Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

246 Skrifter i Samling II
paa Nordsida og Raudehavet paa Sudsida. Detta
Eidet er no i dei sidste Aar gjenomgravet, so at
der no er eit Farvatn elder ein Sundveg (Kanal) fyre
dei Skipom, som fara til India og andre Land paa
Austerleidi. Næst ved detta Eidet ligg det gamle
Ægypten, som alltid heve voret eit vidgjetet Land.
Amerika ligg serskilt fyre seg sjølv imillom Vesterhavet
og Stillehavet. Det heve ei stor Lengd i Nord
og Sud, so at det rekk alt til Ishavet paa Nordsida
og langt inn i den halvvarme Bolken paa Sudsida.
Det er ogso nokot breidt baade i Nord og Sud, men
i Midbolken er det so mjaatt og smalt, at det paa
ein Stad, som heiter Panama-Eidet, er berre nokre
faae Miler fraa det eine Havet til det andre. Dermed
deiler Landet seg i tvo store Halvdeilder: Nord-
Amerika og Sud-Amerika. Dei største Riki era «dei
sambundne Statarne» i Nordamerika og Keisardømet
Brasilia i Sudamerika.
I nørdste Enden bøygjer Landet myket mot Vest,
so at der er berre eit Sund (Behrings-Strætet) imillom
Amerika og Asia. Nordanfyre Fastlandet er der nokre
Øyar og Landskagar, som høyra til Ishavslandi; dertil
høyrer ogso Grønland, som ligg langt imot Aust.
Imillom Fastlandet og Ishavslandi er der store Sund;
men dei era ikkje farande fyre Is og Frost.
Australia, som er den femte Jorddeildi, ligg i Sudhavet
sunnanfyre Asia, nokot i det sydre halvvarme
Jordbelte og nokot i sjølve Varmebeltet. Hovudlandet
er eit stort Land, som er kallat Ny-Holland, og
alt det andre er Øyar, som liggja vidt og breidt i
Kring i Sudhavet. Innlandet i Nyholland er litet
kjent, av di at det er nokot ukjømt og mødesamt
aa fara igjenom.
I dei fyrre Tider var det ingi Sjoferd til slike fjerrliggjande
Land som Amerika og Australia, og difyre
var desse Jorddeilderna ukjende fyre Folket i Gamleheimen.
Daa dei spanske Sjomennerne i Aaret 1492