Skrifter i Samling Band 3 - Aasentunet

138 Skrifter i Samling III
etter Samhengen og teker fram alt det sterkaste
og kraftigaste, som dei hava sagt, og serlega ymse
Kjerne-Setningar, som dei vonlega sjølve hava tykt
best um, og som dei vonlega ogso hava fenget mest
Ros fyre av sine Sidomenner. Og til kvar Røda seter
eg ei liti Umrøda, det vil segja, eit Ordrag av det
som me andre hava rødt og tenkt um Tingen.
FYRSTE RØDA.
(Or Morgonbladet fyre 25 November.)
Den Setningi, at ei dansk Maalform eingong er
innkomi i Staden fyre den norske, er vistnog sann,
men ho inneheld langt ifraa inkje den heile Sanningi.
«Hava dei gløymt det, elder vyrda dei det som ingen
Ting, at det Maalet, som me (vi!) no tala og skriva
i Norig, det hava me no talat og skrivet i Aarhundrad,
so at me daa i alle Fall maa segjast at
hava fenget Hevd paa det?» – Skulde det vera eit
framandt Maal, «som i Aarhundrad hever voret oss
meir kunnigt en nokot annat», og som er innelega
samanvakset med dei finaste Tæger i vaar andelege
Vokster, so at me inkje kunna riva oss ifraa det,
utan at brjota ned det heile Kultur-Verket, som hever
ført oss upp til det Stig, der me no standa? – Det
er ogso hugsande, at dette Maalet hever fyrst fenget
sin Tilskapnad etter den Tid, daa det var uppteket
av det norske Folket, «og vist inkje utan munarleg
Medverknad av dette Folket». Og so skulde me inkje
hava Rett til at kalla dette Maalet vaart? At det
heitte Dansk, medan Norig var samfest med Danmark,
var naturlegt, men annarleides maatte det verda
«sidan det norske Folket hever heilaghaldet si Atterfødsla
i dette Maal», og «sidan Grunnlogi kallade
det Maalet, som ho var skrivi paa, det norske Maal».
– Naar ein soleides skulde springa yver dei sidste