Skrifter i Samling Band 2 - Aasentunet

Skrifter i Samling II
Det kann og vera undarlegt aa høyra, at ei Sida
av Jordi vender beint ifraa oss elder beint ned (som
me vilde segja), og at der paa den Sida kann vera
Folk, som venda Føterne beint imot oss. Men det
Folket vil derimot synast, at det er me, som bu paa
den nedste Sida og snu Føterne upp; for kvarsomhelst
ein kjem paa Jordi, so tykkjest ein vera ovanpaa
og hava Land og Sjo inn under seg. Alle Stader
vil Tyngdi søkja mot Grunnen, og den Grunnen
er i sjølve Jordi; for ho heve ikkje nokot til aa
standa paa. Det, som me kalla upp, er det same
som ut ifraa Grunnen, og det, som me kalla ned, er
det same som inn imot Grunnen; og soleides verd
det kallat upp og ned kring um heile Jordi, men det
gjeng ikkje beint i same Lina paa den eine Staden
som paa den andre.
Detta Laget, at Jordi dreg alle Ting aat seg, elder
at alle Tyngder søkja mot Grunnen, er nokot, som
me alle sjaa og kjenna. Alt, som er for tungt fyre
Lufti, vil detta ned, og alt, som er for tungt fyre
Vatnet, vil søkka aat Botnen. Alt det, som skal
standa trygt, maa standa beint upp, og naar det
skal rekka nokot høgt, so maa det hava fast Rot i
Grunnen. Det, som ligg i ein Bakke elder paa ei
Skaaflata, vil gjerna siga aat den laagaste Sida; der
vil liti Kraft til aa driva det ned, men stor Kraft til
aa driva det upp; difyre er det alltid tyngre aa
ganga mot Bakken en undan, og verre aa ganga
paa ein hallande Is en paa ein, som er flat. Det
same Tildraget er det og, som gjerer, at store Skridor
av Jord elder Snjo kunna losna fraa ei Bergsida
og sturta ned paa Flata. Men elles er denne Krafti
lettaste aa merka i Vatnet, med di at det er so tunnt
og rørlegt, at det kann jamna seg til ei Flata, kvarhelst
som det kjem. Naar det fyrst heve samnat seg
til ein liten Bekk, so leitar det alltid upp den laagaste
Dypti og holar seg ei Grov elder Renna til aa
225