Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

Skrifter i Samling II
og Himmelbularne vordo grannare ettersedde, viste
det seg, at desse Tilhøvi maatte hava ei onnor Tyding.
Og sidstpaa vardt det daa avgreidt so, at det
er berre Maanen, som gjeng rundt um Jordi, men at
Jordi sjølv gjeng rundt um Soli, og at der endaa er
fleire Klotar, som ganga i Kring um Soli, og at sume
av deim ogso hava sine Maanar med seg.
Etter denne Tydingi heng det soleides saman, at
Soli stend paa sin eigen Stad som ei onnor Stjerna,
og at Jordi gjeng i ein avlang Ring um Soli, so at
ho fullfører denne Umgangen paa eit Aar; og paa
denne Vegen fylgjer Maanen med, so at han gjeng
rundt um Jordi tolv Gonger og nokot paa den trettande,
fyrr en Aaret er utlidet. Men med det same
heve Jordi ogso ei onnor Rørsla, med di at ho snur
seg rundt i Kring og fullfører denne Umsnuingi paa
fjore og tjuge Timar, som me kalla eit Døger. Og
desse Rørslorna ganga so jamt og stødt i den store
Rømdi, at me ikkje kjenna nokot til deim; den eine
Umgangen er so lik den andre, at me ikkje kunna
sjaa nokon Skilnad paa deim.
Daa no Soli alltid er lika ljos, vil det alltid vera
ein Halvpart elder ei Sida av Jordi, som heve Ljos
og Dag, medan den andre Sida stend i Skuggen og
heve Natt. Og daa Jordkloten er skapad som ei
Kula (som fyrr er sagt), so verd det alltid berre ei
liti Flata, som vender beint imot Soli. I Midten av
Dagsida verd det ein liten Kuv, som heve Soli beint
upp yver seg; utanfyre den Kuven verd det ein stor
Ring, som hallar nokot burt ifraa Soli, og utarst i
Dagsida hallar det so sterkt, at Soli stend tett ved
Landbruni elder i laagaste Himmelsynet. Men daa
no Jordi alltid held paa med ei Umsnuing, so vil
denne Dagsida alltid flytja seg etter Soli fraa den
eine Flata til den andre. Og deretter vil ogso Varmelaget
retta seg; der som Soli stend høgst, verd Varmen
størst; men ute paa Sidom verd han mindre,
233