NY rettet d.13/11 Pitu 2/2000 - Grønlands Naturinstitut
NY rettet d.13/11 Pitu 2/2000 - Grønlands Naturinstitut
NY rettet d.13/11 Pitu 2/2000 - Grønlands Naturinstitut
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
8 · PITU/December <strong>2000</strong><br />
Nalunaaqutsersuineq<br />
Qalerallit plastikkinik nalunaaqutsersorneqartarnerat<br />
Nunatta eqqaani Atlantikullu<br />
Avannaani qalerallit ingerlaarnerat<br />
pillugu Pinngortitaleriffimmut paasissutissiilluarpoq.<br />
Piuinnartitsinissaq siunertaralugu<br />
qanoq aalisartoqartigisinnaaneranik<br />
inassuteqartarnitsinnut pingaaruteqarpoq.<br />
1986-imiilli qalerallit 7.500-t Pinngortitaleriffiupnalunaaqutsersimavai.<br />
Amerlanerit qaleralinniarfinni nalunaaqutserneqarput.<br />
Qalerallit nalunaaqutsikkat<br />
600-t sinnerlugit pisarineqarsimapput,<br />
nalunaaqutsiussarlu<br />
aalisartup Pinngortitaleriffimmut nassiuttarpaa,<br />
sumi pisarinerlugu qanorlu<br />
angitiginersoq nalunaarutigiutigalugu.<br />
Qalerallit angisuuinnaat nalunaaqutsertarpagut.<br />
Aalisakkat anginerit pisarineqariasaarsinnaaneratperiarfissaqarneruvoq,<br />
mikisunut ukiut arlallit<br />
qaangiunnerini aalisarneqariaannanngortussanut<br />
sanilliullugit. Taamaaliornitsigut<br />
qalerallit ingerlaartarneri<br />
pillugit paasissutissanik amerlanernik<br />
qulakkeerisinnaavugut.<br />
Avannaani nikerajuitsuupput<br />
Nalunaaqutsiussat affaasa sinneri<br />
Disko Bugtimi, Uummannami Upernavimmilu<br />
kangerlunni ikkunneqarsimapput.<br />
Qalerallit arlaannaalluunniit<br />
kangerluit tassaniiffiisa avataanni<br />
pisarineqarsimanngillat. Tamatuma<br />
uppernarsitippaa qalerallit kangerlunnut<br />
taakkununnga alliartorfissaminnut<br />
pereersimagaangamik qimanngisaannaraat,<br />
uumanermillu sinne-<br />
pingaaruteqarpoq<br />
rani taakkunaniittarlutik. Qalerallit<br />
ikittuinnaat kangerlunnut allanut<br />
ingerlasarsimapput, soorlu Uummannamit<br />
Disko Bugtip eqqaanut,<br />
allaallumi Ilulissat Torsukattaallu<br />
akornanni. Qalerallit kangerlunnit<br />
nikittannginnerannut peqqutit ilagisinnaavaat,<br />
qalerallit inersimasut<br />
ikkannerni immamut “ikkattumut”<br />
ingerlarusunnginnerat, Disko Bugtimiimmi<br />
kujammut Davis Strædemut<br />
ingerlaniassagaanni ikkattut aqqusaartariaqarput.<br />
Paarlattuanilli paasinarpoq<br />
qalerallit kangerlunni ukiup<br />
ingerlanerani piffissani assigiinngitsuni<br />
sumiiffinni assigiinngitsuniiffeqartartut.<br />
Aasaanerani kangerluit qinnguiniittarput,<br />
ilimanarporlu ukiuunerani<br />
kangerloqarfimmut tamarmut<br />
siammartartut. Ukiup nikerarneri ilutigalugit<br />
taama nikerartarnerannut<br />
peqqutaagunarpoq qalerallit nerisartagaat<br />
kangerlunni nikerartarmata.<br />
Kujataani nikeraqaat<br />
Qalerallit Kujataata kangerluini nalunaarsorsimasagut<br />
ungasinnerusumut<br />
nikittarput. Tamaani ikkattunik aporfissaqanngillat,<br />
aalisakkallu kangerlunnut<br />
kujammut kangimullu Islandip<br />
tungaanut akornutissaqaratik<br />
ingerlasinnaapput. Qalerallit Kujataani<br />
nalunaaqutsersukkat tallimaat<br />
tamarmik Islandip Nunattalu akornanni<br />
aalisarfinni pisarineqartarput.<br />
Nalunaaqutserneqarfimminnit 1.000<br />
km-it sinnerlugit ungasinnerusumi<br />
pisarineqartarlutik. Qalerallit nalunaaqutserneqartut<br />
sinneri kangerlummi<br />
nalunaaqutserneqarfimminni<br />
pisarineqarsimapput. Taamatullu qa-<br />
lerallit Davis Strædemi kiisalu Ammassallup<br />
timaani kangerlunni nalunaaqutserneqarsimasut<br />
Islandip Nunattalu<br />
akornanni pisarineqarsimapput.<br />
Qaleralik ataaseq Ammassallip<br />
eqqaani nalunaaqutserneqarsimasoq<br />
Savalimmiut avannaani pisarineqarpoq.<br />
Qalerallit Nunatta kujataaneersut<br />
taamaalillutik kangimut ingerlasarput,<br />
Nunatta Islandillu akornannuinnaanngitsoq,<br />
aammali kangisinnerusumut.<br />
Qularnanngitsumik tamatumunnga<br />
peqqutaavoq, qaleralippassuit<br />
Davis Strædemiittut Kujataanilu<br />
kangerlunniittut tassaassasut<br />
qalerallit Islandip kitaani suffisuneersut.<br />
Suaat tukeqqaallu Nunatta tungaanut<br />
sarfaatsittarput. Qalerallit<br />
taakku alliartortillutik suffisinnaanngoraangamillu<br />
Islandip kitaani suffisarfinnut<br />
pinngorfimminnut uterniartarput.<br />
Atlantikup Avannaani qalerallit<br />
Atlantikup Avannaani tamarmi qaleralinnik<br />
nalunaaqutsersuinerup paasinarsitippaa,<br />
qangaanerusoq naatsorsuutigisamit<br />
qalerallit nikerarnerusut.<br />
Qaleraleqatigiit ataasiakkaat<br />
akuleruunnerulerput, tamannalu nunat<br />
assigiinngitsut naalakkersuisuisa<br />
aalisarnermik aqutsinissaannut pingaaruteqaqaaq.<br />
Qaleraleqatigiit ataatsit<br />
aalisarneqarpallaarlutik ikiliartuinnalerpata<br />
nunami eqqaamiorisami<br />
qaleraleqatigiinnut sunniuteqalersinnaavoq.<br />
Qalerallip sulussugutaata siornanut meqqi ikkunneqartoq.<br />
En hellefisk får “skudt” et mærke ind foran rygfinnen.
Change language