Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

264 Skrifter i Samling II
stundom so, at me vita Namn paa Ungen, men ikkje
paa det fullkomne Dyret, so som med Grasmakk,
Skogmakk, Veggjesmid og fleire Slag. Det er ikkje
liten Skilnad paa den uhamlege krjupande Aama og
det prydelege fljugande Fivreldet; og detta Hamskiftet
er ogso eit av dei mange Undringsverk i den
store Skapningen.
Den sidste Deildi av Dyreriket hava me kallat
Blautdyr; men paa desse er der so mange ymislege
Skap, at det er vandt aa segja nokot Merke paa
heile Hopen. Mange av deim hava ein serleg, undarleg
Skapnad, og sume hava og so liti Rørsla, at det
er knapt ein kann sjaa nokot Liv i deim elder skyna,
kor dei nøra seg. Nokre av deim hava Makkeskapnad
og korkje Hovud elder Limer; det er slike som
Jordmakk, Sandmakk, Igle og ymse andre, som stundom
verda reknade til Liddyrom. Nokre andre er
slimutte Dyr med Hovud og Veidehorn, det er slike
som me kalla Sniglar, men so er det mange av Snigleslaget,
som hava eit skruvringat Skal elder Hus paa
seg, og deim kalla me Kuvungar elder Fjørekungar.
Andre Slag er berre som ein blaut Klump i eit hardt
Skal, mest liksom ein Daase; det kalla me Skjel
(Kraakeskjel, Øyreskjel, Ostra og fleire). Andre era
skapade som ein rund Klump i eit Skal med Tindar
paa; det er Igulkjer elder Kraakebollar. So er der
eit Slag, som ein korputt Klump med stutte Straalar
elder Greiner kringum; det er Krosstroll (elder Krossfisk).
Eit annat Slag er som eit Hovud med lange
Greiner paa; det er Spruta (Akkar elder Haldar).
So er der Grordyr, som veksa saman i Duskar elder
Greiner liksom ein Grasvokster; og til sidst er der
nokot Livende, som kann heita Røytedyr og som
er so smaatt, at ein ser det fyrst med Glas og ikkje
med berre Augom. Det er mest i rotnande Væta og
Gyrma, at slike Smaadyr verda uppdagade.
Det vil synast oss undarlegt, at der umfram all