Skrifter i Samling Band 3 - Aasentunet

150 Skrifter i Samling III
13 hundrad Tusund, som tala Bondemaalet, imot dei
andre, som inkje tala det; men dette Bruk av Tal
er her utan Meining. «Ja, naar desse 1 200 000 budde
fyre seg sjølv og hadde millom seg sjølv alle Elementi
fyre ein Nation, hadde Riksskipnad og Regjering,
Fylkestyring og Prestar o. s. v. fyre seg sjølv,
so vilde det kanskje (!) inkje vera nokot umogolegt
i, at dei igjenom nokre Aarhundrad’s Barbaraskap (!)
smaatt um Senn kunde tilskapa ein eigen national
Kultur og eit eiget Kultur-Maal.» Men no stend inkje
Bonden soleides einsaman; han gjerer berre eit Stand,
og dette Standet er «knytt fast til dei andre Standi
og til eit heilt Kultur-Samlag, som alt no stend paa
Høgdi av si Tid og eiger ein Tankarikdom og eit
Maal, som seter det i Stand til at kappast med dei
mest civiliserade Nationer i Europa; og ved den alt
vidare og vidare avgreinade Innverknad, som dette
Samlaget hever, verd ogso Bondestandet meir og
meir dreget inn i Tryllekvervet under Civiliseringi
og lyft upp til eit Stig, som det kanskje aldri, og i
alle Fall berre gjenom myrke Aarhundrad’s Stridar,
vilde hava naatt, naar det var yverlatet til seg sjølv.»
UMRØDA.
Dette var ei stor Røda, ovlega stor i mange Maatar;
og difyre hever ho ogso givet Tilføre (Anledning)
til mange Umrødor, so at naar alt skulde koma paa
Prent, so vilde det verda nokot drjugt. Men her faa
me freista at halda oss til Saki og vera so stuttmælte,
som me kunna.
Um no «Bønderne» ero berre ein Deil av Landslyden,
so er det daa vist, at denne Deilen er større
en dei andre. Vistnog leggja me inkje stor Vigt paa
Talet 1 200 000; dette Talet maa hava voret framsett
i ein tidlegare Strid; og me minnast inkje grant, um
Saki daa var heilt igjenom den same som no. Men