Skrifter i Samling Band 3 - Aasentunet

200 Skrifter i Samling III
detta gamle Bokmaalet, so skulde ein vona, at det
vel maatte hava nokot atter av dei gamle Dygder,
so det ikkje endaa var so reint burtkastande.
Maalskapet elder Maalformi er i dei gamle Skrifter
allstad den same, so framt som dei ero fraa same
Tid. Um Kvardagsmaalet derimot hever voret allstad
likt, er nokot vandt aa vita, snaraste skulde ein vona,
at det i eit so tunnbygt Land maatte vera nokot
ulikt; men dei gamle Skrifter visa ikkje Merke til
nokot Bygdarmaal, og iminsto ikkje til nokon Skilnad,
som hever nokot stort aa tyda. Ymse Merke
til Skilnad i Maalføret skulde ein snaraste venta aa
finna i dei mange Vitnebrev (elder Dokumenter), som
no ero utgjevne i ei stor Samning under Namn av
Diplomatarium norvegicum, og som jamnaste handla
um Kaup og Skifte og Gaavor og andre dilike Avgjerder
og Samgreidor imillom Folk i Bygdom. Slike
Brev finnast no alt ifraa trettande og fjortande Aarhundradet,
og dei hava daa den Fyremunen, at dei
alltid nemna Gardsnamn og Aarstal, so at ein radt
kann sjaa, kvat Tid og Stad dei ero komne ifraa.
Og daa der no er slike Brev fraa mest alle Deilder
av Landet, so kunde det just her vera Von til aa
finna nokot ulikt i Maalet; men i Grunnen so er der
ofsa litet ulikt. Det einaste, som hever nokot større
Vegt, er det, at nokre Brev hava Endingi «ar» elder
«ur» i Staden fyre «r» (er), til Exempel: liggar og
liggur fyre liggr (ligger). Elles er der no, som ventande
kann vera, myket ustødt og ruglande i Skrivemaaten
(til Ex. tuft og tupt, heldr og hælder, vikor
og vikur); men detta gjerer no ikkje nokot stort Avbrøyte.
I sjølve Maalet, so som i Ordskap og Ljodlag,
er der so godt som ingen Skilnad; dei hava
skrivet lika eins paa Austlandet som paa Vestlandet,
og der er alt Likinde til, at Folk hava talat lika so
godt Norsk i Oslo og Tunsberg som paa Vossevangen.
Fyrst nokot seinare, so som i femtande Aarhundrad,