Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

Skrifter i Samling II
er den, som gjeng midt yver Kloten og er allstad
lika langt ifraa Nordpolen som fraa Sudpolen; det
er det Striket, som Sjomennerne kalla Lina elder
Midlina (Æqvator), og det gjeng tvert yver Afrika
og Sud-Amerika. Ein slik Ring er reknad til 360
Grader (elder Mælingstig), og daa no ein Grad paa
Midlina er 10 norske Miler (lik 15 tydske elder geografiske
Miler), so verd heile Lina 3600 norske (elder
5400 tydske Miler), og det er daa Lengdi paa den
heile Umferdi kring um Jordi. Hermed fylgjer daa
ogso, at ein halv Ring er 180 Gradar, og ein Fjordungs
Ring er 90 Gradar; og soleides verd det nitti
Gradar (elder 900 Miler) fraa Midlina til Polen.
Etter det, som fyrr er sagt um Solgangen og um
Tilsnuingi paa Jordi (S. 234), gjeng Soli det eine
Halvaaret nord um Midlina, og det andre Halvaaret
sud um henne. Paa Nordsida kjem Soli so langt, at
ho er yver det Striket, som er 23 Gradar fraa Midlina;
det heiter det nørdre Vendingsstriket (elder ogso
Krabbestriket, etter eit visst Stjernemerke paa Himmelen).
Paa Sudsida er det lika eins, at Soli kjem
so langt som yver 23 Gradar, og der er daa det
sydre Vendingsstriket (som er kallat Steinbukk-striket).
Imillom desse Solvendingsstrikom er det soleides ein
Teig elder Bolk, som gjeng rundt i Kring fraa Aust til
Vest og er 46 (elder 47) Gradar i Breiddi fraa Sud
til Nord; og i denne Bolken er det allstad ei viss
Aarstid, daa Soli gjeng beint yver Hovudet elder
midt igjenom Toppmaatet (Zenith), Dermed fylgjer
daa ogso, at der alltid er stor Varme, og difyre er
det kallat det varme Jordbeltet.
Nordanfyre Varmebeltet er det nørdre halvvarme
(elder tempererade) Jordbeltet, og det strekkjer seg
igjenom 43 Gradar fraa Vendestriket (23 1/2) til Pol-
Ringen (66 1/2), som er det nørdste Striket, som Solskinet
naar til paa Midvetters Tid. Nordanfyre detta Striket
er det kalde Jordbelte kringum Nordpolen; der er
241