Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

Skrifter i Samling II
nokot Jordbruk. Dei busitjande Folk vilja alltid turva
ymis Reidskap og Husbunad, som dei ikkje sjølve
kunna verka til, og so kunna daa andre Folk verka
fyre deim og dermed faa seg ei Motgaava anten i
Matvaror elder andre Ting, som høyra til Livs Upphelde.
So er det ogso ymse Verk, som krevja serleg
Kunst og Tame, so at ein gjerer deim best, naar
ein fær driva stødt paa det same Handverket og
ikkje hefter seg med andre Ting. Slike Handverk
kunna daa ogso «føda sin Mann» (som me segja);
og dermed verd det daa ei Umdeilding elder Utbyting
av Arbeidet, med di at kvar Hand fær sitt
visse Verk, og kvar Mann fær nøyta den Kunst,
som han best heve lært, so han baade kann tena
dei andre og tena seg sjølv med det same.
Med Busetningi og Jordskiftet heve det gjenget
ymislege til, med di at Folket fyrst og fremst laut
retta seg etter Landslaget og dernæst etter ymse
andre Tilhøve. I bergutte og ujamne Landsbolkar
vardt det oftaste berre einskilde Bustader elder Gardar
med kvar sitt Jordstykke til. I dei store Flatlandi
vardt det Landsbyar elder Torp med store
Hopemarker kringum seg. Paa nokre Stader, som
laago midt i Ferdesvegom og hadde stort Tillaup
fraa ymse Sidor, heve det sidstpaa samnat seg so
myket Folk, at det vardt heile Byar med mange Huseigarar
utan nokot Jordbruk, men elles med mange
Vinnevegar med Handverk og Vareførsla og Kaupmannskap
og dilike Ting. Denne Samanflutningi
heve no jamnaste havt si Uppkoma derav, at Folk
turfte hava ymse Marknadsstader til aa møtast paa,
naar dei skulde kaupa nokot langveges fraa elder
byta Varor med Folk or framande Bygder. Og difyre
hava slike Møtestader stundom skapat seg midt inne
i Landet, der det var store Vatsdrag og Dalføre,
som møttest i ein Os elder eit Aamot; men oftaste
hava dei daa komet upp paa Sjosida, der det var
275