Skrifter i Samling Band 3 - Aasentunet

208 Skrifter i Samling III
det nye Maalet, som til Ex. Ø (Rødø, Egerø, Kragerø),
Ør (Vigøren, Brattøren), Steen (Udsteen, Hvidsteen),
Gaard (Østgaard, Ødegaard), Bo (Sparbo, Selbo)
og dilikt. Med alt detta vardt no Bokmaalet som ein
serleg Eigedom fyre eit litet Lag av Folk, som anten
vaaro framande elder hadde gjort seg framande og
som ikkje vilde hava nokot Samlag med Landsens
Aalmuge. Og so maatte det daa med Tidi verta ei
aalmenneleg Tru, at slike Ord, som berre vaaro
norske og ikkje annat, skulde berre vera Skrap og
og Avrak, som ikkje dugde til nokor Velsemd. Og
lika eins var det med slike Ordskap og Endingar,
som ikkje høvde til Dansken; dei Bygdarmaali, som
hadde mange slike Former, vaaro haldne som forfuskade
og utskjemde; dei som hadde minst av det
gamle, vaaro vyrde som dei beste, og den eine
Bygdi log aat den andre til største Moro fyre dei
framande, som just gjorde Narr av deim alle i Hop.
I slik Framstemna kunde der no aldri skapa seg
nokon landshøveleg Talekunst soleides som i andre
Land. Naar ein Aalmugemann skulde halda ein Tale
til ei Folkesamning, so vart det jamnaste berre i eit
Bymaal, som var mest det same som Dansk; og dei,
som talade lettføraste, var dei, som vaaro uppvaksne
med Bymaal og som aldri hadde lært nokot Bygdarmaal.
Hadde no det gamle Bokmaalet voret betre
kjent imillom Landsens Folk, so vilde Folket deri
hava funnet ei Mynsterform, som alle Bygdarmaali
kunde stydja seg til; og den beste Talaren vilde
daa vera den, som heldt seg mest til det gamle. Og
ein slik Talekunst vilde daa vera eit godt Merke paa,
at Folket i Landet var eit Folkeslag, som høyrde til
Landet fraa gamle Tider, elder med andre Ord, at
det var ein einskild Landslyd (Nation) med si eigi
ervelege Landslydska. Det er daa Tungemaalet, som
elles er det tryggaste Merket paa Folkeslaget. Eit
Folkeslag kann vel merkja seg ut fraa andre ved