Skrifter i Samling Band 3 - Aasentunet

Skrifter i Samling III
FRIDTJOFS SAGA
I OMSKRIFT I DET NYERE LANDSMAAL.
FORTALE.
Dat er vist mange her i Landet, som hava høyrt gjetet «Fridtjof»
og leset um honom; men dat er inkje so mange, som hava leset
dan rette gamle Fridthjofs Saga. For dat heve gjenget med henne
som med ymse andra Fornskrifter, at ho heve voret umgjord med
nye Tilskot i dei seinare Tider, og desse nyare Umgjerderna hava
vordet myket meir vidkunnige en Fornskrifti sjølv.
Dan rette Fridtjofs Saga er ei av dei mange Sagor, som ero
skrivna i forna Tider, lenge fyrr en Prentekunsten var tilkomen,
og som sidan hava voret samnade og gjøymde til desse Tider. Ho
skal vera skrivi umkring Aaret 1300 og vonlega paa Island; men
baade Tid og Stad er myket uviss. Dat finst endaa tvo serskilda
Uppskrifter av henne, som ero myket lika i Tilburden, men ulika
i Stil og Ordalag, og dan eine er myket stuttare en dan andre.
Dei ero baada prentade i «Fornaldar Søgur» (Andre Bindet, Kjøbenhavn
1829), soleides at dan lengste Uppskrifti er sett som dan
fyrste og beste. Etter henne er dat, at denne Umskrifti er gjord.
Dat finst og ei Saga um Torstein Vikingson, Fader til Fridtjof;
men dan Saga ser ut til aa vera diktad, og er so full av Skrjonor
og Trollskap, at ein inkje kann rekna henne fyre annat en eit
Eventyr. I dan Maaten er Fridtjofs Saga myket betre; for her er
daa dei fleste Tilburdarne mogolege og trulege. Vistnog er dat inkje
fritt fyre Trollskap her helder; men dat er inkje meir, en som ofta
kann finnast i dei sannaste Sagor, og som ein lett kann orsaka,
naar ein veit, at denne Talen um Galder og Hamskifte og meir
slikt var aalmenneleg Tru i gamle Dagar og langt seinare, en daa
desse Bøkerna vaaro skrivna. Fyre di kunde Saga i seg sjølv vera
sannferdeleg lika fullt; men darimot kunde dat helder vera andre
Tildrag til Tvilsmaal um denne Saga, slike som dat, at desse Kongarne,
som her ero nemnde, finnast inkje nemnde i dei gamle
Ættartali fraa dan Tidi fyre Harald Haarfagre, og lika eins, at
Kong Ring’s Rike nemnest paa tvo elder tri Maatar (Ringarike,
329