Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

Skrifter i Samling II
seg Verjor etter si eigi Torv og laga deim so, som
han best likar. Og dertil heve han daa og fenget
mange større Gaavor, som visa seg best i Uppvokstren
og i Samlivet med annat Folk, som me sidan
skulo nemna.
Med sjølve Livet og den likamlege Framvokstren
er det nokot lika eins i Mann-ætti som i den andre
Livskapningen, at det einskilde Livende kjem til
Verdi med ei Fødsla og veks og sterknar i fyrste
Bilet, men derimot veiknar og dovnar av imot Enden.
Mann-ætti skil seg i tvau Kyn, som er Mann og
Kvinna, og jamnaste er det so tilskipat, at der i den
store Hopen er mest lika mange av kvart Slag. I
beste Aldren heve baade Mann og Kvinna ein medskapad
Hug til aa liva saman med ein Make, og
den rette Samlivnaden er daa, at kvar skal hava sin
Make fyre Livstid; for der vil spyrjast um eit godt
Samhelde og Tolmøde til aa fostra det tilveksande
Avkjømet. Det nyfødde Fostret er alltid so veikt og
hjelpelaust, at det aldri kunde liva utan Røkt og
Varetekt; og sidan gjeng det og so seint med Uppvokstren,
at det verd mange Aar, fyrr en Ungmennet
kjem til sin fulle Førleike. Ein fullkomen Mannsalder
kann vera reknad umkring som til 80 Aar; men det
er ein stor Hop, som ikkje naar so langt fram, av
di der er so mange Tilfelle med Sjukdomar og Uheppor,
som gjera Livet stuttare. Og um Mannen endaa
naar fram til ein skapleg Alder, so er det daa ikkje
so mange Aar, at han er i sitt fullkomne Stand; for
den fyrste Fjordeparten av Alderen er jamnaste berre
ein Uppvokster og ei Tilbuning til det fullkomne
Livet. Men naar me hugsa paa alt det, som Mannen
kann læra, so maa me segja, at det er godt, at han
heve so mange Læredagar.
Til Upphald fyre Livet heve Mannen den same
Torvi som andre Livskapningar, at han alltid maa
hava nokot til Føda elder Mat; og dermed heve han
267