Skrifter i Samling Band 3 - Aasentunet

210 Skrifter i Samling III
til Umtale. Naar dei framande Maalmenner skulde
nemna dei nordiske Ordformer, so hadde dei berre
tri Former til aa setja upp; det var 1) Islandsk (elder
Gamallnordisk), 2) Svensk og 3) Dansk. Vaart Folk
hever soleides ikkje komet til aa vera med; det hever
stadet utanfyre; det hever (som dei segja) «glimrat
ved sitt Fraavære». Vistnog hava no me, Landsfolk,
alltid den Trøysti, at me under Namnet Islandsk (elder
Gamallnordisk) jamt og stødt finna slike Ordformer,
som me kunna so godt kjennast ved, til Exempel:
auga, braut, laup, eik, reip, heim, fet, skot, kol,
mold, vatn, botn, sumar; auka, leika, leita, skaka,
reka, sopa, søkja, byggja, selja, telja, temja, dynja,
stynja o. s. v. Og i slike Tilfelle maa me daa alltid
tenkja, at detta er beint fram vaart eiget Maal. Men
me vilja daa so gjerna, at ogso andre Folk skulde
vita, at detta er vaart Maal. Og difyre kunna me
ikkje finna oss rett fullnøgde med slike Uppstellingar
som desse fylgjande:
Tydsk G. Nord. Svensk Dansk
habicht, haukr, høk, høg,
mark, mergr, märg, marv,
masche, möskve, maska, maske,
mehl, mjöl, mjøl, meel,
milch, mjolk, mjølk, melk,
nosz, naut, nøt, nød.
Her tykkja me alltid, at der vantar nokot; der
kunde gjerna standa ei norsk Form jamsides ved,
og me hadde ingen Grunn til aa blygjast fyre det. 1
1 Her faa me no likavel nemna, at der er daa iminsto ein av dei
tydske Maalmenner (og ein av dei gildaste og) som steller dei
norske Ordi upp jamsides med dei andre. Det er Professor R.
Hildebrand, som er ein av deim, som arbeida paa aa fullføra den
store tydske Ordboki, som Brøderne Grimm hadde gjort Upplag
til. I dei Deilder av Ordboki, som han hever fullverkat, standa
dei tydske Ordi i alle Tilhøve samanstellte med dei nordiske, og
ikkje berre med dei svenske og danske, men ogso med dei