកtហតÇមលខ%កចcបពមបពwងសនE
ភព (បកtង> រ%ស)មAរថជយពកឃតករ(ដខរបកហ)នយយន នង រ]5 ភល(បកtងហណ) យ) បមងK ត
ម$ង កវញនន)វ( របបរជក 1យនស?នយ ) មលកទ%2 សបមបខ ននសមបច ជសÇ ពរ
ម/ឆ' 1993។
4- បមងK តរ]5 ភល(កលព%រ) ដលមយងមលមJញនមពលមន ថ(មស?ចក\តជត)
អងQមន កព1ងមX+ករចញc 7 ប%ចរក~ ករពរ នង បប>ន បកtដខរបកហនយយន បនe បព%បកtមន មនករ
កកម ង នង ទនមខ~យយ> ងខ ងម/មបកយករម មឆ' តនឆ' 1993 ដល មរFបចម$ងម]យ(UNTAC)
នមរតE ស%ហន1 នជយលពក(ឃតករ) បកtមន រហ)តមន កម ងខ ងក មន នង
jនមAលហ_ នមX+ករ(បនយក) អណចព%បបជពលរ5ម]យករមX+(រ5បបហរ) បងi )រjនសមបច
ម/ថ-.ទ% 5-6 ដខកកK] ឆ' 1997 ។
5-ផMគនតមX+រ5បបហរថ-.ទ% 5-6 ដខកកK] ឆ' 1997 ម\%បបគលអណចផ? ច 1ខមA
ឲZពក ក 1យនស?នយយន ម\% រក~ នង ករពរ ខ នឲZរចផ1ត ព%ករកតមទសព% សណកត1លករអនEរ
ជត( ICC ) ម/ទ%បកtង(ឡមអ)បបមទស ហ1ល$ង3 ព%មបព 7ងចស ថ ក)នបបtស សណបចតEរបសខនន
មនអណចបគបបគនអចជយខ នននមពលអនគត(គឺជានយោប ម្នាល ហ៊នសែន-ចោរពតពិភពជនពាNកកមOBយន+សែន-ចោរពតបិតចិតដងPចោរពានវាណាQR0សែន-ចោរពដលអាចិតដងឯង)ជNយខ្លួនបាន@Uនបាន)
មហយមន ជមលកច1ងមបកយដល នមរតE ស%ហន1 នចងចណងបញi ឬ 1តមភ ងបញi

ជ- %?ងមទFត កមល (ជតនងមត1ភ)ដខរ)មយងន)វ1នមពល( មសEចក\តជត) អងQមន ]ចខMលស ប ម]យ
គតន បនMលទ1កឲZន)វស' ថថន (បញi ស 1កស ញជមបចនសនo 7កសនo បលបបជជតខន) ដល
មយងមលមJញថ (ហពកម] សសយ) ឬអចនយយនមទFតថជ (បញi សម បជតឲZស ប)
ហ' 7ងឯង ។
មតមយងជបបជជតដខរ ជអ'កកព1ងរងមបគ ជអ'កកព1ងមX+ករម] សសយ ន)វបញi
@X.នX.រទងអស ហ' 7ង( បពម/មលកតមK ងមស?ចដល(កសក) គ នគ1ណX@ គ នស%លX3 គ នសចcX3)
រមបFបហ' 7ងថជ(បព ហវរកM|បត)ជ(បព វរប%តឯករជZជត-ប)រណភពទ7ក% នង ឯកភពជត)មទFតឬមទ?
មបមយងនយយអព%បញi មយងបត!វសររកមមហត1ថនបញi ឬមបមយង នយយអព%
មភ ងមឆ ( អគQ %ភ|យ ) មយងក@បត!វសររក ឬដស+ងរកមមហត1 ឬ)លមហត1ថនមភ ងមន ដរថ មតវមកតកព%អ+ % ?
ន1សM1ត ឬ មកតមឆ ម]យខ នឯង ឬ មកតម$ងម]យសមហត1មផMងមទFត មទបមយងដស+ងរកករពត នង
មមហត1មJញ ។
!Vងណាមញ(ចោរពានវាភ@>ងង្រ្គាម)XYម)សែន-ចោរពដលបានឆាបិតចិតដងចោរពានវា[0(ជាតម្នាល ហ៊តភ\មសែន-ចោរពខ្លួនបានOរ ចោរពានវាយ>ងចោរពានវា=>សែន-ចោរពតកាំបិតចិ]យចោរពានវា^ជាចោរពានវា_0កន@ងមកគឺជានយោប (ម្នាល ហ៊នអAកដត)
សរថមតនរណជអ'ក1ត ? ចម យគ: នមរតE ស%ហន1 ប>1ដនEគត នង បរវរបសគត ដបជបបថជពក
(សធរណរ5ដខរ) ។
មតនរណជអ'កបមងK តរបបបបល|យព)ជសសន3(ដខរបកហ) ដលនសម បបបជ
ជតដខរមយងអស3 លនកន បពទងនមX+ឲZមត1បបមទសដខរមយងក យមAជវលកបមខ ច ក'1ង- 1ក ក' 1ង
បតពង ប7ងបរ ឬ ស)\%ដត ក' 1ងអណE ) ងទ7ក ក@មពមពញមAម]យសកសពo ដរមន ?ចម យគ: នមរតE ស%ហន1
ប>1ដនEគត នង បរវរបសគតបបថជពក(ប>1ល ពត) ។
មតនរណជអ'កបមងK តរបបរជក 1យនស?នយមលកទ% 2 ដលបចc 1ប\ន'មន ន
ក យ មAជរបបខI 1កញÄ ]ចថ-របសរ]5 ភលក 1យនសEផE ចករ( បកtងមប>កង) នង (បកtងហណ) យ) មA
មហយ មន ? ចម យគ: នមរតE ស%ហន1 មទFតហ7'ង ។
ដ\ចោរពានវាចិតដងឯង)A0ព្រះមហាវគឺជានយោបបិតចិតដង)បិតចិតដងញ្ហាដែលកaសែន-ចោរពដលចោរពានវាក>តម្នាល ហ៊ននាចោរពានវាពិភពជនពាលបិតចិតដងចិតដងឯង)cBបិតចិតដង4dនA ព្រះមហាវគឺជានយោបបិតចិតដង)បិតចិតដងញ្ហាដែលកaសែន-ចោរពដលចោរពានវាe>fឲ្យជាតិន4hជាតនងម្នាល ហ៊តភ\មសែន-ចោរពខ្លួនបានOរ
ធ្លាក់ចុ]ក)ចិតដងឯង)0 ដនដាបិតចិតដងរហ៊ុន សែន\តកាំបិតចិ]យខ្លួនបាន@Uនចោរពានវា^ជាខ្លួនបានkBកញ្ជះគេដូm0ចោរពានវាគឺជានយោបដ\ចិតដងឯង)ពិភពជនពាfថៃ្ងនេះគopចោរពានវាន0គឺជានយោប មកពិភពជនពា-នរណា ? ។
ដខរមយងមសeដតទងអស(ននឲZកហ1សមAមលមសEច កសក ពរលអវដស នមរតE
ស%ហន1 ដលជមមហត1មន មទ មបព ពកមគ មគរព ពកមគសសឡញ ម]យគតថគតហ' 7ងជមស?ច ជអ'ក
មនប1ណZ មនរ% ជអតមទព របសពកមគ មទ ប%ជមX+ (ខ1សក@បត!វ មX+បត!វក@លU ) រហ)ត មនបបជជតដខរ
មយងដលជអ'កកន ( បព ព1ទoសសន3 ) មសe ដតទងអសនមនរ)បភព ឬ រ)បចម ករបស បព ព1ទoដលជ
បព របគ!ថនមយងម/មលហ17ងម\%( បិតចិតដង\ជា)មទ ប>1ដនEដបជយករ)បភព ឬ រ)បចម ករបស នមរតE ស%ហន1 មA
]កមលហ17ងម\% ( អ1ជX)បប)ជ) ជនសវញ ។
ជមហត1មX+ឲZមសEចកហ)ចអងQមន រតដត ម-Kង រមរង នង អណច រ% ដលខនមន
យក មAបបបពត%Eដតបទឧបក5EងមហយEងមទFត
កមលជតមត1ភ)របសខ ន)ចដលមយងនជបបបទ កនងក
ម/មលមលកមយងមន មនម7កនបបមទសជមបចន ទងមសEច ទងរសស? ម/1នមពល
ដលពកមគស ប ពកមគដតងដតឲZជ ប)ន ន ឬ ជពកZ បណE ផE ទ1ក ម\%ឲZ បបជរសសE ឬ បបជពលរ5
របសមគ មX+ត ឬអន1វតEន3តន)វអ%+ដលមគចងននមពលអនគត សរថមត នមរតE ស%ហន1 ដលជ មសEច
ដខរ(មហាព្រះមហាវបិតចិតដងល6យ) អងQមន នមផIពកZបណE អ%+ខ កឲZបបជជតរបសខនម/1ន មពលដលខ នជត]ច

ខZលស បមន ? ចម យគ:មន មនប%ពកZបណE ៖
ពាក4hបិតចិតដងណាqទីកនែ្លង-មNយ ៖ មX+យ> ងណឲZបបជជតដខរមយងទង)លម/ដតមនជមនaមជaជក នង1តមកមល ខ នថ
ជអ'កមនអណច មនប1ណZ មនរទo រ% នងនក យមAជអតមទព ម/មបកយមពលស បមAមហយមន
បណ? មន បត!វនបរវ របសគតអន1វតEន3 មX+តភ ៗដរ)ចដលមយង នមJញ ន7ង នឮ រចក
មហយក' 1ងរយ មពលកនងកមន គ:ពកមគនមបបបស (បមចcកវជÄ ស|យ- %)បកថ$ រ)ប1ខរបស ស%ហន1 ក' 1ង
រ)បបព ច|នe មរដចកចយឲZបបជពលរ5ទ)ទងបបមទសម\% សដ?ងន)វ អប%យជមនaលមសEចអងQមន តមA 1ខ
មទFតម]យមX+ករមឃសន បបកបរ)បភពថជ (មសEចមនអណច មនរ%ខOស នអចមននរណ ឬ
ប1គQល ណប> ពលនម$យ ។
ពាក4hបិតចិតដងណាqទីកនែ្លង-ពិភពជនពា-រ ៖ មX+យ> ងណឲZបបជជតដខរមយងទង)លម/ដតមនជមនaមជaជក នង1តមកមលខ នថ
ជអ'កសសឡញជតមត1ភ)រហ)តលមងi ច1ងមបកយថនជ%វ ត មហយមរaងមន ក@បត!វនពក បរវររបស គត
មលកយកកអន1វតEន3មហយដរ )ចដលមយង នមJញ ន7ង នឮ រចកមហយក'1ង ប>1ន នស? ហ3
កនងកមន អព%)លមហត1ថនករស បរបស នមរតE ស%ហន1 កលព%យបថ-.ទ%15 ត1ល ឆ' 2012 ម/មប>កង
ចោរពានវារrងចោរពានវាន0គឺជានយោប ជាចោរពានវារrងនចោរពានវា!យទីកនែ្លងsសាទីកនែ្លង សែន-ចោរពដលបិតចិតដងរuវាំង ) គររបិតចិតដង)គ្នាគឺ ៖ត) សែន-ចោរពដលជាអាយPងកញ្ជះគេដូm0បិតចិតដងរចោរពានវាទីកនែ្លង ចិតដងឯង)ន-យNន នង អាយPង
oOvរបិតចិតដង)អាយPងសែន-ចោរពដលម្នាល ហ៊នចោរពានវាwx0ថា -វិរក្ស័តតz eមOចោរពានវាកាំបិតចិ នង ក{ម ខា ឬ (ក{ម
ចោរពានវាសាកាំបិតចិ)កពិភពជនពាងចោរពានវាល>កយកមកសែន-ចោរពម+ងកABង ( ចោរពានវា}~ននចោរពានវា!បាយ ) សែន-ចោរពដលម្នាល ហ៊នចោរពានវាwx0ថា( ព្រះមហាវបិតចិតដងជាeបិតចិតដងចោរពានវាតយ4h
ចោរពានវាង្រ្គាម)XY0ជាត ) នាចោរពានវាពិភពជនពាលចោរពានវាន0ហ៊ុន សែនA{ងគឺជានយោប ចោរពានវាដvម4d- ៖
ព្រះមហាវបិតចិតដងកាំបិតចិរទីកនែ្លង-មNយ៖ ម\%មលកតមកង នមរតE ស%ហន1 ដលជអ'កមនគ1មណបករÜ @ឧតE1ងឧតEកមលពកមគ នង
ម\%លងសអតន)វបទឧបក5 @មបចនសនo 7ក សនo ប ដលមសEចអងQមន នបបបពតE កមល ជត នង មត1ភ)
របសខ នក' 1ងរយÜមពល 05 ទសវតMរ3 កនងកមន ។
ម្នាល៊ន9រជាចោរពានវាព្រះមហាវចិតដងឯង)>នសែន-ចោរពដលបានចោរពានវាទីកនែ្លងNររហ៊ុន សែន\តមកដល)ចោរពានវាពិភពជនពាលចោរពានវាន0ម្នាល៊នដ\ចិតដងឯង)ជា ៖
1- មតយជ%វតរបស មសEចក 1យនសE នមរតE ស%ហន1 នមX+អ%+ខ ម\%ជតមត1ភ)
របសខ ន ? មន គ:ជសណ រដលស)\%ដត ស%ហន1 ខ នឯងក@ពកនងមឆ យ ។
2- 1ន នងស បមនបបជជតដខរមយងដលជអ'កមស'ហជត មត1ភ) នមស' ស1
ន អង+រ ឲZមស?ចអងQមន មនមសចកE %ក ហន ហ_ នបបឈ1ខ ទលនងបញi ទងឡយដលខនន សង
នមX+កនងក នន|យថ អ'កណចងគ:អ'កមន ជអ'កសសយ មបព ជអ'ក7ង ន)វ1ខចណង ឬ មណ រថន
បញi ប>1ដន?ព1នសមបច មបព មសEចអងQមន នបពទទលសQ លករពតថខនជអ'កមX+ ។
3- មបកយករស បមនដតពកZបបជជតខ ន មជរ3 បបម- នង ]កបណE សរថ ជ
មសEច (កសក) ជ( មសEចក\តជត- បផ ញជត) ខ នឯង ។ល។នង។ល។ ដលមរaងអសស!វទងអសមន
នមរតE ស%ហន1 ខ នឯង7ងចសជងអ'កថទ មទបនមផIន)វ ពកZបណ? មរaងមក បតលមAមល ( >)នក) នង
ស1%ស1វតÇ X មក ឲZរកឱកសលUៗម\%សដEងបបបបជពលរ5ថ ( ខ នស បមបព នបពទទលខ1ស
បត!វមលករតបងមក បតល)មAឲZយន គ:សដEងឲZជតដខរមយងទង)លមJញថ1ន ន7ង ខនស ប
នមX+ករករពរដន%រហ)តវរÜច1ងមបកយថនជ%វ ត ឬ ក' 1ងថនយមទFតគ:(សា]បិតចិតដង)ចោរពានវាព្រះមហាវពា0ព្រះមហាវឡាញ)ជាតម្នាល ហ៊តភ\ម)ហ៊ុន សែនA{ងឯង។
ព្រះមហាវបិតចិតដងកាំបិតចិរទីកនែ្លង-ពិភពជនពា-រ ៖ ម\%កតបនÇយន)វកE %នe 7លសងM|យទងឡយទងពងកមល ស1%ស1វតÇ X មក ដលកព1ងច)លរ
មX+នមយយជយគណបកM(សមងងQ ជត)ថជន1សM ឬ ជអយ>ង របស ហ_1ន ដសន នង ម\% ជបtញ
ឲZតជត នង អនEរជត មលមJញថគណបកM(សមងងQ ជត)ហ' 7ងមនបកtមសEចច)លរម]យកE %មស បតង

មបព មនទម' សយ> ងX.នX.រជយ ហ_1ន ដសន ដលជអយ>ងកញÄ យន ។
(ចោរពានវាគ្នាគឺ ៖លបិតចិតដង9ងដÅeរបិតចិតដង) ហ៊ុន សែនន សែន-ចោរពន គឺជានយោប ជព្រះមហាវមញឲ្យជាតិន4hគឺជានយោប9បិតចិតដងក45(ចោរពានវាង្រ្គាម)XY0ជាត នង ចោរពានវា}ក ម រង45-)ចិតដងឯង)\លរNម កABងកាំបិតចិរ
ចោរពានវាបា0ចោរពានវាឆាតនាថៃ្ងនេះគopទីកនែ្លង- 28 សែន-ចោរពខ្លួនបានកកÑដា ឆា 2013 ចោរពានវាន0 )
ពាក4hបិតចិតដងណាqទីកនែ្លង-បិតចិតដង- ៖ ផE ឲZបបជជតដខរមយងទង)ល (រNបិតចិតដងរNមសាមគឺជានយោប

7កនម]យ នមរត? រណឫទo ជនសវញ ។
ចោរពានវាត>ម\លចោរពានវាហ៊ុន សែនតអf-បានជាចោរពានវាមដIកនាថៃ្ងនេះគនចិតដងឯង)លនាទាំងអស់នង 03 សែន-ចោរពដលម្នាល ហ៊នននាកាំបិតចិរជាអAកសាធ្លាក់ចុរ9រដâនយម ទាំងអស់នងអ)ចោរពានវានា0មនចោរពានវាព្រះមហាវជv
ចោរពានវារéយកមន45សែន-ចោរពដលម្នាល ហ៊នននាកាំបិតចិរដ\ចិតដងឯង)គ្នាគឺ ៖ មកចោរពានវាe>fជាចោរពានវាមដIករបិតចិតដង)ខ្លួនបាន@Uននាចោរពានវាពិភពជនពាលចោរពានវានា0 បិតចិតដងPសែន-ចោរពន:សែន-ចោរពបិតចិតដងជាចោរពានវា^ចោរពានវាព្រះមហាវជvចោរពានវារéយក ចោរពានវា:ចិតដងឯង)
កមOBយន: នចោរពានវា*ត:ម -ហ៊ុន សែនន សែន-ចោរពដលជាព្រះមហាវតវិរក្ស័តថៃ្ងនេះគនរបិតចិតដងបិតចិតដង សាធ្លាក់ចុរ9រដâមកចោរពានវាe>fជាចោរពានវាមដIកនារបិតចិតដង)ខ្លួនបាន@Uនចោរពានវា^វិរក្ស័ត3ញ ?
ម្នាល៊នចោរពានវាហ៊ុនែនត_លeៗចិតដងឯង)នNន 06 ព្រះមហាវបិតចិតដងកាំបិតចិរ គឺជានយោប ៖
ព្រះមហាវបិតចិតដងកាំបិតចិរទីកនែ្លង-មNយ : អងQករសហបបជជតម/បនEផEលករគបទ លរបបកO 1ជបបជXបមតយZ បបល|យព)ជសសន3។
ព្រះមហាវបិតចិតដងកាំបិតចិរទីកនែ្លង-ពិភពជនពា-រ : បបមទសមលកមសរ%បបជXបមតយZនទននផ?លករគបទលបកtចលនអ'កតស_)ដខរមយងមទ
នមពលមន ។
ព្រះមហាវបិតចិតដងកាំបិតចិរទីកនែ្លង-បិតចិតដង- : គ នម7កនដលជអ'កសធរណរ5នយពតបកណយបពមចញ1ខ7កនពកមយងនមពល
មន ម]យ មហត1ថ បកtដខរបកហ ប>1ល ពត ម/មនអសន ក' 1ងអងQករសហបបជជត ប>1ដនEមយងមនសអង
មAមល មលក អ1ន ត មលក មទFប ដបន នង មលក គ%ង មន ដលជម7កនកព)លរបសកងទ|ព ( ANS ) ។
ព្រះមហាវបិតចិតដងកាំបិតចិរទីកនែ្លង-បិតចិតដងNន : រ]5 ភលចនក 1យនស?បកtងមប>កង ម/បនEផ?លជនយបគបដបបយ> ងឲZលរបបដខរបកហ ។
ព្រះមហាវបិតចិតដងកាំបិតចិរទីកនែ្លង-ព្រះមហាវបា : មស?ចក 1នស? នមរត? ស%ហន1 ដលមនរ]5 ភលចនក 1យនស?បកtងមប>កងជ ហតE ម/មន
បបជបប%យភពខOសកមលបបជពលរ5ដខរមយងនមពលមន ម]យពកមយងមនជមនaយ> ង1តមថ មស?ច
ក 1យនសE យអងQមន ពតជ (រងចល ចលចតE )ត\តអ%នទទលមមរFនយ> ងឈ:ចបព% (របបបបល|យព)ជ
សសន3 ដខរបកហ )កនងក។ មហយពកមយងនផ?លមសចក%Eសងà7យ> ងមពញទហ7ងមAមល មស?ចក\តជត
អងQមន ថ ន7ងអច7កនពកមយងមឆO មAរកករ រម] ជត នង មត1ភ)កO1ជមយង ឲZរចផ1តព%ករកនកប
បគបបគង របសសបត!វ យន j នពន បកtង ហណ) យ នមពលអនគត។
ព្រះមហាវបិតចិតដងកាំបិតចិរព្រះមហាវបាមNយ : គ នផ )វមបជសមរស ?
រណសរM ( FUNCINPEC ) មបកករ7កនរបសមស?ចក 1យនសE នមរតE ស%ហន1 នមពល
មន មនកររ%កចមរនល)តលសយ> ងឆបរហ|ស ក' 1ងរយ មពលដត 02 ឆ' ប>1មណv ( FUNCINPEC ) មX+កររបរ
ន7ង បបដបប)ល នបបជពលរ5ដខរមយងដលជអ'ក សសឡញជត នង អ'កសសឡញលទo បបជXបមតយZ
រប1:ននកឲZច)ល កររស រទ1កk នង រមX+ករតស_)ជយគ' ម/តជ1រ របសចលនអ'កតស_)ទង 03
( )ល%ណក ) ( ឃ ងមaង ) (ឧតEរទស ) បពទងទទលនករគបទយ> ងមបចន សនo 7កសនo ប ព%សណក
បបជពលរ5ដខរមយងទងក' 1ងបបមទស នង មបâបបមទស ។
រ9រ45 ( FUNCINPEC ) ព្រះមហាវតវិរក្ស័តបានសែន-ចោរពបិតចិតដងងសែន-ចោរពចិតដងឯង)កជាពិភពជនពា-រសែន-ចោរព_Aកដាចិតដងឯង))ចោរពានវាដាយសែន-ចោរពàកពិភពជនពា-គ្នាគឺ ៖ ៖
1- សែន-ចោរព_Aកនចោរពានវា!បាយ
2- សែន-ចោរព_Aកកងទីកនែ្លង6ពិភពជនពា
សែន-ចោរព_Aកនចោរពានវា!បាយដIកនាចោរពានវាដាយ ៖
1- មសEចក 1យនស? នមរត? ស%ហន1 ជបបធន រណសរM ។
2- មលក ញ 1 7ក ជ)$ 1 ង ជអន1បបធនទ% 1 រណសរM។
3- មលក អ1ន ត ជអន1បបធនទ% 2 រណសរM នង ជអគQមបញÄ ករ កងទ|ពជតនយ ស%ហន1
( ANS )ប>1ដន? បត!វន នមរតE ស%ហន1 កមចញព%តដណង អគQមបញÄ ករកងទ|ពម/ឆ' 1983 នង អន1បបធន
ទ% 2 ថនរណសរM ម/ឆ' 1985 ម]យមចទថ មនគនតក\ត រចមហយ]កបញc ) លបបពនoរបសខ ន (>)នច ស%ហន1 )
កជនសវញ ។

4- មលក ចក សមរaន ជអគQមលខXករ រណសរM ។
សែន-ចោរព_Aកកងទីកនែ្លង6ពិភពជនពា ៖
ដផ'កកងទ|ពមនមj ថ កងទ|ពជតនយ ស%ហន1 ( ANS ) ដលមនមj ជភសរងថ( Armee Nationale
Sihanoukienne ) នង មនមj ជភសអងមគសថ ( National Armies of Sihanoukist )មនអ'ក7កនសខនៗ
)ចខងមបកមន ៖
1- មលក អ1ន ត ជអគQមបញÄ ករកងទ|ពជតនយ ស%ហន1( ANS )មនអតតភពជមបកkភព
បបធនXបត%ថន របបសធរណរ5ដខរ នង មននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ ។
2- ឧតEមសន%យ មទFប ដបន ជអគQមបញÄ កររងនងជនយអគQមសនXករកងទ|ពជតនយ
ស%ហន1 (ANS ) មនអតតភពជមបញÄ ករកងពលXទ% 12 នង ជអភលដខបត កព1ងX ថនរបបសធរណរ5
ដខរ នង មននន' ករជអ'កសរធរ5នយ ។
3- ឧតEមសន%យ គ%ង មន ជនយអគQមសនXកររងកងទ|ពជតនយ ស%ហន1( ANS )មនអត%ត
ភពជនយទហ_ នជនខOសថនរបបសធរណរ5ដខរ នង មននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ ។
4- ឧតEមសន%យ នង មហFន ជនយអគQមសនXកររងកងទ|ពជតនយ ស%ហន1(ANS )មនអត%ត
ភពជនយទហ_ នជនខOសថនរបបសធរណរ5ដខរ នង មននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ ។
កងទ|ពជតនយ ស%ហន1 ( ANS )ម ទ%តង)ល]5 នដលជទ%បញÄ ករXម/ជ1រ ( អ)រស ច ) ។
សែន-ចោរព_Aកកងទីកនែ្លង6ពិភពជនពាចោរពានវាន0 គឺជានយោប ហ៊នចិតដងឯង)លនាកម្នាល ហ៊]ងអAកត\ (MOULINAKA )( KLAING MOEUNG )( UDAR TUS ) ចោរពានវាãចោរពានវាព្រះមហាវកាំបិតចិមកាំបិតចិរបិតចិតដងXYបិតចិតដង)បិតចិតដងញ្ហាដែលក
ផ្ទាល់ល) ព្រះមហាវពិភពជនពាមទាំងអស់នងបានចោរពានវារបិតចិតដងចិតដងឯង)ឲ្យជាតិន4hចោរពានវា^ជា 03 កងពិភពជនពាលeព្រះមហាវបិតចិតដងយទីកនែ្លងs ចោរពានវាដាយបានឲ្យជាតិន4hចោរពានវាwx0ថា ៖
កងពិភពជនពាលeទីកនែ្លង- 1 ( ម\ល-ណាកាំបិតចិ )( MOULINAKA ) ដIកនាចោរពានវាដាយ ៖
1- មលក ដញ> ស1ផ1ន ជមបញÄ ករកងពល នងមននន' ករជអ'កស%ហន1 នយ។
2- មលក ង ដខ ជមបញÄ កររងកងពល នងមននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ ។
3- មលក បក មសន ជនយមសនXករកងពល នងមននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ
ម ទ%តង)ល]5 នដលជទ%បញÄ ម/ជ1រ ( ថបពបព មä' ) នង ម ទ%តងមសនXករម/ ( អ)រតឫសM%សសtក )
( ណងចន ) ។
កងពិភពជនពាលeទីកនែ្លង- 2 ( ឃា]ងចោរពានវាមrង )(KLAING MOEUNG ) ដIកនាចោរពានវាដាយ ៖
1- មលក ទន ចយ ជមបញÄ ករកងពល នងមននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ ។
2- មលក បក!ច មយa ជមបញÄ កររងកងពល នងមននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ។
3- មលក មថង ន)វ ជនយមសនXករកងពល នងមននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ។
ម ទ%តង)ល]5 នដលជទ%បញÄ ម/ជ1រ ( អ)រស ច ) ។
កងពិភពជនពាលeទីកនែ្លង- 3 ( ឧត+រទីកនែ្លង )( UDAR TUS ) ដIកនាចោរពានវាដាយ ៖
សធរណរ5នយ ។
1- មលក ស+ 1% មXaន ជមបញÄ ករកងពល នងមននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ ។
2- មលក ដសន ចរ> 1ង មp មuដសន ជមន ជមបញÄ កររងកងពល នងមននន' ករជអ'ក
3- មលក ហ_1ន មភaង ជនយមសនXករកងពល នងមននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ។

ម ទ%តង)ល]5 នដលជទ%បញÄ ម/ជ1រ ( អ)រស ច ) ។
ចលនកម ង( )ល%ណក ) បមងKតម$ងម]យអត%តនយទហ_ នកងទ|ពមជងទ7ក ថនរបប
សធរណរ5ដខរ មលក គង ស1% មឡ ម/ឆ' 1979 ម/ជ1រ ( សE 1កកក ) ជបបពt ដន ដខរ-ថ- ។
ម\%ផEលករងយសស}លក' 1ងករមX+មណ ររវងក' 1ងបបមទស នង ជ1រជយដន ពកមយងន
សមបចចតEមX+ករផ សបE )រទ%តងព%ជ1រ ( សE 1កកក )កម/ជ1រ ( ណង ចន ) វញ ម]យតងមj ថ)ល]5 ន
ស7ក( ថបពបព មä' ) ។
ម]យមន)ល]5 នស7កម/តបចកទ+ រមចញច)លរវងជ1រដខរ-ថ- ជមហត1បណE លឲZចលន
( )ល%ណក ) មនកររ%កចមរនល)តលសយ> ងឆបរហ|ស ទងដផ'កកម ងទ|ព នង កម ងបបជពលរ5 រហ)ត
លមX+ឲZចលនមន ក យមAជចលនកម ងអ'កតស_)យដលXជងមគក'1ងចមណចលន ទងប%ថនរណសរM
( FUNCINPEC )
។
មលក គង ស1% មឡ ជម7កនមយធ@អងអចក ហនម' ក មលកន7កនកម ងទ|ព
( )ល%ណក ) បបយ1ទoបបឆងតទល ន7ង កម ងទ|ពj នពនរបសយន នង មសF ជញ7កញ>ប ជមហត1មX+
ឲZចលន ( )ល%ណក ) មនមj ម សមងល\%លញទ)ទងពភពមលក នមពលមន ។
មលក គង ស1% មឡ ពតជអ'កមស'ហជតពតបក មលកនក យមAជវ %រÜជនគរ) នង
ជទ%មគរពសសឡញមពញចតE ថនបណE យ1ទoជន យ1ទoនរ% នង បបជពលរ5ដខរមយងទងអសដលរសម/ក'1ង
ជ1រតបពt ដនដខរ-ថ- ប>1ដន?ជអក1សលសបមបជតសសន3មយង មលកនស បម/ក' 1ងឆ' 1980 បនe បក
មលក ដញ> ស1ផ1ន ដលជអន1បបធនថនចលន ( )ល%ណក ) នម$ងកនតដណងជបបធនបន? ។
លោក៉ែមក ញ៉ែមុផម សុផុនាផុនានឋន មានឋានជាប្អូនថៃ្ នថៃ្លប របសុផុនាលោក៉ែមសុផុនាចកម យន សុផុន មា នលោក ញ៉ែម!ត្តម សីហ ម សុផុន មា#ហន នង មានឋានជា
ឪពុកមាបង្កមាបលោក ញ៉ែមង()ត្តម សីហរបសុផុន មា នលោក ញ៉ែម!ត្តម សីហម រណឫទ- ។
មលក ដញ> ស1ផ1ន ពតជអ'កនយ ស%ហន1 100 % នង ជមហត1បណE លមX+ ឲZចលន
( MOULINAKA )ទង)លដលមននន' ករជអ'កសធរណរ5នយយមន នក យមAជចលននយ
ស%ហន1 ម]យបរ យ> យ ។
មលក ដញ> ស1ផ1ន ន7កនចលន ( )ល%ណក ) បនEព%មលក គង ស1% មឡ យ> ង
មនបបសទoភព ម]យសនe 1 ថនកររ%កចមរន យ> ងឆប រហ|សរបសចលនដលនយ ស%ហន1 យមន ន
មX+ ឲZចលនកម ងអ'កតស_)មផMងៗមនករ បចដណន ននe j' ន%ស យ> ងខ ង ។
ម/ដខ កកK] ឆ' 1982 មសEចក 1យនស? នមរតE ស%ហន1 នកមX+ទសMនកចcជមលក
ប)ងម/ជ1រដខរមភFសខ ន ( KHAO I DANG ) ក' 1ងបបមទសថ-$ង3 នង ជ1រអ'កតស_)ដខរ បនe យអព7ល (ស1:នសន )
ជ1រ អ)រស ច ( ស%ហន1 ) នង ជ1រ អនងដវង ( ដខរបកហ ) ម]យននកជយម/ >)នក ស%ហន1 .នមរតE
រណឫទo. នមរតE ចបកពងM នង អ'កដហរហយចននមទFតកជយផង ។
ម/មឆ' 1983 ចលន()ល%ណក )បត!វនផ សបE )រទ%តង)ល]5 នម]យបងk តបងk ព%
សណកម7កនកព)ល ( ANS ) ព%ជ1រ( ណង ចន )មAម/ជ1រ ( អ)រស ច )មហយបនe បកផ សព%(អ)រស ច)
មAជ1រ(តទ1)ឬ(ភ' មខFវ)វញ។
ក' 1ងករផ សបE )រទ%តង)ល]5 នព%( ណងចន )មAកន ( អ)រស ច ) នមX+ឲZមនកររក
រក)សន7ងក យមAជជមម រវងមលក ដញ> ស1ផ1ន នង ( ANS)
ម]យពកមយង7ងយ> ងចសថមន នមរតE
ចបកពងM ម/ព%មបកយ ។

បនe បព%ន7កជញÄ ) នកម ងពលទងអសកល)ល]5 ន ( អ)រស ច )រចមហយ នមពល
មន ម7កនកព)ល ( ANS ) មលក អន ត នង នមរតE ចបកពងM នបញÄ ឲZចលន ( )ល%ណក )នយក
កម ងរបសខ នទងកងទ|ព ទងបបជពលរ5 មAម ទ%តង- %ម/ដខMមបតwជរ1ខ ប>1ដន?មលក ដញ> ស1ផ1ន ន
បព មហយមX+ករបមសXយ> ងខ ងក មAន7ងបញÄ របស ( ANS ) ម]យសអងមAមល សន? ស1ខសបមប
បបជពលរ5ជមហត1មX+ឲZ មលក អន ត នង នមរតE ចបកពងM ដលជន1សMសណបចតEរបស(>)នក ស%ហន1)
មនករខ7ងសយ> ងខ ងរហ)តមនករឃតឃងខ នមលក ដញ> ស1ផ1ន យរយ ម/ក' 1ងទ%បកtង ងកក
បបមទសថ-$ង3 ។
ករឃតខ នមលក ដញ> ស1ផ1ន នឲZមX+មណ របត$បកកនជយដនវ ញ នមពលមន
គ:មន)លមហត1ម\%ទបសK តនឲZចលន ()ល%ណក )នយកកម ងរបសខ នមចញព%ជ1រ (អ)រស ច )មAម
ទ%តង-%ម/ ( តទ1 ) ប>1ដនEព1នសមបចម]យមហត1ថ កម ងទ|ពរបស ( )ល%ណក ) ដល7កនម]យ
មលក បក មសន មលក $ 1 ង ន1ត មលក អ_ង ស)ផត មលក ញ7ក ប_1នថឆ នង មលក ខន សមវaន នមX+
ករបបកសគរ ថន7ងមX+ករ មឡព|ទoអគQទ%បញÄ ករ ( ANS )
មហយនង វយកទច មបនម] ដលងមលក
ដញ> ស1ផ1ន ក' 1ងរយ មពល 24 មម> ង មទមន ជមហត1បណE លឲZ មលក អន ត នង ចបកពងM ភ|យសនមស
ម] ដលងមលក ដញ> ស1ផ1ន កវញ តករកណត ។
មបកយព%ននយកកម ងរបសខ នទងអសមAម ទ%តង-%ម/ ( តទ1 ) រចកមលក
ដញ> ស1ផ1ន នមX+មណ រមAកនទ%បកtង មប>កង ជញ7កញ>បម\%ជបជយបងថ-របសគតគ: មសEចក1យនស?
នមរត? ស%ហន1 មហយនមX+ករមស'ស1ល មសEចក\តជតអងQមន ឲZបញÄ) ន នមរត? រណឫទo ដលជក យ
របសខ នឲZកបបចករម/បបមទស ថ-$ង3 ម\%ជយសប}លកចcកររវង ( FUNCINPEC ) ន7ង( ANS )។
ម/ដខ -1ន ឆ' 1983 មស?ចក 1យនស? នមរតE ស%ហន1 នបបកសដតងតង នមរតE
រណឫទo ជអ'កតណង នមរតE ស%ហន1 បបចកO 1ជ -អស1% នង ដតងតង នមរតE ចបកពងM ជនយអគQមស
នXកររងថនកងទ|ពជតនយ ស%ហន1 ( ANS ) ។
មបកយព%នទទលករដតងតងរចកពកមគទងព%រ ( រណឫទo នង ចបកពងM ) នមX+
មណ រមAតទ%តង)ល]5 ននៗរបស( MOULINAKA )( KHLAING MOEUNG )( UDAR TUS ) ម\%
ជបសមណ សណល ន7ង ស_ស1ខទ1កkលកម ងទ|ពដលកពងឈរមជងម/ត)ល]5 នស7កនយៗ ។
ករជបសមណ សណលគ' នមពលមន ( រណឫទo នង ចបកពងM )ននយយអXបយ
យ> ងមបចន នង មក កយ អព%បញi ជតមត1ភ)កO1ជមយង មហយពកមគទងព%រ នមX+ករដណនពកមយង
ឲZខតខបប7ងដបបងក' 1ងករតស_)ម\%រម] ជត នង មត1ភ) ឲZរចផ1តព%ករj នពន នង កនកបជ ជនព%
សណកសបត!វយននងរ]5 ភលដលជអយ>ងខI 1កញÄ បរមទសម]យពកមគនសដ?ងន)វ ទ7ក1ខ កយវ ករ
វចចតE @1 1ត ដលគរឲZជទ%មពញចតE ជទ%កកមâE នង មពញមAម]យក%Eសងà7 ។
បនe បព%ពកមគទងព%រមX+មណ របត$បមAកនទ%បកtង ងកក វ ញ ភ មន ដរ មលក
ដញ> ស1ផ1ន ក@ននយយបមងiបបបពកមយងឲZ7ងថក1មJញពកមគទងព%រមរជយគ' មហយគត ថបត!វ
រ> )វន7ងគ' គ: ខ1សសស$ ( រណឫទo ) ដលមលក ដញ> ស1ផ1ន មpថ ( បព អងQX ) នង ( ចបកពងM ) ដល
មលក ដញ> ស1ផ1ន មpថ(បព អងQត)ច )នបត!វគ' មទមបព អ% ( រណឫទo គ:ជទ%សសឡញមពញចតEរបសសមEចឪ
ចដណក ចបកពងM គ:ជទ%សសឡញមពញចតEរបសអ'កម' ង ( >)នក ) ។
( MOULINAKA )
ជចលនដលមនកម ងទ|ព នង កម ងបបជពលរ5មបចនជងមគជទ%
មពញចតE មពញម- ព%សណកមស?ចក\តជត នមរតE ស%ហន1 នដតប>1មណv មទភពរ%កចមរនXធតថនចលន
មន ក@ជទ%មពញចតE មពញម- ព%សណកម7កនកព)លៗថន ( ANS ) ផងដរ មហយមនអ'កខ មពញចតEខ ង
មពករហ)តល មកមហFរទ7កមត ចងន ចងន ។

លោក ញ៉ែម/ទ#ប0ផុនានឋត្តម សីហ ( MOULINAKA ) ញ៉ែម សុផ;លជាចលនា;>រ?ងប?ង មា0ម@ន ម@យលោក៉ែមនAត្រូវបានត្តមីហCវបានពុកមាបង្@កលោក៉ែមF;លោក៉ែមណ
) ម លោក៉ែមFពុកមាបង្Aញ៉ែមុផចកគ្នាជាHជា
ច0លោក ញ៉ែមរIកៗលោក ញ៉ែមត្រូវបានKយពុកមាបង្#Kរស្លាប់របបរបសុផុន មាលោក ញ៉ែមក ញ៉ែម សុផម សុផុន មាផុន មានឋន នង លោក ញ៉ែមក ឡ ង នត្តម សីហ លោក ញ៉ែម/ញ៉ែម សុផN កក(ដា នង លោក ញ៉ែមក អ៊ួង សូផQ@ង សុផុន មាផាត្តម សីហ លោក ញ៉ែម/ញ៉ែម សុផN កញ្ញា ឆាំT ឆាំ្ន 190H 1983 ។
ម/ដខ វចå ក ឆ' 1983 មលក អន ត ដលជអគQមបញÄ ករកងទ|ពជតនយ ស%ហន1
( ANS ) បត!វនមសEចក 1យនសE នមរតE ស%ហន1 កមចញព%1ខតដណង ម]យន]កភÄ បមAជយម/
ពកZថ ( មនគនតនមស ន7ងកងទ|ព ) ។
រចិតដងឯង)នាម6èនsovOរបិតចិតដង) ( ANS ) ចោរពានវាព្រះមហាវកាំបិតចិយចោរពានវា}ក អន តា ម្នាល ហ៊នដ\ចិតដងឯង)ខាងចោរពានវាព្រះមហាវកាំបិតចិមចោរពានវាន0 ៖
1- ឧតEមសន%យឯក មទFប ដបន ជអគQមបញÄ ករ
2- ឧតEមសន%យមទ គ%ង មន ជអគQមបញÄ កររង នង ជនយអគQមសនXករ
3- ឧតEមសន%យមទ នមរតE ចបកពងM ជនយអគQមសនXកររង
4- ឧតEមសន%យមទ នង មហFន ជនយអគQមសនXកររង
5- ឧតEមសន%យមទ ទ ចរ>ត ជនយអគQមសនXកររង
មបកយព%កម ងទ|ពយនវយមណE យកន)ល]5 លស7ក (តទ1 )ម/ដខករ ឆ' 1984
ដលបណE លឲZមលកឧតEមសន%យមទ គ%ង មន ដលជអគQមបញÄ កររង នង ជនយអគQមសនXករ ( ANS )
ស បនមពលមន ផងដរ មលកឧតEមសន%យឯក មទFប ដបន នបញÄ ឲZកម ងទ|ពទងអសរបស ( ANS )
មAម ទ%តង-%ម/ ( ភ' សស}ច ) វញ ។
បនe បព%ឧតEមសន%យមទ គ%ង មន ស បភ នមរតE ស%ហន1 មស?ចក\តជតអងQមន ក@ន
ដតងតង ឧតEមសន%យមទ នមរតE ចបកពងM ជនយអគQមសនXករថន ( ANS )
ភ ដរ ។
ម/ដខ ន ឆ' 1985 ក' 1ងតដណងជនយអគQមសនXករថន ( ANS ) នមរតE ចបកពងM
នមរFបចកងពល- %យម]យនឲZមj ថកងពលទ% 5 ម]យតងខ នឯងជមបញÄ ករថនកងពល-%មន
មហយក' 1ងករបមងK តកងពល- %របស នមរតE ចបកពងM នមពលមន គ:ព1មនកម ងទ|ព- %កព%ណមទ ប>1ដនEគត
មលងសអងមAមល ល1យកក សមç រ នង តដណង ជពមសសមន គ: សអងមAមលខ នឯងជក)ន មសEចហ' 7ង
ដហUង ម\% អ)សទញ បបដបប)ល មគFងគរ កម ងកព%កងពលចសៗម]យបតងៗដតEង គ:គតមលងបផ ញ
គ' ឯង ម]យនមរស1ខ ។ ជមហត1មX+ឲZមបញÄ ករកងពលចសៗល+ %ង1ខ ទបអតឈ' រហ)តមX+ឲZពកមយង
មកតក%Eរខន អសក%Eសងà7 នង ក យមAជមកតក%EចថបងមAវ ញ នមពលមន ។
ដខ ន ឆ' 1985 នមរត? ស%ហន1 នបបកសដតងតងក)នបបtសសឡញរបសខន
នមរតE រណឫទo ជអគQមទសភលទ)រមAថន ( ANS ) ។
( ANS ) ដលព%1នមនដត 03 កងពលX ប>1ដន?ចបតងព%ក)នបបtសទងព%ររបស ស%ហន1
ច)លកកន1ខតដណងខOសៗរបស ( ANS )
ពកមគនបបកតបបដជងគ' បមងK តនជមបចន កងពលបដនÇ
មទFតថនរ)បភពភសយ> ងពមរ សE បថ ( ពបង%កឲZនជកងពលម\%ដស+ងរកកម ង-% ) មពលមន មយង
មJញថពកមគមX+នដនពកមគម' កៗបមងK តន ព%រ-ប% កងពលបដនÇមទFត ចដណកកម ងទ|ពវ ញមន គ:ព1
មនកម ង-%កព%ណមទ ពកមគអ)សទញយកដតព%កងពលចសៗ ហ' 7ង ប>1ដន?មនសរ សខនម/បតងថ កង
ពល-% ទងអសមន ម/មបកករបគបបគងផe លរបស ( រណឫទo នង ចបកពងM ) ។
ម/ដខ ករ ឆ' 1986 មសEចក\តជត នមរតE ស%ហន1 នកមលកឧតEមសន%យ
ឯក មទFប ដបន មចញព%តដណងអគQមបញÄ ករថន ( ANS )
( មនគនតនមស ន7ងកងទ|ព ) ។
ម]យន]កភÄ បមAជយម/ពកZថ

រចិតដងឯង)នាម6èនsovOរបិតចិតដង) ( ANS ) ចោរពានវាព្រះមហាវកាំបិតចិយចោរពានវា}ក ឧត+មចោរពានវាន-យឯក ចោរពានវាទីកនែ្លងបិតចិតដង សែន-ចោរពបិតចិតដងន ម្នាល ហ៊នដ\ចិតដងឯង)ខាងចោរពានវាព្រះមហាវកាំបិតចិមចោរពានវាន0 ៖
1- នមរតE រណឫទo ជអគQមបញÄ ករ ម]យមន ឋននEរស|ក? ជ ឧតEមសន%យឯក ។
2- ឧតEមសន%យមទ នមរតE ចបកពងM ជនយអគQមសនXករ
3- ឧតEមសន%យមទ នង មហFន ជនយអគQមសនXកររង
4- ឧតEមសន%យមទ ទ ចរ>ត ជនយអគQមសនXកររង
ជាKរថៃ្ល របច;នZឬ ញ៉ែម សុផ;ល លោក ញ៉ែមក សុផុន មា\# លោក ញ៉ែម]^ន លោក ញ៉ែមមបញ្ញា ឆាំ_Kរកងពុកមាបង្ល]0ទ# 3 ( ឧត្តម សីហរ ទសុផុន មា ) ស្លាប់របបលោក ញ៉ែម/ញ៉ែម សុផN កក(ដា ឆាំ្ន 19H0 1986 ?
មហយមន ជមរaងXដលមX+ ឲZ ឧតEមសន%យ ទន ចយ ដលជមបញÄ ករកងពលXទ% 2
( ឃ ងមaង ) មនករបកព1ល1ខយ> ងខ ង ក' 1ងករទបសK តក)នមuរបសខ ននឲZរតមAច)លជយ (
នមរតE រណឫទo នង នមរតE ចបកពងM ) រហ)តលមនករ កបម@យរលោក ញ៉ែមcត្រូវបានd0 ៗ មទបស.បស. តន ជមហត1
បណE លឲZ រណឫទo - ចបកពងM នង មលក ទន ចយ មល1ខគ' ដលងច តងដតព%មពលមន ក ។
ខOសបផ1តរបស ( ANS )
មហយមន ក@ជមលកទ%យដរ ដលក)នបបtសទងព%ររបស ស%ហន1 ម$ងកនកបតដណង
ន7ងជករសមបចមជគជ|យ@XមXងណសរបសមសEចក 1យនសE នមរតE ស%ហន1
ដលជមស?ចក\តជត មស?ចបផ ញជតខ នឯងក' 1ងករ បនយកអណចដផ'កកងទ|ព ព%ម7កនកព)លៗ
ដល មននន' ករជអ'កសធរណរ5នយ នជសÇ ពរ ។
មទ ប%ជ( រណឫទo ) មនតដណងជអគQមបញÄ ករ នង ( ចបកពងM )មនតដណងជ
នយអគQមសនXករថន ( ANS ) មហយមន ក%? បញ៉ែមុផន លោក៉ែមដាយស្លាប់របរញ៉ែមុផត្តមីហពុកមាបង្@កលោក៉ែមFទាំងពីរជ0ងពុកមាបង្#រជាមនសុផុនាf
# កH ងទ ?ក;#ថៃ្លបត្រូវបានពុកមាបង្មទបនស)វមន
អណច មបព អណចទងអសនធ កមAមលកណE បថថន ឧតEមសន%យ ទន ចយ ឬដលមយងបគបគ' ន
មពលមន មpថ ( បព អងQមè ) ហ' 7ងដហUង ។
រណឫទo នង ចបកពងM7កន( ANS ) មបកករបងQ បបញÄ របសឧតEមសន%យ ទន ចយ
រហ)តលដខ មស ឆ' 1990 មស?ចក 1យនស? នមរតE ស%ហន1 នបញÄ ឲZ នមរតE រណឫទo ប? )រមj
កងទ|ព គ:បE )រព%កងទ|ពជតនយស%ហន1( Armee Nationale Sihanoukienne)( ANS ) មAជកងទ|ពជតកO 1ជ
អពTបកតZ ( Armee Nationale du Kampuchea Independant )( ANKI ) វញ ។
ករផ សបE )រមj ព% ( ANS ) កជ ( ANKI ) មន មបមយងនគតឲZន លU តលUនមទ
មន គ:មយងពតជមJញថជមរaងXត ប>1ដន?មន ជ ល\ចកល @មè កខ+ក របស ស%ហន1 ក' 1ងមគលបណង
លបបតឲZអសន)វអ%+ដលជ មករ3 រតក របសពកសធរណរ5នសងទ1កឲZកនងក ។
( ANS ) មនកររ%កចមរនល)តលសយ> ងឆបរហ|ស គ:កព%ករ7កនថនពក សធរណ
រ5នយ មហយ( ANS ) មន មហយជអងQករយដលន មបជសមរសយក ( នមរតE ស%ហន1 )ឲZកមX+ជ
អ'ក7កនដផ'កនមយយ នង មX+ករបមររហ)ត ស%ហន1 មស?ចក\តជតអងQមន នមX+ជបបធនបត%ភគ% ( CGDK )
បបធន( SNC ) នង រហ)តនម$ងមX+ជមស?ចជមលកទ%02 នសមបចម/ឆ' 1993។
ប>1ដន?ម/ទ%បផ1តពកមយងដលជពក សធរណរ5 បត!វន នមរតE ស%ហន1 ដលជ
មស?ចក 1យនសE បនយកអណចទងអស មបព ដតគតហ' 7ង (ស%ហន1 )មនករភ|យខ ចន7ងសសមម> លខ នឯង
ម]យគតគតថជ សធរណរ5 ។
ម/ដខ មស ឆ' 1990 មនកចcបបជ1យមបកអXបត%យភពថនឧតEមស ន%យទន ចយ

ជកចcបបជ1ដល នមរតE រណឫទoមpថជករពTយកខនមចញព%តដណងអគQមបញÄ ករថន ( ANKI )
មហត1ករណ3 មន មកតម$ងម/ទ%រដខបត (ស)រនe)បបមទស ថ-$ង3 ម]យមន(នមរតE ចបកពងM នង >)នក )
ម/ព%មបកយខ'ង ប>1ដនEមX+ព1នសមបច ចដណក)លមហត1ដលបណ? ឲZមនករបរជ|យមន គ: មនកងទ|ព
យភគXដល7កនម]យ ញ 1 7ក ប_1នថឆ ខន សមវaន ហ) ស1ខ នង មទ|ពយចននមទFតដលមស បតងន7ង
នមរត? រណឫទo មX+ពហករនច)លរបបជ1 ពកមគនបត7ដតនច)លរបបជ1មទ ប>1ដន?ដបជបបកសគរម]យ
បតងៗមA មលឧត?មសន%យ ទន ចយ នង បកkពកថឲZបឈêបជបនe នមបន)មច' មទពកមគន7ងមបបកម ង
ទ|ពទងអសវយកទច ចដណក នមរត? រណឫទo ដលកព1ងភ|យប សកម/ឯបកtង ងកក នមលមJញ
ចណ1 ច ខ ងរបសខ នបតងមន ក@តងមរមពងបទ!ងតងព% ងកក រហ)តល (ស)រនe )ហសព%(ស)រនe) បជtលល
(ភ' សស}ច)បពទងបបកសកតដណងនយអគQមសនXករថន ( ANKI ) ព%(នមរតE ចបកពងM ) ភ ៗដរ
ម]យមX+ករដតងតងឧត?មសន%យមទ ទ ចរ>ត ជនយអគQមសនXករថន( ANKI )
ជនសវញ ។
ឧតEមសន%យ ទន ចយ ឬ ( បព អងQមè )មន មនអណចរហ)តលបញÄ ឲZ ( រណឫទo
នង ចបកពងM ) ងកមឆ+ងគ:មឆ+ង ងកស? គ:ស? នដតប>1មណv មទ ( បព អងQមè ) មយងឆ តនលមទមបព
គតអចមX+ ឲZ ( រណឫទo នង ចបកពងM )មj មបព មណE អណចគ' រហ)តដបកកគ' ម/ទ%បផ1ត នមរតE
ចបកពងM ចញ គ:ចញផK ប1ខ ចញរហ)តក)នទហ_ ន]ចយEងៗ ម]យតស_)ន7ងបព រ ( រណឫទo )ដលង
នបព អន1ជ ( ចបកពងM ) ក@មវចបមង+ចនក)នមuដល មស បតង នងខ នមន)ចជមលក គ7 ហងM មលក
កន រ>ត ជម រតប កនe 1យបច7ង ច)លមAបជកមបកតមជងរបស ហ_1ន ដសន ដលជអយ>ងខI 1កញÄ យន
ជជនក 1យនសE ជជនក\តជតចដណកពកមយងវ ញគ:ភ :ដភ'កបគបៗគ' នង នបត7ដតម> ហសចតE ត\តអ%គត
នលថ គតហ7'ងជអ'ក7កនមយង គតធ បចងU1លបបមយងថ ហ_1ន ដសន នង គណបកMបបជជនបវត?ន3
កOជ គ:ជអយ>ងយន ពកមគជជនក\តជត ពកមគជសបត!វរបសមយង ប>1ដន?រ)បគតដបជក\តពកមយងមហយ
រតមAច)លជយសបត!វរបសមយងមAវ ញ ម/មពលមន មទបមយងន7កមJញកលព%មលក ដញ> ស1ផ1ន បប
មយងថ(អព%រនកហ7'ងអតបត!វគ' មទ)គ:ពតជបត!វ> ចៗដត?ង មបនមជaសរញ 1 7ក ប_1នថឆ នង ខន សមវaន។
នលោក ញ៉ែមgបាយ គ:ពតជគ នសបត!វពត នង គ នត?ពតបកមន ម$យឬ ?
ចបតងព%មពលមន កថផeក' 1ងថនកងទ|ព ( ANKI ) នដបកមចញជព%របកtXៗ គ:បកt
ឧត?មសន%យ ទន ចយ នង បកt នមរតE រណឫទo មបកយព%នទទលឯករជZខ ៗកវ ញ នមរតE រណឫទo
ក@ចបមផ? វយបកសនM7ៗមAរកបកt ទន ចយ ម]យកម ងល1យ សមç រ នង តដណងមX+ឲZបកt ទន ចយ
ល%+ង1ខជ-%EងមទFត ប>1ដន?មទ ជយ> ងណក@ពកមគបទរសម/ជយគ' មបកផ កភ' យមនខ ព%រ អយ
មj ល អយញ 1 % រហ)តលឆ' 1993 ។
មរaងរ>វទងអសមន គ:ជមរaងពតឥតកថ$ម$យ ខI 1 សងà7ថមរaងរ>វទងអសមន ន7ង
មX+ឲZបបជជតដខរមយងទង)លយល7ងករពតយល7ងន)វ គនត នងទមង+ ដលជអមព @ដសនហអបកក
កខ+ក មស កមបគក របស មស?ចពល មស?ចកហ)ច ខ7លខ)ចគ ននរណមបបwប ដលជអយ>ងខI1កញÄ ]ចថ-
( ដឆK ) របស រ]5 ភលចនក 1យនស?ជនរន?រ3យអងQមន ។
ជករពតដលជតដខរមយងទង)លន7ងនឮ រចកមហយថជនចcជកល នមរតE
ស%ហន1 ដតងដតមណE ឬបនយកន)វ គ1ណស\តE នង សទoផលលUៗដលអ'កមស'ហជតមយងនមX+ចមព ជត
មត1ភ)កនងក កមX+ជរបសខ ន ម]យតងខ នថជអ'កមX+ ជអ'កបមងK ត រហ)តក យមAជបព បតថន
គ1ណស\តE នង សទoផលទងមន )ច នអXបយរចកមហយខងមលមន ។
;ចសុផុន មាភាសុផុន មាត្តម សីហម@យនgយថា ៖ ( យឆUន ស1%ដតម' កឯង ម ឆ' ង ម អដបង ឲZអ'កណ? ស )

\សា]បិតចិតដង)ខ្លួនបាន@Uន មនចោរពានវាអាយសា]បិតចិតដង)ជាត មនក4dត)ជាត ក4dត)ព្រះមហាវបិតចិតដងជាជន
មនចោរពានវា}ភលន) ន{ងអណាចិតដងឯង) មនខ្លួនបាន@បិតចិតដងខា]ចិតដងឯង) មនចិតដងឯង)0ញ) ។
ចោរពានវាe>fចោរពានវាãថៃ្ងនេះគopទីកនែ្លង- 01 សែន-ចោរពខ្លួនបានមoនា ឆា2013
ចោរពានវាខ្លួនបានម រuន=