Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

Skrifter i Samling II
dertil er Soli for langt burte og dernæst so sjaa me,
at ho alltid varmar mest paa Laaglandet og minst i
Høgdi, so at der endaa i varmaste Jordbolken kann
vera Fjell med Is og Snjo paa Toppen. Det einaste
visse er, at Ljoset fraa Soli heve ei serleg Kraft til
aa vekkja Varme paa Jordi elder til aa varma det
Luftlaget, som er næst ved Sjoflata. Denne Krafti
er nokot vandsleg til aa skyna og tyda; men so er
det og med mange andre av dei store Krafter i Skaparverket.
Maanen er oss myket nærre en alle andre Himmelklotar,
og difyre synest han vera so stor, endaa
han er berre liten imot andre Klotar. Maaneljoset
er, som fyrr sagt, berre eit Atterskin; og derav kjem
det, at det veks og minkar. Naar Maanen stend imillom
Jordi og Soli, so vender han Baksida til oss og
er myrk; men etter tvo-tri Dagar er han komen so
langt auster um Soli, at me sjaa ein Trøm av den
ljose Sida paa honom, og sidan verd denne Ljossida
større fyre kvar Dag. Etter fjortan Dagar er han
komen paa Baksida av Jordi, so at han vender heile
si ljose Sida imot oss; det kalla me «full Maane».
Deretter gjeng han um paa vinstre Sida, og daa
vender den ljose Maanesida meir og meir ifraa oss,
til dess at ho kverv reint burt; og daa verd det «ny
Maane» atter. Denne Umgangen kjem nær inn paa
tretti Dagar (eigenlege 29 1/2 Dag), og deretter er
Maanadstalet reknat; men daa det verd nokot meir
en tolv Umgangar i eit Aar, so er nokre Maanadar
reknade til tretti Dagar, og nokre til ein og tretti,
so det kann høva saman med Aarsgangen. For eit
Aar er det same som ein Umgang um Soli og heve
alltid si visse Lengd, som er try hundrad og fem og
seksti Dagar og seks Timar, so at fjordekvart Aar
verd ein Dag lenger.
I den Timen, daa Nymaanen gjeng auster um Soli,
hender det stundom, at han kjem so beint i Striket
237