Skrifter i Samling Band 3 - Aasentunet
Skrifter i Samling Band 3 - Aasentunet Skrifter i Samling Band 3 - Aasentunet
166 Skrifter i Samling III kann vera med dette, so er det vist, at det norske Landsmaalet, soleides som det no er skipat, inkje stend paa nokot forgamalt Stig fyre Kulturen; og um det endaa hever eldre Former en det danske, so er det daa solangt ifraa, at dette kann vera Maalet til nokot Hinder, at det tvertimot av maalkunnige Folk maa verda haldet fyre ein Bate og inkje fyre ein Skade. Og dermed tenkjer eg, at me lata denne Røda fara. SETTE OG SIDSTE RØDA. (Or Morgonbladet fyre 5te December.) Det er ogso ein urimeleg Ting at tenkja, at eit Maal, som er soleides tillagat som dette, kunde no hava Von um at faa nokon Framgang og stiga i Staden fyre det, som eingong er komet i Hevd. Alle Grunnar ero fullkomlega magtlause mot den handgripelege Røynskapen, at denne Tanken er reint ufullførande. Me kunna soleides vera trygge; det vil inkje koma nokot ut av dette Strævet. Det verste ved Tingen er, at det kann gjera Folk misnøgde med det Tilstandet, som er, og hindra Folk ifraa at leggja Vinn paa det Maalet, som me eingong hava fenget. Noko annat er inkje at ottast fyre. UMRØDA. Dette skal ventelega vera det største Meinsvar, som skal gjera alle Motmæle til inkjes. Og naar det 1 Det kann aldri vera nokon Vinning fyre eit Maal, at tvo elder tri serskilde Ljodar ero samanfallne til ein einaste Ljod, soleides som naar Dansken hever «d» fyre baade «t» og «d», f. Ex. lede fyre leida og leita, elder «ø» fyre au, øy og ø, f. Ex. bløde fyre blaute, bløyta og bløda. Den næraste Fylgja av slik Skipnad er den, at mange gamle Ord verda burtkastade, berre fyredi dei likjast paa ymse andre Ord og soleides lett verda mistekne; og derav fylgjer vidare, at Maalet verd armt og vanhjelpat, so at det lyt anten bruka same Ordi i mange ulike Tydingar elder ogso taka framande Ord til Hjelp.
Skrifter i Samling III berre var Sanning, so vilde det ogso vera eit dugande Motsvar, som kunde vera nog til at gjera Ende paa heile Trætta. Men daa kunde desse Folki hava spart seg myki Møda. Kvi skulde dei strida mot ein Ting, som inkje er til og inkje kann vera til? Det var aldri verdt at gjera slike staakande Stormlaup imot ein umogoleg Ting; det var lika so godt at sjaa til i Stilla og lata Galskapen ganga sin skeive Gang og tyna seg sjølv so snart som mogolegt. Men det seer ut til, at Saki stend paa for gode Føter til det, at ho soleides skulde stupa i Koll, med same ho hadde reist seg. Hadde no Tanken voret den, at det norske Landsmaalet paa ein einaste Gong skulde driva det danske reint ut or Landet, so vilde desse Folki hava nokon Rett; men slikt hever vist inkje voret paatenkt, utan det skulde vera av Folk, som inkje hava Skyn paa Tingen. Det hever voret talat um, at Folk vilja riva ned eit gamalt Hus og so standa husville, til eit nytt er bygt; men denne Likningi høver inkje her; det trengst aldri um at riva fyrst og byggja sidan; her er Tuft nog til eit nytt Hus jamsides med det gamle, og den, som inkje vil hava det nye, kann halda seg til det gamle og sitja der i Ro og Fred til sin døyande Dag. Lat desse Folki skriva sine lærde Verk paa Dansk, paa Tydsk, elder paa kvat Maal som dei helst vilja; det vil vist vera deim uspart. Lat Embættessakerna ganga i det same Maal som fyrr, so lenge som det inkje er tilraadande at gjera nokon annan Skipnad. Der er ymse andre Ting til at freista med i dette Maalet, slike som Bøker og Skrifter til Upplysning fyre Folket, og desse Ting hava i vaare Dagar eit stort Gange-Rom fyre seg, og dei vilja faa det endaa større med Tidi. Det vilde no og vera undarlegt av dei Folk, som hava yppat denne Saki, um dei skulde vera so faatenkte, at dei aldri hadde gjort seg Greida paa, kor 167
- Page 115 and 116: Skrifter i Samling III saa eenfoldi
- Page 117 and 118: Skrifter i Samling III den nyere Be
- Page 119 and 120: uheldigste, som kunde tænkes, var
- Page 121 and 122: Skrifter i Samling III nødt til at
- Page 123 and 124: Skrifter i Samling III været ombyt
- Page 125 and 126: Skrifter i Samling III lige saa meg
- Page 127 and 128: Skrifter i Samling III man forlade
- Page 129 and 130: Skrifter i Samling III aa sjaa denn
- Page 131 and 132: Skrifter i Samling III same Retten.
- Page 133 and 134: Skrifter i Samling III ein Skilnad
- Page 135 and 136: Skrifter i Samling III Difyre skuld
- Page 137 and 138: Skrifter i Samling III skal det ver
- Page 139 and 140: Skrifter i Samling III Aarhundradi,
- Page 141 and 142: Skrifter i Samling III Um no vaar R
- Page 143 and 144: Skrifter i Samling III Det vilde ve
- Page 145 and 146: Skrifter i Samling III og med Avlei
- Page 147 and 148: Skrifter i Samling III buldrat paa
- Page 149 and 150: Skrifter i Samling III danske Umskr
- Page 151 and 152: Skrifter i Samling III det er inkje
- Page 153 and 154: Skrifter i Samling III det endaa lj
- Page 155 and 156: Skrifter i Samling III ved; det kan
- Page 157 and 158: Skrifter i Samling III paakravt, at
- Page 159 and 160: Skrifter i Samling III berre læra
- Page 161 and 162: Skrifter i Samling III av tydske Æ
- Page 163 and 164: Skrifter i Samling III FEMTE RØDA.
- Page 165: Skrifter i Samling III nokot so næ
- Page 169 and 170: Skrifter i Samling III hjaa andre.
- Page 171 and 172: Skrifter i Samling III elder nokor
- Page 173 and 174: Skrifter i Samling III ikke tilfred
- Page 175 and 176: Skrifter i Samling III «skabte» e
- Page 177 and 178: Skrifter i Samling III jeg noget Kj
- Page 179 and 180: Skrifter i Samling III blive nogen
- Page 181 and 182: Skrifter i Samling III 181 som hver
- Page 183 and 184: Skrifter i Samling III være inddra
- Page 185 and 186: Skrifter i Samling III og det er il
- Page 187 and 188: Skrifter i Samling III svenske, saa
- Page 189 and 190: Skrifter i Samling III lekter end p
- Page 191 and 192: Skrifter i Samling III Men dette vi
- Page 193 and 194: Skrifter i Samling III dette, som e
- Page 195 and 196: Skrifter i Samling III fyre, at Fol
- Page 197 and 198: Skrifter i Samling III Heid og Hite
- Page 199 and 200: Skrifter i Samling III fyre fem eld
- Page 201 and 202: Skrifter i Samling III kjem der st
- Page 203 and 204: Skrifter i Samling III elder u (ju)
- Page 205 and 206: Skrifter i Samling III mark og alle
- Page 207 and 208: Skrifter i Samling III Ordlag, som
- Page 209 and 210: Skrifter i Samling III Flagg og Fan
- Page 211 and 212: Skrifter i Samling III Men dei fram
- Page 213 and 214: Skrifter i Samling III Namn, som er
- Page 215 and 216: Skrifter i Samling III NORSK NAVNEB
<strong>Skrifter</strong> i <strong>Samling</strong> III<br />
berre var Sanning, so vilde det ogso vera eit dugande<br />
Motsvar, som kunde vera nog til at gjera Ende paa<br />
heile Trætta. Men daa kunde desse Folki hava spart<br />
seg myki Møda. Kvi skulde dei strida mot ein Ting,<br />
som inkje er til og inkje kann vera til? Det var aldri<br />
verdt at gjera slike staakande Stormlaup imot ein<br />
umogoleg Ting; det var lika so godt at sjaa til i<br />
Stilla og lata Galskapen ganga sin skeive Gang og<br />
tyna seg sjølv so snart som mogolegt. Men det seer<br />
ut til, at Saki stend paa for gode Føter til det, at<br />
ho soleides skulde stupa i Koll, med same ho hadde<br />
reist seg.<br />
Hadde no Tanken voret den, at det norske Landsmaalet<br />
paa ein einaste Gong skulde driva det danske<br />
reint ut or Landet, so vilde desse Folki hava nokon<br />
Rett; men slikt hever vist inkje voret paatenkt, utan<br />
det skulde vera av Folk, som inkje hava Skyn paa<br />
Tingen. Det hever voret talat um, at Folk vilja riva<br />
ned eit gamalt Hus og so standa husville, til eit nytt<br />
er bygt; men denne Likningi høver inkje her; det<br />
trengst aldri um at riva fyrst og byggja sidan; her<br />
er Tuft nog til eit nytt Hus jamsides med det gamle,<br />
og den, som inkje vil hava det nye, kann halda seg<br />
til det gamle og sitja der i Ro og Fred til sin døyande<br />
Dag. Lat desse Folki skriva sine lærde Verk<br />
paa Dansk, paa Tydsk, elder paa kvat Maal som dei<br />
helst vilja; det vil vist vera deim uspart. Lat Embættessakerna<br />
ganga i det same Maal som fyrr, so<br />
lenge som det inkje er tilraadande at gjera nokon<br />
annan Skipnad. Der er ymse andre Ting til at freista<br />
med i dette Maalet, slike som Bøker og <strong>Skrifter</strong> til<br />
Upplysning fyre Folket, og desse Ting hava i vaare<br />
Dagar eit stort Gange-Rom fyre seg, og dei vilja faa<br />
det endaa større med Tidi.<br />
Det vilde no og vera undarlegt av dei Folk, som<br />
hava yppat denne Saki, um dei skulde vera so faatenkte,<br />
at dei aldri hadde gjort seg Greida paa, kor<br />
167