Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet
Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet
260 Skrifter i Samling II Mus, Vond, Lemende, Ikorn, Bjor (elder Bøver), Hare, Bustyvel, Musskjer, og dertil ogso Flogmus elder Skjaavengja, som heve ei Skinna imillom Fotom til aa fljuga med. – 2) Hovdyr er berre faae Slag; dertil høyrer Hesten (og Æselet) med einfelde elder heile Hovar og (i andre Land) Elefanten, Elvhesten og Einhyrningen (elder Nashornet) med skilde Smaahovar; og hertil rekna dei ogso Svinet, som elles er likt Klauvdyrom i Foteskapet. – 3) Klauvdyr (elder Jortardyr) er slike som: Elg, Hjort, Rein, Geit, Saud og Naut (elder Ku); dei hava jamnaste Horn paa Skolten og skilja seg fraa dei andre Dyrslag med ein serleg Mageskapnad, som er slik, at dei kunna «jorta» elder gulka Foderet upp or Magen og tyggja det upp atter. – 4) Sveivdyr er slike som Kobbe (elder Sel) og Hav-erkn og Rossmaal; det er Sjodyr, som hava Sumlabbar elder Sveivar, men som elles era like Klodyrom. – 5) Sporddyr er slike som Kval og Vagn (elder Staurhyrning) og Nisa; dei hava full Fiskeskapnad med snaud Hud og eit Par Sveivar, men elles ingi Føter, so at det er Sporden, som dei røra seg mest med; men i Beingrind og Innreide era dei mest like Spendyrom. I andre Jordbolkar er det elles mange fleire Slag, som ikkje era uppnemnde her; derimillom er ymse Klauvdyr, som Kamela og Steingeit, og mange Klodyr, som Løva og Tiger (med Kattarskap), og dertil Pungdyr og Beltedyr og ymse andre. Eit serskilt Slag er Aporna, som era mest like Menneskja, men hava alle Utlimerne skapade som Hender og difyre era best lagade til aa kliva i Skogom. Mange av Klodyrom merkja seg ut med Mod og Styrke og ein rik Reidskap til aa berga seg med; men daa dei alltid vilja hava Kjøt til Fodring og difyre gjera myket Draap og Skade paa andre Dyr, verda dei jamlege kallade Udyr elder Rædyr og myket etterjagade. Hovdyr og Klauvdyr liva derimot
Skrifter i Samling II mest av Gras, og av desse Dyrom er det nokre Slag, som Menneskja alt ifraa dei eldste Tider heve tamt og fostrat og haldet som ein serskild Eigedom. Den andre Deildi av Dyreriket er Fuglarne, som ogso hava tvau Par Utlimer likasom Spendyri, men det fremste Paret er Vengjor. Dei hava Fjøder i Staden fyre Haar og øksla seg med Egg, som turva Bræding elder Verming, fyrr en Ungarne koma fram. Dei skilja seg i fleire Avdeilder, som me her skulo nemna paa det snøggaste. 1) Ræfuglar, som era dei sterkaste og djervaste; det er slike som Falk, Hauk, Ørn (elder Are), Fiskegjod, Bergul, Kattula. 2) Skogfuglar er slike som: Ramn, Kraaka, Skjor, Skrikja, Gauk, Spetta; Stare, Trast, Lerka, Steintit, Svola, Erla, Meis, Gulskur, Sporv og fleire. 3) Hønsfuglar er slike som: Hane (Kalkun, Paafugl og fl.); Tidur, Orre, Jarpe, Rjupa, Duva. 4) Vadfuglar (Strandfugl) er slike som Heidlo, Vipa, Tjeld, Trana, Hegre, Spue, Stelk (elder Graatjeld), Strandtita, Rugda, Humregauk, Myrsnipa, Aakerriksa. 3) Sumfuglar (Sjofugl) med serleg Skapnad i Fotom (Sumfot elder Sveiv); det er slike som Terna, Maase, Kive; Svana, Gaas, And, Æd, Havsula, Skarv, Imbre, Lom, Langve, Teiste, Lunde, Alka og fleire. Nokre Fugleslag, som Gjæser og fleire, flytja fraa oss um Hausten til eit varmare Land, men um Vaaren koma dei atter og fostra Ungarne sine i dei nørdste Landsbolkom. Til den tridje Deildi, som er kallad Snauddyr elder Krjupdyr (Reptilier), rekna me nokre krjupande elder laagføtte Dyr utan Haarvokster og utan Varme, sume med fjore Føter og sume fotlause. Dertil høyrer: 1) Skjelpadda, som heve heilt Skal kringum Bulen og held seg mest i den varme Jordbolken. 2) Ødlor elder Fjorføtlor, som hjaa oss era smaae meinlause Dyr, men i Sudlandom ymse store og faarlege Slag, som Krokodilen og fleire. 3) Froskar 261
- Page 209 and 210: Skrifter i Samling II kaldet «Olaf
- Page 211 and 212: Skrifter i Samling II Sprogform led
- Page 213 and 214: Skrifter i Samling II til Meins fyr
- Page 215 and 216: Skrifter i Samling II skapsmann»,
- Page 217 and 218: Skrifter i Samling II Sjomann elder
- Page 219 and 220: Skrifter i Samling II HEIMSYN EI SN
- Page 221 and 222: Skrifter i Samling II Naar Folk far
- Page 223 and 224: Skrifter i Samling II samna seg i e
- Page 225 and 226: Skrifter i Samling II Det kann og v
- Page 227 and 228: Skrifter i Samling II mange Strauma
- Page 229 and 230: Skrifter i Samling II sladom ut yve
- Page 231 and 232: Skrifter i Samling II av Bogen; det
- Page 233 and 234: Skrifter i Samling II og Himmelbula
- Page 235 and 236: Skrifter i Samling II Tider; daa er
- Page 237 and 238: Skrifter i Samling II dertil er Sol
- Page 239 and 240: Skrifter i Samling II at heile denn
- Page 241 and 242: Skrifter i Samling II er den, som g
- Page 243 and 244: Skrifter i Samling II vokstren og G
- Page 245 and 246: Skrifter i Samling II Sudsida er Ar
- Page 247 and 248: hadde funnet Øyarne austanfyre Ame
- Page 249 and 250: Skrifter i Samling II Skalberg) og
- Page 251 and 252: Skrifter i Samling II fleire Floer,
- Page 253 and 254: Skrifter i Samling II um Hausten, m
- Page 255 and 256: Skrifter i Samling II Dauvnetla; e)
- Page 257 and 258: Skrifter i Samling II c) Dyreriket.
- Page 259: Skrifter i Samling II heve Mjølk i
- Page 263 and 264: Skrifter i Samling II og Veidehorn,
- Page 265 and 266: den rike Livskapningen, som me sjaa
- Page 267 and 268: Skrifter i Samling II seg Verjor et
- Page 269 and 270: Skrifter i Samling II at det verd n
- Page 271 and 272: Skrifter i Samling II fyre slike Ti
- Page 273 and 274: Skrifter i Samling II og soleides k
- Page 275 and 276: Skrifter i Samling II nokot Jordbru
- Page 277 and 278: Skrifter i Samling II endaa kjem ti
- Page 279 and 280: Skrifter i Samling II Uppstig, skal
- Page 281 and 282: Skrifter i Samling II Til Avgjerd a
- Page 283 and 284: Skrifter i Samling II ulike, og man
- Page 285 and 286: Skrifter i Samling II var ogso dei
- Page 287 and 288: Skrifter i Samling II Vestanfyre Gr
- Page 289 and 290: Skrifter i Samling II som heitte Di
- Page 291 and 292: Skrifter i Samling II Vyrdnad, og s
- Page 293 and 294: Skrifter i Samling II Valdhavarom.
- Page 295 and 296: Skrifter i Samling II Lukka seg so,
- Page 297 and 298: Skrifter i Samling II ymist i Strid
- Page 299 and 300: Skrifter i Samling II men sidan svi
- Page 301 and 302: Skrifter i Samling II I Nørdre-Lut
- Page 303 and 304: Skrifter i Samling II (1812); og de
- Page 305 and 306: MERKNADER Skrifter i Samling II Sam
<strong>Skrifter</strong> i <strong>Samling</strong> II<br />
mest av Gras, og av desse Dyrom er det nokre<br />
Slag, som Menneskja alt ifraa dei eldste Tider heve<br />
tamt og fostrat og haldet som ein serskild Eigedom.<br />
Den andre Deildi av Dyreriket er Fuglarne, som<br />
ogso hava tvau Par Utlimer likasom Spendyri, men<br />
det fremste Paret er Vengjor. Dei hava Fjøder i<br />
Staden fyre Haar og øksla seg med Egg, som turva<br />
Bræding elder Verming, fyrr en Ungarne koma fram.<br />
Dei skilja seg i fleire Avdeilder, som me her skulo<br />
nemna paa det snøggaste. 1) Ræfuglar, som era dei<br />
sterkaste og djervaste; det er slike som Falk, Hauk,<br />
Ørn (elder Are), Fiskegjod, Bergul, Kattula. 2) Skogfuglar<br />
er slike som: Ramn, Kraaka, Skjor, Skrikja,<br />
Gauk, Spetta; Stare, Trast, Lerka, Steintit, Svola,<br />
Erla, Meis, Gulskur, Sporv og fleire. 3) Hønsfuglar<br />
er slike som: Hane (Kalkun, Paafugl og fl.); Tidur,<br />
Orre, Jarpe, Rjupa, Duva. 4) Vadfuglar (Strandfugl)<br />
er slike som Heidlo, Vipa, Tjeld, Trana, Hegre, Spue,<br />
Stelk (elder Graatjeld), Strandtita, Rugda, Humregauk,<br />
Myrsnipa, Aakerriksa. 3) Sumfuglar (Sjofugl) med<br />
serleg Skapnad i Fotom (Sumfot elder Sveiv); det er<br />
slike som Terna, Maase, Kive; Svana, Gaas, And,<br />
Æd, Havsula, Skarv, Imbre, Lom, Langve, Teiste,<br />
Lunde, Alka og fleire.<br />
Nokre Fugleslag, som Gjæser og fleire, flytja fraa<br />
oss um Hausten til eit varmare Land, men um Vaaren<br />
koma dei atter og fostra Ungarne sine i dei<br />
nørdste Landsbolkom.<br />
Til den tridje Deildi, som er kallad Snauddyr<br />
elder Krjupdyr (Reptilier), rekna me nokre krjupande<br />
elder laagføtte Dyr utan Haarvokster og utan Varme,<br />
sume med fjore Føter og sume fotlause. Dertil høyrer:<br />
1) Skjelpadda, som heve heilt Skal kringum<br />
Bulen og held seg mest i den varme Jordbolken.<br />
2) Ødlor elder Fjorføtlor, som hjaa oss era smaae<br />
meinlause Dyr, men i Sudlandom ymse store og<br />
faarlege Slag, som Krokodilen og fleire. 3) Froskar<br />
261